“Cuộc chiến” chống tảo hôn ở Mèo Vạc

HGĐT- Tình trạng tảo hôn (TH) và hôn nhân cận huyết đang là “vấn nạn” diễn ra ở Mèo Vạc bấy lâu nay, trở thành một rào cản và ảnh hưởng lớn đến công tác XĐGN ở địa phương. Để tìm ra lời giải cho vấn đề này, mới đây huyện Mèo Vạc đã tổ chức cho cha mẹ và học sinh từ lớp 7 trở lên ký cam kết tại trường học và các xã trên địa bàn, quyết tâm đưa việc phòng, chốngTH thành một... “cuộc chiến” có hồi kết.

Từ những hậu quả khôn lường

Theo tìm hiểu, tình trạng TH xảy ra ở tất cả các xã, thị trấn trên địa bàn huyện. Tuy số cặp vợ chồng TH có giảm so với năm trước, nhưng đến thời điểm hiện nay, toàn huyện vẫn có tới 60 cặp. Có thời điểm, nạn TH ở Mèo Vạc vượt lên mức báo động. Thực tế cho thấy, độ tuổi TH của nam thường ít hơn độ tuổi của nữ, cá biệt có trường hợp chỉ 13 tuổi đã thành vợ, thành chồng. Tình trạng này xảy ra chủ yếu ở các dân tộc thiểu số, trong đó nhiều nhất là dân tộc Mông. Đa số các trường hợp TH nằm trong độ tuổi trẻ em, học sinh, trong khi các cháu chưa ý thức được quan hệ vợ chồng, gia đình, ý thức tự lập trong cuộc sống. Điều đó làm tăng lên gánh nặng cho gia đình, đặc biệt là gánh nặng về kinh tế và tâm lý.

Do tảo hôn, nhiều bà mẹ ở Mèo Vạc tuy còn trẻ nhưng đã rất đông con, không thể thoát khỏi đói nghèo.

Hệ lụy của vấn đề này còn kéo theo tình trạng các em bỏ học (năm 2013, có 37 học sinh bỏ học vì TH) gây khó khăn trong việc nâng cao dân trí và làm gia tăng tỷ lệ tăng dân số, tạo nên sức ép lớn đối với các vấn đề an sinh xã hội. Không những thế, TH còn làm tăng nguy cơ đói nghèo, ảnh hưởng đến các chính sách phát triển KT, VH-XH và các chương trình dự án đầu tư của Nhà nước trên địa bàn huyện. Mặt khác, TH có ảnh hưởng lớn tới sức khỏe; trẻ em được sinh ra sẽ ốm yếu, có nguy cơ mắc nhiều chứng bệnh nguy hiểm...

Sau một năm nỗ lực, tỷ lệ hộ nghèo trên địa bàn huyện Mèo Vạc có giảm 5,02% nhưng không đạt kế hoạch đề ra, một trong số những nguyên ảnh hưởng chính là việc TH và sinh con thứ 3. Tỷ lệ hộ nghèo cao kéo theo tỷ lệ trẻ em suy dinh dưỡng (SDD) là chuyện không thể tránh khỏi. Hiện nay, tỷ lệ trẻ em SDD dưới 5 tuổi tăng 2,39% so với năm 2012 và cao hơn kế hoạch năm 2013 là 3,02%, một số xã có tỷ lệ cao, tiêu biểu như xã Lũng Pù vẫn còn 34,4% trẻ em SDD. Điều đó đang tạo ra nhiều trở ngại trong việc nâng cao công tác dân số - KHHGĐ.

Đến“cuộc chiến” chống tảo hôn

Những hậu quả của TH và sinh con thứ 3 đã từng trở thành nghịch lý của sự phát triển ở huyện nghèo Mèo Vạc suốt một thời gian dài. Do đó, song song với việc nâng cao đời sống người dân, đồng thời đẩy lùi nạn TH và hôn nhân cận huyết thống đang là “bài toán” được chính quyền địa phương đặc biệt quan tâm.

