Chuyện những người ở Lũng Cú

HGĐT - Tôi không nhớ đã bao nhiêu lần lên Lũng Cú, song vẫn như mỗi lần lên, đều thấy vùng đất mỗi ngày càng thay đổi bởinhững ngôi nhà mới khang trang, những nương ngô, vườn rau xanh tốt, những đàn bò bụng căng tròn đủng đỉnh theo bọn trẻ về chuồng.

Đổi thay một vùng đất

Giữa vùng đá xám, lấp ló trong màu xanh của Sa mộc, cây đào cây lê trút lá chuẩn bị cho mùa lộc mới, là những bản làng trù phú, màu xanh rờn của các loại rau đậu, cỏ chăn nuôi.

Xã Lũng Cú có hơn 800 hộ, hơn 4.100 khẩu, có 9 xóm thì tới 8 xóm giáp biên. Với vùng cao nguyên đá nói chung và Lũng Cú nói riêng, đất canh tác ít nên ý thức xen canh, tăng vụ và kỹ thuật làm đất của bà con đã trở thành nền nếp từ xưa đến nay. Cây ngô là lương thực chính (343 ha), ngoài ra, bà concòn trồng các cây lương thực khác như: lúa (115ha), các loại rau đậu (140 ha) và mới đây trồng thử nghiệm cây khoai tây. Kế hoạch huyện giao trồng 10 ha khoai tây, song bà con đăng ký trồng lên tới 17, 2 ha.

   Bộ đội Biên phòng Đồn Biên phòng Lũng Cú (Đồng Văn) bàn chuyện phát triển kinh tế ở thôn Tả Gia Khâu

Tổng đàn gia súc của xã 5,261 con, trong đó trâu 32, ngựa 33, bò 1.806, đàn lợn2.117 và 1273 con dê. Anh Trần Đức Chung, Chủ tịch UBND xã Lũng Cú cho biết: xóm có nhiều trâu bò nhất là Thèn Pả, song có nhiều nhất phải kể đến nhà ông Vàng Chứ Sùng, thôn Xín Mần Kha: có tới 15 con bò, 12 con dê. Vụ rét năm 2009, cả xã chết gần 30 con bò, năm nay do ý thức chăm sóc của bà con, nên không có trâu bò bị chết. Đến nay xã cũng đã trồng hơn 57,2ha cỏ chăn nuôi, chủ yếu cỏ voi, trong đó trồng mới 38,5 ha, dự kiến năm 2013 sẽ trồng tiếp hơn 10 ha cỏ.

Những ngày ở Lũng Cú, có hôm lạnh tới 30C, các cuộc họp của xã, ngành đoàn thể và cả Bộ đội biên phòng, cũng đều bàn tới chuyện chống rét cho gia súc. Xã thành lập Ban chỉ đạo phòng chống đói rét cho gia súc do 1 đồng chí Phó Chủ tịch UBND xã làm Trưởng ban. Ban chỉ đạo xây dựng kế hoạch, phân công nhiệm vụ, trách nhiệm cụ thể cho từng thành viên, tuyêntruyền vận động bà con phòng chống đói rét cho gia súc, chủ yếu dự trữ thức ăn cỏ và tinh bột. Với những gia đình khó khăn, vận động anh em trong dòng họ giúp, hỗ trợ. Năm trước, xã trích 5 triệu đ từ nguồn quĩ XĐGN hỗ trợ các hộ mua bạt che chuồng trại. Vụ rét này, bà con tận dụng bạt cũ, có nhiều nhà tự mua bạt che cho trâu bò. Có cung ắt có cầu, ở xã có nhiều nhà có dịch vụ bán bạt, Con trâu(bò) là đầu cơ nghiệp, nhiều gia đình có điều kiện, ngoài làm nhà để củi còn làm nhà để cỏ dự trữ cho trâu bò.

