Phia Đeng mùa này “thơm nếp xôi”

HGĐT- Chúng tôi đến thôn Phia Đeng (xã Minh Sơn, Bắc Mê) khi mà không khí Tết vẫn còn xa lắm. Vậy mà nhiều gia đình nơi đây lúa nếp, rượu sắn và cả những chú lợn to béo... đều đã sẵn sàng cho một cái Tết đầm ấm, no đủ. Điều đó chứng minh một cuộc sống mới đang trỗi dậy giữa bạt ngàn rừng núi của khu bảo tồn Khau Ca. (thôn Phia Đeng nằm trong vùng đệm của khu bảo tồn Khau Ca).

Được mùa, người dân Phia Đeng đủ lúa ăn cho đến mùa sau.

Khi biết chúng tôi có ý định vào Phia Đeng, ông Hoàng Văn Tuấn, Chủ tịch UBND xã Minh Sơn giữ mãi cái nắm tay đầy tin tưởng: “Nhà báo phải đi đến nơi để thấy, Phia Đeng giờ đã no đủ, không “đói giữa đại ngàn” như bài báo đăng trên Báo Nông thôn Ngày nay đâu”. Anh Vũ Văn Hường, Bí thư Đảng ủy xã cho biết thêm: “Báo Nông thôn Ngày nay số ra ngày 10.10.2011, ở trang 15 có bài viết “Phia Đeng đói giữa đại ngàn” của tác giả Việt Tùng, đây là bài báo đã nói sai nhiều chi tiết. Phia Đeng có 12 hộ dân với 76 nhân khẩu là đồng bào người Dao, không phải người Mông như bài báo nêu. Ngay sau khi báo ra, chúng tôi đã triệu tập cuộc họp có đầy đủ các ban ngành trong toàn xã để đánh giá, rà soát lại những điều mà báo nêu, trong đó có nhiều chi tiết không đúng như thôn không điện, đường, trường, trạm, không sóng điện thoại, 90% dân mù chữ, người dân chìm trong đói nghèo, thất học... Trong khi đời sống của người dân Phia Đeng đang từng ngày “thay da đổi thịt”, nhiều hộ đã thoát nghèo và vươn lên thành hộ khá về kinh tế...”.

Con đường độc đạo dẫn đến thôn Phia Đeng phải vượt qua 3 lần suối, nhiều ngọn đồi và len lỏi giữa rừng. Tưởng rằng ở nơi “thâm sơn” này, cuộc sống của người dân sẽ khó khăn trăm bề và đói nghèo đeo đẳng. Vậy mà một điều bất ngờ khiến những người có mặt không khỏi ngạc nhiên, khâm phục là đã gần 10 năm qua theo tiêu chuẩn cũ thì Phia Đeng không có hộ đói nghèo.

Thôn Phia Đeng chỉ có 12 hộ dân nhưng có 4 ha diện tích lúa, 14,5 ha ngô, 3,4 ha đậu tương, 58 con trâu, 24 con bò, 73 con lợn và 20 con dê. Thôn có 3 nhà bình thường, 9 nhà bán kiên cố, mỗi gia đình có một xe máy, từ năm 2009 đến nay không có người sinh con thứ 3, 90% các cặp vợ chồng dùng biện pháp tránh thai, 100% phụ nữ sinh con tại trạm y tế xã, thôn có một điểm trường, có cán bộ y tế thôn bản, không có trẻ bị suy dinh dưỡng, có 2 em học sinh đang theo học tại trường bán trú của xã, công tác chăm sóc sức khỏe cho nhân dân được đảm bảo, an ninh chính trị được giữ vững, các phong trào văn hóa văn nghệ được bà con duy trì và ngày càng nâng cao. Đặc biệt, chưa có điện lưới Quốc gia nhưng các gia đình đã tự sắm cho mình tua bin phát điện từ nhiều năm nay, thôn có 3 máy xát lúa với giá trị trên chục triệu đồng/máy... Có 10hộ gia đình có người làm cán bộ thôn được hưởng phụ cấp hàng tháng, một gia đình có người làm cô giáo... Đây thật sự là những con số ấn tượng mà bất kỳ ai khi có mặt tại Phia Đeng đều trầm trồ về sự đổi thay, no ấm của người dân nơi đây. Đến Phia Đeng, khó khăn về đường đi thì có thật nhưng chúng tôi vẫn lên thôn bằng xe máy, người dân Phia Đeng giờ muốn xuống xã cũng không phải băng rừng lội suối mà có con “ngựa sắt” rồi.

