Hoàng Su Phì Mùa vàng no ấm

HGĐT- Dừng chân trên Cổng Trời khi màn sương sớm bắt đầu tan. Một kiệt tác thiên tạo mở ra trước mắt là bức họa khổng lồ được đồng bào xứ sở vẽ trên không gian mở kỳ vĩ, đẹp đến mê hồn: Ruộng bậc thang. Từng nghe nhắc đến đất nước xa xôi Phi-líp-pin mới có di sản: Ruộng bậc thang được thế giới công nhận. Còn đây, di sản ruộng bậc thang ấy lại hiện ngay trước mắt tôi, được mở rộng dần ra từ km 17 trên huyện Hoàng Su Phì (HSP) trải dài tưởng đến vô tận.

Hộ nông dân ở xã Nậm Ty đập tách vỏ đậu tương. Ảnh: BÌNH MINH

Theo con số tôi có trong tay, vụ mùa này HSP có tới trên 11 ngàn ha diện tích trồng cấy. Trong đó có trên 3.700 ha lúa ruộng, trên 3.713 hangô, trên 5.000 ha đậu tương, cùng hàng ngàn ha cỏ chăn nuôi và rau các loại. Hiện nay lúa, đậu, ngô, đỗ... đang chín vàng trải rộng dài khắp 25 xã, thị trấn. Những thảm vàng, thảm xanh ấy đã dệt thành bức hoạ thiên nhiên khổng lồ giữa một vùng sơn cước miền Tây. Có đến HSP mới thấy và cảm nhận bức hoạ của ruộng bậc thang không chỉ đẹp theo nghĩa thuần tuý của bức tranh, mà nó còn đẹp một cách ”Hùng tráng”được bồi đắp từ ngàn đời để lại. Trong đó: là công sức lao động kiến tạo của cha ông xưa gìn giữ, tinh thần làm việc cần cù sáng tạo của các thế hệ, nối tiếp thế hệ phấn đấu cho đến hôm nay.

Thật vậy!HSP, mảnh đất miền Tây tỉnh Hà Giang là nơi đất núi dốc, kết cấu địa tầng yếu, trơn trượt. Nơi đây không thể tự tìm đâu ra mảnh đất vài chục mét vuông để làm nhà, làm ruộng (nếu) không có sự tác động của bàn tay con người. Làm được mảnh ruộng vài chục, thậm chí trên, dưới, chục mét vuông ruộng cấy lúa nước cũng phải san ủi tới vài mùa rẫy mới nên. Đồng bào miền Tây trải qua ngàn đời san ủi như thế mới có những cánh đồng “bậc thang” nhìn đến vô cùng của ngày hôm nay. Ai đó đã ví von những thang bậc ruộng nương nơi đây tựa như thang của chú Cóc khi xưa bắc thang lên Giời hỏi chuyện Ngọc Hoàng sao trời không mưa? Ngay chân Cổng Trời, cả chục tay máy, họ là những thợ săn ảnh đổ đến từ mọi miền đất nước. Tại đây, cũng đã có rất, rất nhiều bức ảnh về ruộng bậc thang của HSP được các tay săn ảnh đem đi triển lãm cả trong và ngoài nước để“làm nên” những nhà nhiếp ảnh tên tuổi nhờ mảnh đất miền Tây này. Và hôm nay, những thợ ảnh đó lại “Đến hẹn...”. Thật vui, khi được Chủ tịch UBND huyện HSP, anh Hoàng Hải Lý cho biết: Được sự ủng hộ của các cấp, các ngành trong tỉnh, mới đây huyện đã lập hồ sơ đề nghị Bộ Văn hoá Thể thao & Du lịch xét công nhận ruộng bậc thang HSP là Di sản Danh thắng Quốc gia. Là danh thắng quốc gia thôi ư? Chợt nghĩ, cả một chiều dài lịch sử đồng bào HSP đã dày công kiến tạo ra những giá trị chân thực có “Một không hai” trên đất Việt này, những cung bậc ruộng nương tựa những thang bậc tình yêu, của đất và nước, của tình người, của công sức lao động, sự sáng tạo của cha ông, của con cháu, nối tiếp để lại ngàn năm nay. Chỉ theo con số thống kê vụ mùa này HSP đã có 3.713,8 ha lúa mùa trồng trên những thửa ruộng bậc thang. Lúa năm nay được mùa to lắm. Nghe thật sướng (đó là lời bộc bạch của nhũng bà con đang thu hoạch). Vụ mùa này HSP trồng chủ yếu lúa lai. Diện tích thâm canh lên tới 3.538,4 ha. Lúa chất lượng cao trên 1.000 ha. Năng suất lúa bình quân toàn huyện ước đạt trên 56,8 tạ/ ha. Sản lượng đạt trên 21.000 tấn. Tính toán sơ bộ mức ăn bình quân đầu người trên 500 kg/ người/ năm.

