Công tác bố trí ổn định dân cư tỉnh Hà Giang:

Thành công trong việc di dân khỏi vùng sạt lở ở Xín Mần

Mỗi lần di chuyển các hộ là mỗi lần Xín Mần sử dụng hiệu quả công tác cán bộ đảng viên “đi trước” kéo theo “làng nước” đến nơi ở mới an toàn, khang trang hơn nơi ở cũ. Quan trọng hơn là sự đoàn kết trong Đảng, trong dân, sự năng động, nhiệt tình của cán bộ, của mọi tầng lớp nhân dân đã tạo nên sức mạnh để thực hiện ổn định dân cư, phát triển sản xuất và chăm lo các công tác giáo dục, y tế cho đồng bào.

Làng mới di dân ra khỏi vùng nguy cơ cao ở Suôi Thầu xuống Súng Sảng, thị trấn Cốc Pài (Xín Mần) với 61 hộ, 271 khẩu.

Bí thư Chi bộ, kiêm Trưởng thôn Đán Khao (xã Bản Ngò) Vàng Kháy Chỉ cho biết: Làm Bí thư Chi bộ, kiêm trách nhiệm là trưởng bản chịu trách nhiệm lo lắng đời sống, tinh thần cho cả trăm hộ đồng bào mà không gương mẫu thì hỏi ai tin, ai nghe theo mình? Cho nên việc chủ trương của Nhà nước đến đưa đồng bào ra khỏi vùng có nguy cơ sạt lở trong mùa mưa ở làng bản mình thì mình phải gương mẫu mà đi. Mình đi rồi, vợ con đi cùng sẽ có cái mà ăn, nói cho dân bản thấy việc di chuyển là lợi ích, là quyền lợi, nhưng cũng là trách nhiệm của mỗi người dân trong bản. Không đi, mưa lũ đến, tai họa ập vào là có tội với con cháu. Ông Chỉ đã vận động gia đình chuyển từ Đán Khao trong ra Đán Khao ngoài ngay sau khi chủ trương được phê chuẩn. Cậu con trai ông Chỉ kể thêm: Gia đình có 7 nhân khẩu đang yên ổn nơi ở cũ, bất ngờ chuyển đến chỗ ở mới vừa lạ, vừa thiếu thốn đủ thứ, không đường, không điện, không trường lớp học, lại xa ruộng nương khó bề cho trồng cấy, chăn nuôi. Mẹ em phàn nàn nhiều lắm và bà cứ bắt bố phải quay về chỗ ở cũ cho đỡ khổ. Giải thích, thuyết phục mãi vợ con cũng đồng ý ở lại nhưng chuyển cả làng 31 hộ 276 khẩu đâu phải dễ? Ông Chỉ cầu cứu tứ bề rồi nhận sự ủng hộ của các tổ, hội trong xã, trên huyện về bản cùng làm công tác dân vận với đồng bào. Sau nhiều ngày thuyết phục, cả 31 hộ, trên 270 con người đã chuyển khỏi vùng sụt sạt dưới chân núi đá trắng bị nứt vỡ về Đán Khao ngoài. Ông Chỉ tâm sự: Việc ly hương không ly nông đã thuyết phục mọi gia đình tránh xa chỗ sụt lún. Bỏ chỗ sụt lún ra chỗ yên đất, yên rừng để lập làng làm ăn. Sau ngày nhận sự trợ giúp của xã, huyện, Đán Khao di dời 31 hộ trong vòng 2 đợt, mỗi đợt chỉ vài ba ngày là xong. Ngày di chuyển có cán bộ, bộ đội, công an, thanh niên, cán bộ các đoàn thể trong xã, trong huyện về giúp dân. Mọi người ra quân đồng loạt làm dứt điểm từng nhà, từng phần việc. Giờ này, trở lại Đán Khao ngoài cả 31 hộ nhà sàn làm theo quy hoạch theo mô hình “nông thôn mới” với đủ các công trình phụ trợ như: Bể nước, nhà tắm, nhà vệ sinh, chuồng trại. Thôn có đường bê tông, có trường học, nước sạch và cả trụ sở, sân chơi cho trẻ, làng xóm xanh, sạch, đẹp hơn Đán Khao trong gấp nhiều lần. Thăm thực tế thôn Súng Sảng (Cốc Pài), nơi có 61 hộ di dời từ núi cao Suối Thầu về lập làng mới, hay các đảng viên trong thôn có hơn chục người đã tự nguyện làm theo lão Vàng Kháy Chỉ ở xã Bản Ngò, thôn Đán Khao. Trao đổi với họ, ai nấy đều một suy nghĩ “mình đi để dân cùng đến nơi ở mới, tránh xa nguy cơ sạt lở...”. Bí thư Huyện ủy Xín Mần Dương Minh Hòa cho biết: Sau khi tổng kết rút kinh nghiệm di dời ở Đán Khao, Huyện ủy Xín Mần đã biểu dương Bí thư Chi bộ, Trưởng thôn Đán Khao Vàng Kháy Chỉ trong toàn Đảng bộ. Biểu dương và khen ngợi các lực lượng vũ trang trên địa bàn, các đoàn thể, hội, tổ... có thành tích đi đầu các phong trào giúp dân. Sau khi tuyên truyền, Đảng bộ mở các cuộc vận động trong mọi tầng lớp, lấy cán bộ, đảng viên làm đầu tầu. Súng Sảng giờ là làng mới, cuộc sống mới. Cuối năm 2009, đầu năm 2010 là cuộc di dời tiếp theo 19 hộ đồng bào Mông ở Thèn Ván (Pà Vầy Sủ). Lần di dời thứ 3 này mỗi cán bộ, đảng viên, mỗi cơ quan, đơn vị hỗ trợ 1 nhà di chuyển với tất tật công việc từ làm nhà, làm nền, kéo điện, nước sinh hoạt...