Đồng chí Trần Kim Ngọc, Phó Chủ tịch UBND huyện Mèo Vạc cho biết: “Hiệnnay, ngoài việc chỉ đạo quyết liệt các cơ quan liên quan trên địa bàn đẩy mạnh công tác tuyên truyền trong quần chúng nhân dân, lấy mức giảm thực tế làm thước đo hiệu quả thì giải pháp chính để hạn chế tối đa vấn nạn này chính là sự vào cuộc của cả hệ thống chính trị”. Để thực sự tạo thành một “cuộc chiến”, huyện đã gắn trách nhiệm vào trong các tổ chức đoàn thể. Giao cho nhà trường và chính quyền các xã thực hiện nghiêm túc việc phân loại những trường hợp TH trong độ tuổi đi học. Đồng thời, xây dựng thêm quy định về vấn đề này để đưa vào hương ước, quy ước ở các thôn, xóm. Nhằm giúp các cặp vợ chồng TH được chính thức là vợ chồng hợp pháp, huyện Mèo Vạc đã tổ chức đăng ký kết hôn cho hơn 1.000 cặp vợ chồngTH . Ngoài ra, Đoàn thanh niên các xã còn tích cực tuyên truyền về phòng, chống TH, kết hôn cận huyết trong đoàn viên thanh niên. Giải thích cụ thể về quyền, lợi ích cũng như những tác hại của việc không đăng ký kết hôn. Đây được xem là việc làm có ý nghĩa thiết thực, một cách làm hay, góp phần giảm thiểu tình trạng TH đang diễn ra khá phức tạp trên địa bàn huyện hiện nay. Tuy nhiên, để khắc phục triệt để tình trạng này vẫn luôn cần đến sự quyết liệt và một thời gian dài.

Anh Nguyễn Văn Hinh, Trưởng Phòng Tư pháp huyện Mèo Vạc nhận định: “Sau một năm, tuy có dấu hiệu suy giảm nhưng còn tiềm ẩn nguy cơ TH cao trong cộng đồng dân cư và học sinh. Với đặc thù TH thường xảy ra nhiều vào dịp trước, sau Tết sớm của đồng bào dân tộc Mông và Tết Nguyên đán; do đó, huyện đã tiến hành đợt cao điểm để tạo bước chuyển biến trong nhận thức của người dân”. Theo đó, ngoài việc tăng cường công tác tuyên truyền, huyện còn tổ chức cam kết giữa Thường trực UBND huyện với Thường trực UBND các xã, thị trấn về việc không để xảy ra nạn TH và hôn nhân cận huyết thống trên địa bàn. Nhằm tăng tính hiệu quả, Phòng Tư pháp huyện còn hướng dẫn các xã kiên quyết trong việc xử lý vi phạm hành chính, củng cố hồ sơ ban đầu theo quy định của pháp luật. Các trường cho học sinh từ lớp 7 trở lên ký cam kết. Đồng thời, trên cơ sở danh sách học sinh của trường học, các xã tổ chức cho cha mẹ học sinh từ lớp 7 trở lên ký cam kết không cưới TH, không cưới hôn nhân cận huyết cho con cái. Phối hợp với các cơ quan, đoàn thể đẩy mạnh công tác tuyên truyền pháp luật về hôn nhân và gia đình, những hậu quả của TH. Tổ chức những buổi tọa đàm, sinh hoạt chuyên đề để nâng cao nhận thức về trách nhiệm trong việc xây dựng gia đình hạnh phúc, ấm no...

Tính đến nay, các trường cùng với các xã đã cơ bản hoàn thành việc ký cam kết tới gia đình và học sinh. Cùng với sự đồng bộ, nhiều giải pháp mới mang tính cụ thể trong thời gian qua, huyện Mèo Vạc đang từng bước đưa việc phòng, chống TH và hôn nhân cận huyết trở thành một “cuộc chiến”... có hồi kết. Tuy nhiên, để thực sự mang lại kết quả vẫn luôn cần đưa việc làm này trở nên thường xuyên và liên tục.