Thóc đã đầy bồ...

Có mặt tại thôn Phia Đeng khi mặt trời sắp đứng bóng, những ngôi nhà sàn to vững chãi với những sân thóc vàng đầy được người dân mang phơi nắng đã nói hết về sự đủ đầy nơi đây. Người dân Phia Đeng giờ không còn phải chạy ăn từng bữa, lo cái bụng không no như trước mà đang hướng đến cái ăn ngon, mặc đẹp. Anh trưởng thôn Đặng Văn Hàm vừa mới chở thóc xuống xã bán, trên đường về mua theo đủ thứ thực phẩm tươi sống. Cô bí thư đoàn xã dẫn đường chúng tôi cười đùa: “Hôm nay may quá, không hẹn mà có nhiều thức ăn ngon”. Anh Hàm vui vẻ:“Không đâu, bà con Phia Đeng bây giờ nếu có dịp xuống xã thì vẫn mua thức ăn vậy mà, không thì đã sẵn có gà, có ngan ở trong chuồng đó, chỉ sợ khách không ở được lâu thôi, không sợ thiếu cái ăn nữa rồi, thóc đã đầy bồ, ăn đến cả qua năm sau đấy....”.

Bữa trưa “đạm bạc” của người dân Phia Đeng giờ có thịt, có rau sạch do bà con tự trồng, và cả món trám muối ăn bùi, ngon mà tôi nhớ mãi. Chỉ cho chúng tôi xem dãy lúa nếp rồng xếp treo trên giá bếp, anh Hàm cho hay: “Cái này để dành đến tết làm xôi. Rượu sắn cũng nấu xong rồi, phải ủ lâu thì tết uống mới êm, mới ngon được, nhiều gia đình nuôi sẵn lợn to đến cả mấy chục cân để chờ tết mổ thịt. Chỉ cần xuống chợ mua gia vị nữa thôi là ăn tết được rồi đó...”. Tết của người Dao không biết có thêmnhững món truyền thống gì, nhưng có thịt, có xôi, có rượu chừng ấy cũng đủ để chứng minh Phia Đeng tết này thực sự no ấm. Nhớ lại những tháng ngày cơ cực trước đây, anh Hàm chia sẻ: “Ngày ấy, đường đi khó lắm, thôn nằm trong vùng đệm khu bảo tồn nên dân không sống được nhờ rừng nữa, diện tích ruộng lúa còn ít, đời sống vô cùng vất vả. Thiếu ăn từng bữa, người lớn mù chữ, trẻ con không được học hành, các phong tục tập quán lạc hậu vẫn tồn tại làm ảnh hưởng đến đời sống và kìm hãm sự phát triển kinh tế... Đó là một bức tranh hoàn toàn tương phản với cuộc sống ở Phia Đeng bây giờ”.

Mấy hôm nay, lúa đã về bồ, ngô cũng thu hoạch xong, người dân Phia Đeng lại đi tìm những sản phẩm phụ của rừng như rễ cây, măng...để mang xuống chợ bán kiếm thêm thu nhập. Sự cần cù, chịu khó làm ăn của đồng bào nơi đây đã thực sự mang lại cho họ cuộc sống ấm no.

Rời Phia Đeng trong ráng chiều chập choạng, có tiếng bò lạc mẹ tìm nhau. Giữa bạt ngàn rừng núi, và muôn vàn khó khăn nhưng người dân Phia Đeng đã tự tìm lối đi riêng cho mình để phát triển kinh tế, vươn lên thoát nghèo. Chúng tôi tin tưởng vào một tương lai no ấm và đủ đầy hơn đến với Phia Đeng, và đồng bào Dao nơi đây sẽ có thêm nhiều cái tết “thơm nếp xôi”.

Gặp lại cán bộ trẻ Vũ Văn Hường trên đường về xuôi, trong cái bắt tay bịn rịn mong ngày gặp lại, chúng tôi đọc được trong mắt anh niềm trăn trở: “Phia Đeng giờ chỉ khó đường đi thôi...”.