Tháo gỡ những vướng mắc trong quá trình thực hiện Quyết định 193

HGĐT- Ngày 24.8.2006, Thủ tướng Chính phủ Nguyễn Tấn Dũng ký ban hành Quyết định 193/2006/QĐ-TTg phê duyệt Chương trình bố trí dân cư các vùng thiên tai, đặc biệt khó khăn, biên giới, hải đảo, di cư tự do, xung yếu và rất xung yếu của rừng phòng hộ, khu bảo vệ nghiêm ngặt của rừng đặc dụng giai đoạn 2006 - 2010 và định hướng đến năm 2015.

Quyết định 193 được ban hành với mục tiêu quy hoạch, bố trí, sắp xếp lại dân cư ở vùng thiên tai, vùng đặc biệt khó khăn về đời sống, vùng biên giới, hải đảo, ổn định dân di cư tự do, vùng xung yếu và rất xung yếu của rừng phòng hộ, khu bảo vệ nghiêm ngặt của rừng đặc dụng, nhằm ổn định và nâng cao đời sống của người dân, hạn chế tới mức thấp nhất thiệt hại do thiên tai, di cư tự do; giải quyết việc làm, tăng thu nhập, góp phần XĐGN, bảo vệ môi trường và củng cố AN-QP.

Thực hiện Quyết định 193, tỉnh ta đã tiến hành quy hoạch tổng thể bố trí dân cư trên địa bàn toàn tỉnh. Mục tiêu đặt ra đến năm 2015 cơ bản bố trí ổn định cho 18.830 hộ dân với 94.451 khẩu thuộc các vùng thiên tai, đặc biệt khó khăn, di cư tự do, xung yếu và rất xung yếu của rừng phòng hộ, khu bảo vệ nghiêm ngặt của rừng phòng hộ, trong đó bố trí ổn định tại chỗ 12.603 hộ, tại các điểm tái định cư tập trung và xen ghép 6.227 hộ. Tổng vốn đầu tư thực hiện quy hoạch bố trí dân cư 1.284,2 tỷ đồng, trong đó vốn đầu tư trực tiếp 1.103,2 tỷ đồng, vốn đầu tư gián tiếp trên 64,3 tỷ đồng, vốn dự phòng 116,7 triệu đồng. Việc quy hoạch tổng thể bố trí dân cư trên địa bàn tỉnh nhằm khai thác hiệu quả tiềm năng, hạn chế thấp nhất thiệt hại do thiên tai, di cư tự do, cải thiện và nâng cao đời sống vật chất, tinh thần cho đồng bào các dân tộc, bảo vệ an ninh biên giới.

Sau 4 năm triển khai thực hiện Chương trình sắp xếp, bố trí dân cư, trên địa bàn tỉnh có 30 dự án, phương án đã và đang triển khai với 1.813 hộ được hưởng lợi, tổng vốn được phê duyệt gần 454 tỷ đồng. Đến nay, có 8 dự án, phương án đã thực hiện xong, 22 dự án, phương án đang thực hiện, tổng vốn cấp đến thời điểm hiện tại trên 153 tỷ đồng. Việc triển khai các dự án, phương án đã đem lại niềm vui cho nhiều người dân, đặc biệt các hộ dân nằm trong vùng có nguy cơ cao về sạt lở, khi chuyển đến nơi ở mới, họ yên tâm đầu tư phát triển sản xuất, từng bước thực hiện mục tiêu XĐGN.

Tuy nhiên, việc thực hiện Chương trình 193 trên địa bàn tỉnh thời gian qua còn bộc lộ nhiều hạn chế đó là, công tác quản lý chưa chặt chẽ, các chủ đầu tư chưa thường xuyên báo cáo tiến độ thực hiện theo quy định, nội dung báo cáo chưa cụ thể theo yêu cầu đề cương hướng dẫn của đơn vị quản lý cấp tỉnh như các chỉ tiêu thực hiện, số vốn cấp theo quyết định của UBND tỉnh. Bên cạnh đó, đa phần cán bộ làm công tác quy hoạch và bố trí dân cư chưa được đào tạo đồng bộ, chưa có sự phân công cụ thể; việc phối hợp giữa các đơn vị trong việc phân bổ vốn theo Kết luận của UBND tỉnh tại Hội nghị sơ kết 3 năm thực hiện Quyết định 193 chưa nghiêm túc dẫn đến tình trạng phân bổ vốn khi chưa có quyết định phê duyệt. Việc thực hiện Quyết định 193 trên địa bàn tỉnh chủ yếu dựa vào nguồn vốn T.Ư cấp, công tác huy động vốn đầu tư của các tổ chức khác rất khó khăn, không đáp ứng được so với nhu cầu thực hiện các dự án nên chính sách hỗ trợ trực tiếp cho các hộ dân thuộc đối tượng di chuyển còn thấp. Địa bàn tổ chức thực hiện chủ yếu ở những vùng khó khăn, việc thực hiện hỗ trợ đầu tư cho hộ về di chuyển theo mùa vụ, theo phong tục tập quán của địa phương nên tiến độ thực hiện không đảm bảo kế hoạch đề ra.

Với kết quả đạt được và những hạn chế sau 4 năm thực hiện Quyết định 193, để hoàn thành tốt mục tiêu đề ra, nhiệm vụ, khối lượng công việc phía trước còn rất lớn, vì vậy rất cần được Nhà nước bổ sung vốn, tăng mức hỗ trợ làm nhà cho các hộ thuộc đối tượng di chuyển. Trong đó, tăng mức hỗ trợ từ 10 lên 15 triệu đồng/hộ đối với các hộ thuộc đối tượng di chuyển nội thôn; từ 12 lên 20 triệu đồng/hộ đối với các hộ thuộc đối tượng di chuyển ra ngoài huyện cùng tỉnh. Bởi lẽ, do biến động của nền kinh tế, hơn nữa nhà ở của người dân chủ yếu là trình tường, một số ít bằng gỗ, trong quá trình sử dụng chất lượng kém vì vậy phải làm mới nên mức hỗ trợ theo quy định ban đầu là quá thấp. Đối với tỉnh ta, Dự án bố trí dân cư theo Quyết định 193 mang tính đặc thù, mục tiêu chính là đầu tư cho hộ được bố trí ổn định nơi ở, do đó việc chủ trì thẩm định cần giao Sở NN-PTNT. Để thực hiện có hiệu quả chức năng quản lý Nhà nước Chương trình 193, việc phân bổ vốn cho các chủ đầu tư cần có sự phối hợp thực hiện giữa các sở, ngành có liên quan; các chủ đầu tư cấp huyện khẩn trương thành lập BQL Dự án theo hướng dẫn của Sở NN-PTNT; thường xuyên báo cáo kết quả và tiến độ thực hiện theo tháng, quý, năm theo quy định. Đối với các dự án, phương án khi tổ chức thực hiện xong, chủ đầu tư chịu trách nhiệm quyết toán các hạng mục theo quy định hiện hành và tổng hợp báo cáo quyết toán dự án, phương án gửi về Sở NN-PTNT để có cơ sở tổng hợp trình tỉnh bổ sung vốn thiếu.

Mục tiêu sắp xếp, bố trí ổn định dân cư trên địa bàn tỉnh từ nay đến năm 2015 là rất lớn, vì vậy các ngành chức năng có liên quan cần phối hợp thực hiện tốt,nhằm hạn chế thấp nhất những vướng mắc phát sinh để Chương trình 193 hoàn thành đúng kế hoạch đề ra.