Di dân khỏi vùng sạt lở gắn xoá đói, giảm nghèo ở Xín Mần

HGĐT- Qua 3 đợt di dời trọn vẹn 117 hộ đồng bào dân tộc thiểu số ra khỏi 3 vùng nguy cơ sạt lở cao trong mùa mưa lũ, Xín Mần đã thành công trong viêc “lấy sức dân để làm cho dân".

Thôn Thống Nhất, xã Bản Ngò (Xín Mần) được xây dựng theo phương châm “Nhà nước và nhân dân cùng làm”. Ảnh: ĐỨC DŨNG

Nguyên Bí thư chi bộ, Trưởng thôn Đán Khao, xã Bản Ngò, ông Vàng Kháy Chỉ có lần tâm sự với tôi rằng: Làm anh cán bộ đảng viên cho tốt không phải là chuyện dễ thì làm - khó thì bỏ được đâu nhé? Ông cho rằng cái khó của người đảng viên sống trong lòng bà con dân bản là phải: ăn được - nói được và làm được thì dân mới tin, mới làm theo. Lần theo con đường mòn về làng Đán Khao cũ, ông Chỉ vừa hay, ngày tôi làm Trưởng thôn - Bí thư Chi bộ khi quyết định đưa vợ con dời làng về Đán Khao mới bây giờ gọi là thôn Thống Nhất đâu dễ. Trong lúc đất nứt toác hoác, mưa gió dầm dề nhà nào nhà ấy đều sợ nước cuốn đi thì vận động chuyển nhà dân nghe theo ngay. Nhưng hỡi ơi, mưa dứt, nước cạn, cuộc sống nơi ở mới chưa thật ổn định thì dao búa đổ cả lên đầu người cán bộ đảng viên như tôi. Vợ tôi nó từng bảo chồng, làm cán bộ, làm chồng tưởng ông lo cho dân, cho vợ con ông tới chỗ ở mới tốt hơn chứ ai ngờ?. Tức lắm, vì nơi ở mới cái gì cũng thiếu, cũng khó khăn kể cả cọng rau ăn hàng ngày, đến cây tre trẻ lạt buộc rào phơi áo. Nhưng tôi nghĩ vợ nó chưa thấy hết tác hại khi mưa lũ treo trên đầu nguy cơ sạt lở mất nhà, mất mạng, chưa thấy hết nơi ở mới lúc đầu còn khó khăn, nhưng cái mạng người an toàn, làm ăn dần dần sẽ khá giả.. Bây giờ thì thôn tôi đây, cái làng mới mang tên Thống Nhất ấy đã đẹp như mơ này đang bắt tay xây dựng nông thôn mới ngày một to đẹp hơn ngàn vạn lần Đán Khao cũ khi xưa, (ông Chỉ buông câu chắc nịch).

Đán Khao cũ hiện trước mắt tôi vẫn như 3 năm trước kia tôi đến trong cái ngày nước lũ muốn nuốt chửng cả làng, đó là tháng 7.2008, giữa mùa mưa. Ngày ấy, ông Chỉ đưa tôi đi xem làng núp dưới chân núi nứt ra từng rãnh trông như con suối nhỏ dọc ngang, nước chảy sối xả nhìn rợn cả tóc gáy. Làm Trưởng thôn kiêm Bí thư chi bộ, ông phải đến từng nhà vận động từng người một di dời làng cũ tránh sạt lở. Theo chân ông là những cán bộ đảng viên đi đầu chạy dọc ngang làng bản lôi kéo mọi nhà cùng làm theo. Nói mãi, vận động mãi (ông Chỉ gãi tai), cuối cùng ông quyết định về chuyển nhà mình, đưa vợ con đi trước. Ngày chuyển nhà Trưởng thôn tập trung chủ yếu những cán bộ đảng viên trong bản. Lực lượng hỗ trợ bao gồm các cơ quan, ban, ngành của huyện về giúp. Mặc cho trời mưa gió, nhà ông Chỉ dỡ ra, chuyển về thôn mới trọn trong ngày lại được dựng lên, lợp lại trên nền đất mới chững chạc không nguy cơ sạt lở nữa. Yên tâm cái bụng, động viên dân làng cùng chuyển nhà là cả một quá trình, song nó lại kết thúc bằng một việc làm hết sức đơn giản “Làm cán bộ đảng viên, hãy làm - rồi nói”. Giờ đây, sau 3 năm quay lại Đán Khao lúa ngô vẫnxanh tươi . Phương châm di dời của làng là “Li hương- Không li nông”.Cả làng vẫn bám nơi ở cũ để tăng gia sản xuất, chăn nuôi. Làng mới là những ngôi nhà mới khang trang hơn, sạch đẹp hơn, đủ đầy hơn. Thôn Thống Nhất bây giờ có đường bê tông, điện, nước sạch, trường học cho trẻ. Ông Bí Thư chi bộ khi xưa nay đã nghỉ việc làng, nhưng bài học về vai trò của người cán bộ đảng viên luôn đi đầu, đứng mũi, chịu sào, vẫn luôn mới, vẹn nguyên giá trị trong các phong trào ở trong lòng dân.

