Ba năm thực hiện Nghị quyết 30a hàng nghìn hộ dân được xóa nghèo

HGĐT- Thực hiện Nghị quyết 30a về giảm nghèo nhanh và bền vững, từ năm 2009 đến hết 2010, trên địa bàn 6 huyện nghèo của tỉnh có 11.221 hộ thoát nghèo, giảm tỷ lệ hộ nghèo từ trên 41,3% đầu năm 2009 xuống còn trên 22,7% vào cuối năm 2010. Theo tiêu chuẩn nghèo mới, dự kiến cuối năm nay, tại 6 huyện nghèo, có 5.100 hộ thoát nghèo, giảm tỷ lệ hộ nghèo từ 61,46% xuống còn 54,46%.

Nghị quyết 30a của Chính phủ về chương trình hỗ trợ giảm nghèo nhanh, bền vững ra đời, tỉnh ta có 6 huyện gồm Đồng Văn, Mèo Vạc, Yên Minh, Quản Bạ, Hoàng Su Phì, Xín Mần nằm trong diện được hưởng các chính sách đặc thù. Để có cơ sở thực hiện Nghị quyết, các huyện đã tiến hành khảo sát, xây dựng đề án với tổng kinh phí trên 17,6 nghìn tỷ đồng và trên 27 nghìn tấn gạo. Trong đó, vốn sự nghiệp trên 6,2 nghìn tỷ đồng, trên 27 nghìn tấn gạo, vốn đầu tư cơ sở hạ tầng trên 11,4 nghìn tỷ đồng (T.Ư hỗ trợ trên 16,9 nghìn tỷ đồng và toàn bộ số gạo, ngân sách địa phương trên 294 tỷ đồng, vốn huy động gần 40 tỷ đồng).

Ngoài 6 huyện trên, tỉnh ta còn 35 xã không thuộc diện được hưởng các chính sách của Nghị quyết 30a nhưng có tỷ lệ hộ nghèo trên 50%. Vì vậy, UBND tỉnh đã phân công 90 doanh nghiệp sản xuất, kinh doanh có hiệu quả đỡ đầu, giúp các xã. Mỗi xã được 2-3 doanh nghiệp đỡ đầu với các phần việc: Hỗ trợ xoá nhà tạm cho hộ nghèo, hỗ trợ vốn, giống, kỹ thuật, chế biến, bảo quản và tiêu thụ sản phẩm để phát triển vùng nguyên liệu, tạo việc làm, tuyển dụng lao động vào làm việc tại doanh nghiệp, hỗ trợ phát triển cơ sở hạ tầng.

Triển khai các nội dung của Nghị quyết, từ năm 2009 đến nay, với chính sách hỗ trợ sản xuất, tạo việc làm, tăng thu nhập thông qua khoán chăm sóc, bảo vệ rừng, giao rừng, giao đất để trồng rừng sản xuất, người dân các huyện nghèo đã thực hiện bảo vệ trên 237,6 nghìn ha rừng, khoanh nuôi, phục hồi trên 87 nghìn ha, chăm sóc trên 11,7 nghìn ha rừng trồng, trồng rừng phòng hộ, rừng sản xuất đạt trên 14 nghìn ha. Hỗ trợ lần đầu giống cây trồng rừng sản xuất cho trên 9 nghìn hộ với số kinh phí 3,729 tỷ đồng; trợ cấp trên 6,4 nghìn tấn gạo cho 12.622 hộ nghèo nhận chăm sóc, bảo vệ rừng. Trong 3 năm thực hiện Nghị quyết 30a, đã có gần 50 nghìn hộ dân được hỗ trợ trên 29,8 tỷ đồng mua giống, phân bón, chuyển đổi cây trồng; 11.125 hộ được vay 54,9 tỷ đồng với lãi suất 0% để phát triển chăn nuôi; 4.435 hộ được hỗ trợ gần 9,6 tỷ đồng làm chuồng trại chăn nuôi; hỗ trợ trên 5 tỷ đồng cho 2.545 hộ mua giống trồng cỏ chăn nuôi.

