Hồ “treo” Lũng Hồ giữ nguồn nước sạch phục vụ nhân dân

HGĐT- Đến nay, tỉnh ta được đầu tư xây dựng 97 hồ “treo” chứa nước trên 4 huyện vùng cao phía Bắc, phần nào đáp ứng được nhu cầu sử dụng nước sinh hoạt cho người dân vùng cao. Tuy nhiên, một số hồ xây dựng trước năm 2011 hầu như không có công trình phụ trợ, không được quản lý, bảo vệ tốt dẫn đến tình trạng môi trường quanh khu vực hồ rất mất vệ sinh, nguồn nước trong lòng hồ bị ô nhiễm nặng. Bên cạnh đó, rất nhiều hồ treo được thiết kế phù hợp, có công trình phụ trợ, chính quyền địa phương quản lý, sử dụng tốt đã phát huy hiệu quả. Điển hình là hồ “treo” chứa nước xã Lũng Hồ (Yên Minh).

                                        Hồ treo chứa nước Lũng Hồ.

Hồ treo chứa nước xã Lũng Hồ được đầu tư, xây dựng từ năm 2011 với tổng vốn đầu tư trên 13 tỷ đồng từ nguồn vốn 30a và các chương trình khác. Hồ được xây dựng tại thôn Lũng Hồ 2 và phục vụ nước sinh hoạt cho 3 thôn: Lũng Hồ 1, 2 và 3. Đây là địa bàn núi đá, nguồn nước khan hiếm nên bà con gặp rất nhiều khó khăn về nước sinh hoạt và sản xuất. Do đó, việc huyện Yên Minh làm chủ đầu tư xây dựng hồ chứa nước với dung tích 6.000 m3, đáp ứng nhu cầu nước sinh hoạt cho khoảng 1.200 hộ là mong muốn của bà con nhân dân, đồng thời cũng thể hiện sự quan tâm lớn của chính quyền từ tỉnh đến huyện. Trong tháng 4.2011, khi hồ treo Lũng Hồ đang thi công phần móng, Phó Chủ tịch UBND tỉnh Nguyễn Minh Tiến đã đến kiểm tra công trình, bản vẽ thiết kế. Nhận thấy, trên địa bàn tỉnh đã có nhiều hồ chứa nước được xây dựng trước năm 2011 đưa vào sử dụng chưa đáp ứng được yêu cầu vệ sinh do thiếu các công trình phụ trợ, đặc biệt là không có bể lấy nước; công tác quản lý chưa chặt chẽ gây lãng phí, không hiệu quả... Do đó, Phó Chủ tịch UBND tỉnh Nguyễn Minh Tiến chỉ đạo: “Huyện Yên Minh và ngành chức năng, đơn vị thi công cần bổ sung thêm các công trình phụ trợ nhằm giúp nhân dân lấy nước thuận lợi hơn, đảm bảo an toàn và vệ sinh hơn. Đồng thời xã cần thành lập các tổ quản lý hồ theo phương châm xã hội hoá công tác quản lý. Đối với các hồ chuẩn bị thi công cần tuân theo trình tự các bước tiến hành đó là tổ chức họp dân, thống nhất về công tác giải phóng mặt bằng, địa điểm xây hồ, quy mô công trình phù hợp với dân số trong vùng được hưởng lợi, từ đó mới đầu tư xây dựng”. Trên cơ sở đó, huyện chỉ đạo đơn vị thi công bổ sung thêm công trình phụ trợ... Khi hồ hoàn thành vào cuối năm 2011 đã có đầy đủ các công trình phục trợ như: Thềm thu nước với diện tích trên 2.500 m2; tuyến đường ống dẫn nước; thang lên, xuống hồ; tường rào, lan can bảo vệ; đặc biệt là bể lấy nước được xây dựng tách biệt hoàn toàn với hồ lớn theo quy tắc bình thông nhau...

Với việc thiết kế các công trình phụ trợ hợp lý nên khi hồ treo hoàn thành đáp ứng được các yếu tố về mỹ thuật, cảnh quan, hiệu quả sử dụng. Khi chúng tôi vào thăm hồ vào cuối tháng 5 năm nay, dù đã vào mùa mưa nhưng bà con vẫn đến lấy nước về sử dụng rất đông, khu vực trong hồ rất sạch sẽ, việc lấy nước của bà con thuận tiện, không gây ảnh hưởng đến chất lượng nguồn nước. Gặp anh Sùng Pà Vư, nhà ở thôn Lũng Hồ 2 khi đang đi lấy nước, anh cho biết: “Ở đây trước kia thiếu nước lắm, phải kéo đường ống cách 4 km mới dẫn nước được về nhà, nguồn nước cũng nhỏ nên lúc được, lúc mất. Nhất là trong mùa khô, nguồn nước cạn kiệt, bà con trong thôn phải đi bộ mất vài cây số mới đến được nguồn nước ở thôn Nài Trồ, vất vả vô cùng. Từ khi có hồ treo, bà con trong thôn đến lấy nước rất đông, do hồ ở gần nhà, nguồn nước sạch và nhiều nên bà con sử dụng nước ở cả mùa mưa cũng như mùa khô”. Để giữ được nguồn nước sạch, đảm bảo nước cả 4 mùa, ngoài việc thiết kế hồ treo phù hợp còn phải kể đến công tác quản lý, sử dụng rất chặt chẽ của địa phương. Bí thư Đảng ủy xã Lũng Hồ Sính Phái Chơ cho biết: “Cuối năm 2011, khi hồ treo hoàn thành, xã chỉ đạo Trưởng thôn Lũng Hồ 2 cắt cử 1 hộ dân gần hồ treo trông coi, quản lý và thường xuyên thu dọn rác khu vực thu nước và quanh bể. Đồng thời tích cực tuyên truyền để bà con lấy nước đúng nơi quy định, không làm mất vệ sinh, không cho trẻ em vào khu vực hồ nhằm tránh xảy ra tai nạn, không chăn, thả gia súc quanh khu vực hồ. Đặc biệt, do có bể lấy nước được xây tách biệt với hồ lớn nên khi bà con sử dụng nước tại chỗ không gây mất vệ sinh. Nhờ quản lý, sử dụng tốt nên hồ treo đáp ứng nhu cầu sử dụng nước sạch quanh năm cho bà con ở 3 thôn trong khu vực”. Anh Nguyễn Thanh Thà, Trưởng BQL Đầu tư Xây dựng Yên Minh cho biết: “Kinh nghiệm xây dựng hồ treo Lũng Hồ đã giúp huyện điều chỉnh thiết kế hồ treo trên địa bàn phù hợp hơn. Do đó, tất cả các hồ xây dựng sau năm 2011 đều đảm bảo hợp vệ sinh, sạch sẽ và được quản lý tốt, đáp nhu cầu sử dụng nước sạch cho nhân dân”. Không chỉ ở Yên Minh, các hồ treo trên địa bàn tỉnh được xây dựng sau năm 2011 đều đảm bảo các công trình phụ trợ và thực hiện nghiêm công tác quản lý nên phát huy hiệu quả cao.

Hiện tại, có nhiều hồ treo trên địa bàn tỉnh được thiết kế hợp lý, bảo quản, sử dụng tốt, góp phần đắc lực trong việc giải quyết tình trạng thiếu nước sinh hoạt cho người dân vùng cao. Công trình hồ treo Lũng Hồ thực sự là điểm sáng trong thiết kế, vị trí xây dựng và quản lý, sử dụng.