Tương tự ở Đán Khao, xã Bản Ngò, cuộc di dời ở Lùng Sán, thị trấn Cốc Pài, hay di dân tại thôn Thèn Ván, xã Pà Vầy Sủ trong những năm qua được mở đầu vẫn là gương đi tiên phong của những cán bộ đảng viên ngay trong thôn bản. Đảng viên Hầu Seo Và, thôn Lùng Sán (Cốc Pài) bảo tôi, mình là cán bộ, mình nói được, làm được, dân mới tin. Nói, không làm dân tin cán bộ sao được? Cho nên, khi chuyển làng từ trên Suối Thầu xuống Lùng Sán gia đình mình đã tự nguyện đi đầu để 63 hộ cùng đi theo. Gìơ này thì làng mới Lùng Sán- Súng Sảng đã trở thành mô hình di dời lớn nhất, đẹp nhất, thành công nhất nhì ở Xín Mần trong những năm qua nhờ vào sự đi tiên phong của những đảng viên ưu tú trong đội ngũ của Đảng.

Sức mạnh toàn dân

Lực lượng đi tiên phong trong các chiến dịch di dân tại Xín Mần trước hết là lực lượng vũ trang, Công an, Quân đội, tiếp đó là các lực lượng thanh niên kể cả trong các trường học, các cán bộ, công chức viên chức nhà nước đóng trên địa bàn. Nói gọn theo cụm từ thường nhắc đến là thực hiện “Bốn tại chỗ” để thực hiện di dời nhanh, gọn, đảm bảo tuyệt đối an toàn tính mạng, tài sản cho đồng bào trước khi hiểm hoạ sẩy ra. Để thực hiện hiệu quả các giải pháp nêu trên Xín Mần đã chủ động xây dựng kế hoạch dự báo trước các nguy cơ. Tăng cường công tác tuyên truyền, nhất là công tác dân vận trong dân. Thực hiện cơ chế “Dân biết- Dân bàn – Dân làm- Dân kiểm tra” tức là “Lấy việc dân- làm cho dân”.Bí Thư huyện uỷ Xín Mần, Dương Minh Hoà cho rằng: Mọi việc đều ở dân và mọi thành công “Đều” nhờ nhân dân ủng hộ.

Điều đáng đề cập hơn nữa trong các lần di dân tại Xín Mần đều nằm trong kế hoạch chủ động toàn bộ của Đảng bộ, chính quyền. Mỗi cuộc di dời là một cuộc ra quân của hàng ngàn cán bộ chiến sĩ trong các lực lượng vũ trang, học sinh, sinh viên trong các trường học, và gần như toàn thể cán bộ ccvc trong huyện cùng góp công của lao vào giúp dân vượt qua hoạn nạn sớm ổn định cuộc sống. Và thực tế cho thấy, tính từ ngày di dời đến nay tại các điểm nêu trên là 3 năm. Sau 3 năm trở lại cuộc sống đã đổi thay cả về chất và lượng. Đồng bào hoàn toàn nhà mới, ăn ở ngăn nắp, hàng chục ha ruộng, nương được khai vỡ làm cuộc sống no đủ, con em tới trường. Sau 3 năm đồng bào chấm dứt du canh, du cư và đang quyết tâm xây dựng Nông Thôn Mới trên vùng đất mới theo đúng nghĩa: Di dời- ổn định- xoá nghèo bền vững.

Chia tay với Lùng Sán, người đảng viên trẻ Hầu Seo Và tự hào” Mùa thu hoạch tới đây anh về chỗ làng tôi xem bà con thu hoạch ngô có, lúa có..rồi ta mổ dê cả làng uống rượu ăn mừng làng mới thoát nghèo... nhớ anh nhé/.