Đứng bên cạnh cây lúa là cây ngô trồng trên ruộng nương bậc thang tới 3.713,5 ha, cây đậu tương trên 5.000 ha. Nhìn tổng thể các loại cây trồng chủ lực của HSP năm 2011 cây nào, cây ấy “đua” nhau được mùa. Trưởng phòng NN- PTNT huyện cho hay: HSP được mùa trước là nhờ trời ủng hộ, sau là nhờ một cơ chế hạch toán, hỗ trợ của chính quyền trong việc trợ giúp đồng bào làm ăn. Ở đó là chính sách trợ giúp giống, trợ giúp KHKT và mạnh tay thay đổi cơ cấu giống cây trồng, vật nuôi. Đối tượng được hỗ trợ nhiều nhất là các gia đình nghèo, hộ chính sách, làm cho nhà nhà chủ động giống, vật tư trong sản xuất. Các giống đưa vào trồng cấy chủ yếu là lúa lai San ưu 63, Kim ưu 725, HT1, HT6, SH-2, cây ngô lai chủ động là giống: CP999, CP888, Q2, cây đậu tương giống DT84, VX93... Thực hiện cách làm “3 cùng với dân” đã làm cho mùa màng HSP bội thu. Tính toán sơ qua 3 loại cây trồng chính năm nay HSP đã đạt trên dưới 40.000 tấn, chưa kể đến rau màu các loại khác. Thật là mùa bội thu no đủ.

Nhắc lại anh “Chủ tịch khuyến nông” của những năm 1994, Chủ tịch UBND huyện, Hoàng Hải Lý tâm sự: Đi lên từ một cán bộ khuyến nông đến nay, việc của nhà nông trong huyện đã “ăn” vào máu thịt anh Chủ tịch. Anh Lý khẳng định: Nông nghiệp- Nông dân HSP với anh bây giờ và sau này vẫn luôn là mặt trận “Hàng đầu” trong các quyết sách phát triển kinh tế, xã hội.

Bên cạnh cây, là con như: Trâu, bò, dê, lợn, đàn ngựa, tổng trên 90.000 con; gia cầm hiện trên 260.000 con. Ngoài ra, cây chè cũng đang trở thành nguồn thu nhập lớn cho bà con nông dân trong huyện ước năm nay thu từ chè trên 50 tỷ đồng. Chủ tịch Lý khẳng định: Nông dân được mùa, no đủ, là niềm vui chung của Đảng bộ, chính quyền các cấp trong huyện HSP. Anh Lý cho biết thêm, phong trào xây dựng nông thôn mới ở 51 thôn bản của HSP năm đầu này được đồng bào của 25 xã, thị trấn hưởng ứng cao và đang nỗ lực thực hiện. Chẳng bao xa nữa, các mô hình xây dựng nông thôn mới của HSP sẽ hình thành rõ nét, lúc đó mời các anh về cổ vũ phong trào, để HSP phát triển ngày càng lớn mạnh.

Về HSP, về vùng di sản, đi trong mùa vàng no ấm thế này, ai chẳng muốn về.