Đối với các chính sách về giáo dục, đào tạo, y tế, dạy nghề nâng cao dân trí, tỉnh đã bố trí tăng thêm 1.607 giáo viên, trợ cấp tiền ăn cho trên 37 nghìn học sinh nghèo dân tộc thiểu số học ở ngoài trường dân tộc nội trú với số tiền trên 86,7 tỷ đồng, hỗ trợ chi phí học tập cho gần 93 nghìn học sinh với kinh phí trên 32,4 tỷ đồng. Thực hiện nâng phụ cấp cho 1.882 nhân viên y tế thôn bản với kinh phí tăng thêm trên 12,3 tỷ đồng; hỗ trợ chi phí ăn, ở, đi lại khám chữa bệnh cho 859 bệnh nhân nội trú với số tiền trên 180 triệu đồng. Từ nguồn kinh phí chương trình mục tiêu, kết hợp với nguồn bổ sung từ Nghị quyết 30a, các cơ sở dạy nghề thuộc 6 huyện đã mở lớp dạy sơ cấp nghề tại các xã, trung tâm dạy nghề cho 20.327 người. Qua đó, đã trang bị cho người lao động định hướng, kỹ năng nghề nghiệp để có thể tự giải quyết việc làm tại chỗ, từng bước nâng cao thu nhập.

Bên cạnh nguồn vốn đầu tư, hỗ trợ của Nhà nước, 6 huyện nghèo được 10 doanh nghiệp T.Ư, 2 doanh nghiệp địa phương giúp đỡ, hỗ trợ với tổng kinh phí cam kết trên 268 tỷ đồng, đến nay đã giải ngân gần 224 tỷ đồng. Nguồn kinh phí được đầu tư vào hoạt động xoá nhà tạm, xây dựng nhà lưu trú học sinh, trường mầm non, xây cầu, hỗ trợ đào tạo con em các huyện nghèo. Ngoài ra còn tài trợ bằng hiện vật như trao tặng ti vi, giấy vở học sinh, xe cứu thương, mua thiết bị y tế, thiết bị giáo dục.

Sự đầu tư hỗ trợ của Nhà nước, các tổ chức kinh tế, xã hội ở các huyện nghèo đã phát huy hiệu quả tích cực. Từ năm 2009 đến hết 2010, trên địa bàn 6 huyện nghèo có 11.221 hộ thoát nghèo, giảm tỷ lệ hộ nghèo từ trên 41,3% đầu năm 2009 xuống còn trên 22,7% cuối năm 2010. Theo tiêu chuẩn nghèo mới áp dụng cho giai đoạn 2011-2015, dự kiến cuối năm nay, sẽ có 5.100 hộ thoát nghèo, giảm tỷ lệ hộ nghèo từ 61,46% xuống còn 54,46%. Các chính sách hỗ trợ trực tiếp đến người nghèo đã góp phần thay đổi bộ mặt các xã, huyện nghèo, đời sống nhân dân từng bước được cải thiện. Nhân dân vùng nghèo có điều kiện phát triển sản xuất, tăng thu nhập, ổn định cuộc sống, hưởng thụ các dịch vụ công cộng.

Tuy nhiên, việc triển khai thực hiện Nghị quyết 30 còn một số hạn chế đó là, việc không bố trí đủ, kịp thời nguồn vốn như mục tiêu, kế hoạch, tiến độ giải ngân chậm, nhất là nguồn vốn phân cấp cho xã làm chủ đầu tư... đã ảnh hưởng lớn đến hiệu quả của chương trình. Bên cạnh đó, một số chính sách triển khai chưa đem lại hiệu quả như kinh phí hỗ trợ một lần cho nhân dân chuyển đổi cây trồng, vật nuôi chưa đạt hiệu quả cao; công tác xuất khẩu lao động đạt thấp do cấp uỷ, chính quyền một số huyện chưa thực sự quan tâm chỉ đạo, chưa nhận thức đẩy đủ những ưu đãi của chương trình dẫn đến công tác tuyên truyền, triển khai còn chung chung. Chất lượng đào tạo nghề còn nhiều hạn chế, đào tạo chưa gắn với giải quyết việc làm, số lao động sau đào tạo tìm được việc làm chiếm tỷ lệ thấp, đào tạo nghề phục vụ chuyển dịch cơ cấu lao động chưa được chú trọng.

Để Nghị quyết 30a thực sự có tác động, tạo chuyển biến sâu rộng trong đời sống đồng bào huyện nghèo, ngoài những chính sách chung, rất cần nghiên cứu, bổ sung một số chính sách mới mang tính đặc thù đối với các huyện nghèo của tỉnh như: Có chính sách hỗ trợ chuyển đổi sản xuất từ trồng cây lương thực sang trồng cỏ, bảo vệ rừng gắn với khai thác tài nguyên, thiên nhiên sẵn có để làm du lịch sinh thái đối với diện tích đất xấu, đất dốc, nương hốc đá; có chính sách hỗ trợ chất đốt cho đồng bào 4 huyện vùng cao...