Chuyện kể từ “điểm nóng” Nà Nôm

HGĐT- Tin đồn người dân thôn Nà Nôm, xã Đường Âm (Bắc Mê) nhặt được cục vàng to trong lúc đang cày nương bay nhanh hơn cả cơn gió rừng; chẳng biết đâu là thực, là hư nhưng hàng trăm người từ Thái Nguyên, Cao Bằng và các địa phương khác trong tỉnh, huyện đã lũ lượt kéo về để hy vọng đổi đời từ vàng làm cho Nà Nôm trở thành “điểm nóng” vàng tặc trong thời gian vừa qua, gây mất an ninh trật tự và ảnh hưởng đến đời sống của người dân địa phương. Phóng viên Báo Hà Giang đã “mục sở thị” bãi vàng Nà Nôm để làm rõ vấn đề.

Khu vực được đồn thổi là có nhiều vàng nằm trên quả đồi hoang vắng, cách xa nhà dân; phía bên kia đồi là địa phận xã Yên Thổ, huyện Bảo Lâm (Cao Bằng). Sau cơn mưa rừng, con đường mòn trơn trượt, khó đi; phải mất một thời gian đi bộ, băng qua những quả đồi, chúng tôi mới tiếp cận được vãi vàng. Không gian tĩnh lặng, hàng trăm phu vàng đã tự rút lui sau mấy ngày hì hục đào bới mà không tìm thấy…. vàng; những hầm vàng sâu hoắm bị bỏ lại chỏng chơ, ngổn ngang xác núi.

Các hầm vàng được khoét sâu hơn chục mét, tiềm ẩn hiểm họa sập hầm.

Người thanh niên tên Nguyễn Văn Thế (xã Phú Nam) ngơ ngác nhìn những hố vàng đã bị bỏ lại lắc đầu: “Đi ăn cưới ở xã Yên Thổ, nghe đồn vàng ở Nà Nôm rất nhiều, chỉ cần mấy bao đất cũng được mấy phân vàng nên tôi đến xem. Thực tế thì họ đã bỏ đi hết cả, nếu nhiều vàng thật thì họ chưa đi đâu”.

Báo cáo của Huyện ủy Bắc Mê ngày 31.12.2013 nêu rõ: Từ tháng 10.2013, trên địa bàn thôn Nà Nôm xẩy ra tình trạng người dân từ nơi khác đến đào vàng trái phép. Huyện đã tăng cường công tác chỉ đạo, thành lập tổ công tác giải quyết triệt để sự việc, lực lượng chức năng đánh sập các hầm lò, rào dây thép gai, khoanh vùng theo dõi, 100% người dân thôn Nà Nôm cam kết không tham gia đào vàng trái phép. Tuy nhiên, đến tối ngày 29.12.2013, tại khu vực bãi khai thác vàng trái phép xuất hiện một nhóm người tự xưng là công nhân của một số doanh nghiệp từ Hà Giang vào khai thác vàng, đồng thời có hàng chục người từ khắp nơi mang theo dụng cụ khai thác cũng xuất hiện và ồ ạt đào bới đất, bất chấp sự can ngăn của tổ công tác; đã xẩy ra tình trạng giành giật, giằng co giữa các nhóm vàng tặc và người dân. Tối ngày 31.12.2013 vàng tặc tiếp tục kéo đến và manh động ném đất đá vào tổ công tác đang giữ bảo vệ, cố tình gây rối, làm mất trật tự tại địa bàn khiến cho tình hình trở nên căng thẳng. Các lực lượng chức năng và chính quyền địa phương đã vào cuộc quyết liệt để giữ vững ANTT.

Cả một vạt đồi nham nhở hầm vàng.

Thời điểm chúng tôi đến, có thêm 8 hầm lò mới được đào bới bên cạnh những hầm đã bị lực lượng chức năng đánh sập, vàng tặc đã rút đi, để lại khu đồi xác xơ đầy rác và nham nhở hầm lò. Theo quan sát, các hầm vàng có đường kính chưa đầy 1m, nhiều hầm có độ sâu lên tới trên 10m, nguy cơ sập hầm rất cao. Giải thích nguyên nhân dẫn đến tình trạng “nóng vàng” này, Chủ tịch UBND xã Đường Âm, Lưu Bá Cường cho biết: “Chuyện người dân Nà Nôm thỉnh thoảng đào đãi vàng trong vườn nhà là có thật, chính quyền địa phương đã tuyên truyền và có giải pháp ngăn chặn. Nhưng gần đây, rộ tin đồn có người nhặt được cả cục vàng lộ thiên khi cày nương; người dân khắp nơi tưởng thật, nghĩ khu vực này có nhiều vàng nên mới kéo về đông; sự thật, sau khi ồ ạt vào đào bới nhưng không có nhiều vàng như lời đồn thổi thì đến nay các nhóm người này đã bỏ đi…”. Nông dân Triệu Văn Khó tỏ ra lo ngại: “Vàng nhặt được thì chẳng thấy đâu, người kéo về đông làm chúng tôi hoang mang, lo lắng, nhất là khi xẩy ra giành giật, cướp đất”.

Người được đồn thổi là đã nhặt được cục vàng to là ông Hoàng Văn Chung, chủ diện tích đất đồi, nơi có bãi khai thác vàng trái phép. Thông tin từ Phòng Tài nguyên và Môi trường huyện Bắc Mê cho biết: Đã làm việc với ông Hoàng Văn Chung và ông khẳng định thông tin nhặt được cục vàng to là không đúng sự thật. Sau khi không thể kiểm soát được tình hình, ông Chung đã đồng ý để cơ quan chức năng thu hồi lại giấy chứng nhận QSD đất của khu vực bãi vàng để quản lý.

Trao đổi với phóng viên, Bí thư Huyện ủy Bắc Mê, Nguyễn Văn Chung cho biết: Huyện đã huy động lực lượng chức năng và chính quyền địa phương vào cuộc quyết liệt, triển khai các giải pháp để ngăn chặn tình trạng khai thác vàng trái phép và kiểm soát tình hình, không để tồn tại điểm nóng vàng tặc. Đến thời điểm này, các đối tượng đào vàng trái phép đã rút đi, nhưng huyện chỉ đạo các ngành chức năng tiếp tục bám nắm địa bàn, xây dựng phương án đánh sập các cửa hầm, đẩy mạnh công tác tuyên truyền, vận động nhân dân Nà Nôm và các vùng lân cận cam kết không tham gia đào vàng trái phép để đảm bảo an ninh trật tự.

Nà Nôm là thôn có địa hình phức tạp, giáp ranh giữa hai huyện Bảo Lâm và Bắc Mê. Thời điểm này, mặc dù tình hình “vàng tặc” đã tạm thời lắng xuống, nhưng chưa thể chắc chắn rằng nó sẽ không “nóng” trở lại khi những tin đồn thất thiệt như trên không thể kiểm soát. Các cấp, các ngành phải tiếp tục vào cuộc, phối hợp với huyện Bảo Lâm và tỉnh Cao Bằng để có giải pháp giải quyết hiệu quả và triệt để vấn đề, đảm bảo an ninh trật tự; để những cánh rừng Hồi mới trồng mang hương thơm ngát Nà Nôm.