Vùng chè Ngam La đang hồi sinh

HGĐT- “Mấy năm nay chè được giá, người dân quan tâm hơn đến việc chăm sóc, thu hái đúng kỹ thuật nên cây chè cho năng suất, sản lượng cao hơn trước; chất lượng chè ngon hơn và thu nhập từ cây chè cũng tăng lên đáng kể, Những yếu tố đó giúp hồi sinh vùng chè Ngam La...”. Đó là những lời khẳng định của anh Nguyễn Văn Du, Bí thư Đảng ủy xã Ngam La (Yên Minh).

     Lãnh đạo xã Ngam La thăm xưởng chế biến chè của Xí nghiệp Chế biến nông sản Phương Nam .

Cây chè mọc trên đất Ngam La từ rất lâu, với huyện vùng cao Yên Minh thì đây là đất chè truyền thống, có chất lượng thơm ngon nhất huyện. Dù vậy, trước đây chè Ngam La vẫn chưa có chỗ đứng trên thị trường trong và ngoài tỉnh. Sản phẩm chè nghèo nàn, không có sức cạnh tranh với các sản phẩm chè của nhiều vùng trong tỉnh. Nguyên nhân do người dân chưa biết áp dụng các tiến bộ khoa học, kỹ thuật vào quá trình chăm sóc, phát triển nên diện tích chè nơi đây còi cọc, thưa thớt. Do đó năng suất, sản lượng chè hàng năm của xã rất thấp, chỉ một số ít hộ có sản phẩm bán ra thị trường, còn chủ yếu bà con thu hái để phục vụ nhu cầu gia đình. Mặt khác, chè Ngam La trước kia chủ yếu được chế biến thủ công nên chất lượng chè còn hạn chế, mẫu mã xấu nên giá bán không cao mà thị trường tiêu thụ cũng gặp nhiều khó khăn. Những nguyên nhân khách quan, chủ quan đó khiến người dân nơi đây thời ơ với loại cây được coi là tiềm năng của địa phương mình.

Trước thực trạng trên, việc hồi sinh vùng chè Ngam La là quyết tâm của các cấp chính quyền và ngành chức năng từ huyện xuống xã và đó cũng là mong muốn của người dân. Để vùng chè được duy trì và phát triển, từ những năm 2005, chính quyền địa phương đã triển khai nhiều giải pháp, biện pháp tích cực. Trước hết, chính quyền xã đã xác định việc phát triển cây chè là hướng kinh tế mũi nhọn của địa phương, đây là cây trồng xóa đói, giảm nghèo bền vững của người dân. Từ đó quan tâm tập trung trong công tác chỉ đạo nhân dân thực hiện. Cùng với đó, huyện chỉ đạo ngành Nông nghiệp tổ chức các lớp tập huấn cho người dân nắm được kỹ thuật trồng, chăm sóc, chế biến, đặc biệt là vận động bà con thay đổi tư duy, nhận thức về cây chè, coi đó là cây trồng thoát nghèo của gia đình. Cùng với đó, huyện cũng hỗ trợ cho người dân trong việc phát triển diện tích mới và thâm canh diện tích cũ: các hộ gia đình có từ 5 ha chè trở lên được vay 3 triệu đồng và được hỗ trợ 100% lãi suất với mức hỗ trợ 6 triệu/ha đối với diện tích chè bầu và 4 triệu/ha đối với chè trồng hạt. Nhờ có sự hỗ trợ đó nên từ năm 2005 đến nay, diện tích chè ở xã đã tăng từ 130 lên trên 230 ha. Một vài năm gần đây, Dự án Phân cấp Giảm nghèo nông thôn đã tổ chức các lớp tập huấn cho bà con kỹ thuật chăm sóc, chế biến, thu hái, vừa thực hiện việc hỗ trợ 6 máy sao chè mini cho các nhóm hộ ở các thôn có diện tích chè lớn. Các nhóm hộ được hỗ trợ máy sao chè mini có sản phẩm bán ra thị trường giá cao hơn, nếu như trước chè sao tay giá khoảng 10.000/kg thì khi sử dụng máy giá bán tăng lên khoảng 30.000/kg. Từ thực tế đó nên nhiều hộ dân trong xã đã quyết định đầu tư máy sao chè mini và đến nay toàn xã đã có 23 máy. Bí thư Đảng ủy xã Nguyễn Văn Du cho biết thêm: “Ngoài sự hỗ trợ của chính quyền huyện, sự quyết tâm của xã thì yếu tố thị trường cũng quyết định lớn đến sự hồi sinh của vùng chè Ngam La. Đó là do mấy năm gần đây, thị trường tiêu thụ đã có sự ổn định, xã có 3 thôn chế biến chè khô tự tiêu trên địa bàn huyện, còn lại các hộ tiêu thụ cho tư thương ở xã Mậu Duệ hoặc bán cho Xí nghiệp Chế biến nông sản Phương Nam đặt ngay trung tâm xã. Ngoài thị trường tiêu thụ thuận lợi, giá bán chè trong mấy năm gần đây cũng tăng lên đáng kể, giá chè khô bán tại thị trường huyện 100.000/kg; chè vàng bán được 20.000/kg... Năng suất, sản lượng chè tăng lên, thu nhập của người dân từ cây chè tăng lên nên bà con cũng dành sự quan tâm chăm sóc và phát triển diện tích. Nhờ sự quan tâm của chính quyền địa phương, sự quyết tâm của người dân nên trong mấy năm gần đây, vùng chè Ngam La như hồi sinh trở lại với sự phát triển mạnh mẽ về chất lượng và diện tích. Đến thời điểm hiện tại, toàn xã đã có trên 230 ha chè, trong đó có trên 130 ha cho thu hoạch với năng suất từ 25 đến 30 tạ/ha. Cây chè có ở khắp 12 thôn, trong đó tập trung chủ yếu ở các thôn Sa Lỳ, Nà Lầu và có đến 70% trong tổng số 580 hộ dân toàn xã trồng chè. Gần đây, cây chè đã đem lại nguồn thu đáng kể cho người dân, là cây trồng đóng vai trò quan trọng trong công tác xóa đói, giảm nghèo. Hiện tỷ lệ hộ nghèo toàn xã vẫn còn cao nhưng không còn hộ đói, hộ nào có chè cũng có đồng ra, đồng vào để giải quyết vấn đề lương thực trong năm, trong đó có những hộthu nhập khá như gia đình ông Cháng A Thiển ở thôn Sa Lỳ”.

Cây chè đang hồi sinh nơi xã nghèo là tín hiệu đáng mừng bởi đó sẽ là cây trồng giúp xã thực hiện vững chắc hơn công cuộc phát triển kinh tế, xóa đói giảm nghèo bền vững và xây dựng nông thôn mới.