Anh Trần Đức Chung, Chủ tịch UBND xã, thông báo những con số vui: Năm 2012, xã triển khai chương trình Nông thôn mới tập trung 3 thôn Lô Lô Chải, Thèn Pả, Xín Mần Kha,đã làm 27 bể nước (mỗi bể hơn 5m3) 2.064 m2 sân/ 39 hộ, làm nhà tắm cho 29 hộ, nhà vệ sinh cho 4 hộ,và làm 88 chuồng gia súc. Đồng thời làm được 1, 7km đường bê tông liên thôn. Năm 2013 sẽ triển khai tiếp chương trình ở các xóm khác.

Cùng với những chương trình dự án, chương trình Xây dựng Nông thôn mới cũng đã góp phần làm thay đổi diện mạo vùng đất Lũng Cú này.

Về “khe gió lớn”

Từ Trạm Biên phòng xã Lũng Cú, theo chân Giàng Thìn Hòa, nhân viên của Trạm Biên phòng, qua cánh đồng Thèn Pả, chúng tôi tới thăm các gia đình ở xóm Lô Lô Chải, Cờ Tẳng, Sáy Sà Phìn và cuối cùng là Séo Lủng và Tả Gia Khâu. Tả Gia Khâu nghĩa là khe gió lớn- một trong những xóm giáp biên ở xã Lũng Cú, xóm ngay sát bờ sông Nho Quế xanh ngắt. Trưởng xóm Tả Gia Khâu- Sùng Mí Tủa còn khá trẻ. Sinh năm 1981, ấy vậy mà đã có gần 5 năm làm Phó xóm kiêm cán bộ khuyến nông thôn bản. Bên bếp lửa, Trưởngxóm Sùng Mí Tủa nói vanh vách: xóm có 102 khẩu 522 hộ, đều là dân tộc Mông. Cả xóm có 5 hộ khá, 66 hộ nghèo, còn 5 hộ đói; xóm có 44 xe máy, 65 hộ có ti vi. Đến nay xóm không còn nhà tạm (1 nhà cuối cùng được xóa nhà tạm trong tháng 12 năm 2012 vừa qua), đã có 13 nhà xây mới từ nguồn chương trình 30a và 167. Cả xóm xóm có 247 con bò, 3 con trâu, 227 con lợn, 214 dê, ngô 34 ha, lúa13 ha; vụ này thử nghiệm trồng2 tấn khoai tây giống, có 67 hộ tham gia mô hình, nhà nước hỗ trợ 4.000đ/kg. Những năm trước, giống ngô địa phương 1 kg thu 10 quẩy tấu quả(bà con vẫn tính như vậy- khoảng 25kg/ quẩy tấu), vụ ngô vừa qua, bà contrồng giống mới (CP99) năng xuất cao hơn. Cũng 1 kg giống, được thu 15- 20 quẩy tấu quả, thậm chí những nhà trồng chân ruộng thu tới 25 quẩy tấu. Vụ rét năm 2011, ở xóm có 3 con bò bị chết rét và đói, mấy năm nay dự trữ rơm, cây ngô và cỏ, có 13 ha cỏ voi, nên số đàn trâu bò vẫn giữ vững và phát triển. Đến thăm gia đình anh Thò Chứ Phềnh, 1 trong 5 nhà được coi làkhá giả ở xóm. Mẹ anh Phềnh, bà Ly Thị Mỷ năm nay 79 tuổi, quê gốc xã Lũng Táo, khoe: nhà bà có 3 con bò, 6 con lợn, vụ vừa qua thu hơn 3 tấn Ngô, lúa, nhà bà có 2 xe máy rồi.

Lần này lên Tả Gia Khâu, qua xóm Sáy Sà Phìn, xóm đã có hồ treo phục vụ nước sinh hoạt cho bà con cả 3 xóm Cờ Tẳng, Sáy Sà Phìn và Tả Gia Khâu. Ngang qua hồ, chúng tôi gặp ôngLầu Xúa Thò, Bí thư Chi bộ Sáy Sà Phìn, ông tâm sự: Bây giờ không lo thiếu nước, ngoài chăm lo phát triển kinh tế, cùng BĐBP bảo vệ biên giới, bà con luôn có ý thức bảo vệ và giữ vệ sinh cho hồ nước, tiết kiệm nguồn nước.