3 lần di dời đồng bào từ bỏ nơi chôn nhau cắt rốn đến nơi khác là việc làm không dễ. Làm được những việc nêu trên đòi hỏi cán bộ đảng viên vừa phải gương mẫu, vừa phải đoàn kết tốt và sự phối kết hợp chặt chẽ trong các bước thực hiện.

Để có thành công nêu trên, huyện Xín Mần đã sử dụng lồng ghép các chương trình, dự án và huy động sự đóng góp của cả cộng đồng. Trong đó có sự hỗ trợ của Chương trình 193/CP của Chính phủ để đầu tư kéo điện, nước về khu dân cư mới. Lồng ghép Chương trình 167/CP hỗ trợ mỗi hộ gần 8 triệu đồng để làm nhà. Người dân vay thêm vốn 120 theo nguồn giải quyết việc làm trên 7 triệu đồng. Ngân sách địa phương trích hỗ trợ máy móc của các doanh nghiệp, HTX đóng chân trên địa bàn san nền, láng bê tông mỗi nền rộng từ 55 – 60 m2. Còn lại công sức làm nhà, di chuyển được cán bộ, nhân dân, các lực lượng vũ trang trên địa bàn xúm tay làm giúp và hoàn tất công trình. Nếu tính giá trị hoàn thành một ngôi nhà như bà con Xín Mần làm ở thôn Đán Khao (Bản Ngò), Súng Sảng (Cốc Pài) và Thèn ván (Pà Vầy Sủ) thì trị giá mỗi ngôi nhàbình quân từ 55 – 60 triệu đồng. Trong đó Nhà nước, các dự án hỗ trợ được khoảng 50%. Riêng năm 2009, huyện Xín Mần kêu gọi các HTX, doanh nghiệp trên địa bàn đóng góp gần 200 triệu đồng giúp đồng bào di dời. Đáng ghi nhận nhất là sự vào cuộc của cả xã hội giúp đồng bào tránh xa vùng sạt lở nguy hiểm.