Thắm tình quân dân

Đồn Biên phòng Lũng Cú được giao nhiệm vụ quản lý trên 26,4 km đường biên giới với 26 cột mốc, địa bàn phụ trách gồm 2 xã Lũng Cú, Ma Lé (3/21xóm giáp biên). Những năm qua được sự quan tâm của Đảng và Nhà nước, sự nỗ lực cố gắng vươn lên, đời sống của bà con địa bàn đã từng bước được cải thiện. Trụ sở xã, Trạm xá, Trường học, được xây dựng khang trang, chủ quyền biên giới Quốc gia, an ninh trật tự địa bàn được giữ vững. Kết quả ấy, có sự đóng góp không nhỏ của cán bộ chiến sỹ Đồn Biên phòng Lũng Cú, đặc biệt làcán bộ tăng cường làm Phó Bí thư Đảng ủy 2 xã và các sỹ quan của đồn tham gia sinh hoạt với các chi bộ thôn bản. Thực hiện tốt nhiệm vụ bảo vệ giữ vững chủ quyền biên giới Quốc gia, Đồn Biên phòng nói chung và 2 cán bộ tăng cường đã tích cực tham mưu cho cấp uỷ, chính quyền địa phương khảo sát, củng cố kiện toàn hệ thống chính trị ở 2 xã, đẩy mạnh công tác phát triển Đảng viên và nâng cao chất lượng sinh hoạt ở các chi bộ thôn, bản. Tham mưu cho địa phương tổ chức thực hiện có hiệu quả phong trào “Quần chúng tham gia tự quản đường biên, cột mốc và ANTT xóm (bản) khu vực Biên giới”; củng cố duy trì hoạt động của tổ an ninh, cụm gia đình tự quản.

Bí thư Đảng ủy xã Lũng Cú, Vàng Mí Cấu, tâm sự: Cùng với tham mưu cho cấp ủy, chính quyền địa phương trong nâng cao chất lượng hoạt động của hệ thống chính trị ở cơ sở, QPAN, Đồn Lũng Cú còn tham mưu cho địa phương nhiều chủ trương đúng đắn trong nhiệm vụ phát triển kinh tế - xã hội, hướng dẫn bà con thực hiện có hiệu quả các chương trình mục tiêu phát triển kinh tế - xã hội và phong trào “Chung sức xây dựng nông thôn mới”; vận động nhân dân áp dụng khoa học kỹ thuật vào sản xuất, chăn nuôi đạt hiệu quả cao.

Anh Nguyễn Hải Lý, Đồn trưởng Đồn Biên phòng Lũng Cú, người có thâm niên (hơn 30 năm) gắn bó với biên cương, cho biết: Ngoài tham mưu cho cấp ủy, chính quyền 2 xã phát triển kinh tế, xóa đói giảm nghèo, tham gia các dự án trên địa bàn, cán bộ chiến sỹ đơn vị đã tích cực tham gia chương trình “Mái ấm biên cương”, giúp xóanhà tạm cho 13 hộ nghèo có hoàn cảnh khó khăn ở xã.

Trong ngôi nhà mới của mình ở xóm Sáy Sà Phìn, chị Chỏ Thị Xuân, Phó Chủ tịch Hội Phụ nữ xã Lũng Cú, tâm sự: Nhà mình là 1 trong 13 nhà mới, thuộc Chương trình “Mái ấm biên cương”. Có nhà mới, bà con và gia đình mình biết ơn BĐBP lắm.

 Ở 2 xã Lũng Cú, Ma Lé, đi tới đâu cũng thấy bà con gọi mời, chuyện trò thân mật với cán bộ chiến sỹ đồn. Hình ảnh anh bộ đội đã đi vào lòng dân, được nhân dân tin yêu, tình quân dân ngày càng gắn bó. Có nhiều cán bộ, chiến sỹ biên phòng đã xây dựng tổ ấm của mình với các cô giáo, các cô gái bản trên biên cương này. Khí hậu khắc nghiệt, địa hình, giao thông không thuận lợi, vật chất, tinh thần thiếu thốn nhưng những người dân và BĐBP vẫn vượt qua tất cả, vì sự bình yên biên giới.

 
                                                          Đặng Hoa Sim