Di dời “khẩn cấp” ở Thèn Ván

HGĐT- 16 hộ, gần 200 con người thôn Thèn Ván, xã Pà Vầy Sủ (Xín Mần) buộc phải di dời khẩn cấp bởi... đá lăn. Huy động tối đa sức người, sức của để lo ổn định dân cư, lo cho đồng bào ăn Tết và tăng gia sản xuất... là nỗ lực của Đảng bộ, chính quyền huyện Xín Mần, bài học về sự tận tâm, tận lực.

Làm nhà giúp đồng bào di dời ở thôn Thèn Ván, xã Pà Vầy Sủ (Xín Mần).

Được tin đá lăn thủng nhà dân ở thôn Thèn Ván, tôi giật mình thấy gáy ớn lạnh. Cuối năm 2009 khi đến Pà Vầy Sủ về bạn tôi nhắc: “... không có việc gì quan trọng, thì hạn chế đi Pà Vầy Sủ vì ở đây thường hay xảy ra... đá lăn”. Lần này vào gần Thèn Ván, con đường nhựa đã trở thành... phế tích của hiểm họa đá từ trên núi cao lăn xuống chất thành đống dọc lối đi. Anh Dương Minh Hòa, Bí thư Huyện ủy Xín Mần, cho biết: Nguyên nhân chính làm đá lăn xuống thôn Thèn Ván là do tác động trực tiếp từ việc mở đường từ trung tâm xã Pà Vầy Sủ đi thôn Si Cà Lá. Huyện chỉ đạo: Làm đường, di dân là 2 việc cấp bách phải xong trước 30.1, để đồng bào yên tâm. Nhìn lên đỉnh núi chót vót cao trên 1.000 m là con đường mới mở ra, nhưng kèm theo nó là một vạt chạy dài tới gần nửa km bị đá lăn xuống làm sạt lở. Ông Giàng Seo Sính cho hay: Gia đình ông có 8 người đang làm ăn yên ổn, bổng chốc đá “chui” qua tường vào tận trong nhà, rất may không có người thiệt mạng. Còn ông Giàng Seo Lìn, Lù Seo Sáng, chị Hầu Thị Chấu thì khuôn mặt vẫn đượm chút sợ hãi, tả: Bình thường thi thoảng đá mới lộn từ núi xuống, nhưng có lúc lại lao ầm ầm, người, lợn gà, trâu bò, không còn biết lối nào mà tránh, núp, nếu không được di chuyển nhanh, thôn Thèn Ván chưa biết chừng sẽ xảy ra...? Anh Hoàng Tiến Chủ, Phó Chủ tịch Thường trực UBND huyện Xín Mần, Trưởng ban chỉ đạo di dời khẩn cấp cho biết: Thường trực 3 bên tập trung chỉ đạo toàn bộ khối cán bộ trong cơ quan huyện Xín Mần, lực lượng quân đội, công an và chính quyền, nhân dân xã Pà Vầy Sủ tập trung di dời 16 hộ “khẩn cấp” sang địa điểm mới và ổn định đời sống đồng bào trước ngày 30.1.2010, để đồng bào yên tâm làm ăn, đón Xuân mới. Theo phân cấp của Ban chỉ đạo di dời giao cho các khối cơ quan, các phòng, ban của huyện, mỗi cơ quan, khối cơ quan, hoặc phòng ban, công an, bộ đội chịu trách nhiệm, làm cho từng nhà một. Trong đó tập trung sức máy của doanh nghiệp san mặt bằng mới xa vùng đá lăn. Tập trung toàn bộ con người chuyển gấp các gia đình ra khỏi vùng nguy hiểm, đặc biệt là người già, trẻ em. Tập trung kéo nước sinh hoạt từ trung tâm UBND xã Pà Vầy Sủ về nơi định cư mới. Dốc toàn bộ sức dân trong xã, sức cán bộ, chiến sỹ trong huyện làm nhà cho đồng bào. Anh Lê Thành Mai, Chỉ huy trưởng Huyện đội Xín Mần cho biết: Sau gần 4 ngày tập trung quân, dồn sức làm ngôi nhà mới của gia đình ông Giàng Seo Chu đã trình tường, lợp mái, láng nền xong. Vui sướng lộ rõ trên mặt lão nông vùng đá: “... Gia đình chẳng biết lấy gì để cảm ơn bộ đội về giúp làm nhà, chỉ có chén rượu, tấm lòng, xin cảm ơn Đảng, Nhà nước, bộ đội đã hết lòng vì dân”. Nhìn ngôi nhà trình tường, 3 gian, lợp tôn xanh, nền láng bóng, rộng trên 60 m2 chắc chắn, kín gió và bếp lửa góc nhà ấm cúng, đám trẻ nô đùa, ai nấy đều yên lòng. Phó Chủ tịch Thường trực UBND huyện Xín Mần, Hoàng Tiến Chủ cho biết: Ngay sau khi thấy đá lăn nhiều, Thường trực đã tập trung làm lán trại, đóng quân tại chỗ để chỉ đạo làm riết, đến hết ngày 22.1.2010 đã có 14/16 nhà được hoàn thành, chỉ còn 2 gia đình đang làm dở đã được tập trung toàn quân xúm tay làm giúp. Dự kiến đến hết 26.1 sẽ hoàn tất 16/16 nhà. Số còn lại là toàn bộ công trình phụ của 16 hộ sẽ khẩn trương hoàn thành vào 30.1, chậm nhất phải xong trước ngày 6.2.2010. Anh Lê Văn Xuân, Phó Bí thư Đảng ủy xã Pà Vầy Sủ cho hay: Đợt ra quân chuyển dời “khẩn cấp” 16 hộ ra khỏi vùng đá lăn, đồng bào, cán bộ của 7 thôn bản trong xã đã cùng chung sức người, sức của làm nên “thôn mới” ở Thèn Ván có: Nhà vững, nền chắc, mái tôn và cả hệ thống công trình phụ cho dân và đang quyết tâm đầu tư thêm công, của, để xây dựng thôn Thèn Ván “mới” thành bản”kiểu mẫu” của xã về chính sách “tam nông” mà Nghị quyết T.Ư 7, khóa X đề ra. Trong đó có: Nhà kiên cố, trường học khang trang, hệ thống nước sinh hoạt, công trình phụ quy củ theo quy hoạch. Đặc biệt là thôn mới phải có đời sống kinh tế phát triển, không tệ nạn... Chị Hầu Thị Chấu, gia đình vừa được tổ biên phòng, đồng bào giúp làm xong nhà, có chỗ ở tốt, ổn định đã nói: Về đây cả làng đều nhà mới tốt lắm, không sợ đá lăn, không sợ mưa gió, rét mướt nữa. Làng ở tập trung, có nước sinh hoạt và tới sẽ có lớp học cho trẻ con, có điện, giờ chỉ chăm lo làm ăn, nuôi bọn trẻ khôn lớn là tốt rồi. Còn nếu được làm “điểm chọn” nông thôn mới, thì cố mà làm cho tốt hơn để đồng bào quanh xã học, làm theo. Gia đình anh Giàng Seo Chu có 7 khẩu, có 4 con, 1 bà mẹ già luôn tỏ lòng cảm ơn sự giúp đỡ của tất cả mọi người đã giúp họ ra khỏi “vùng đá lăn”, với quyết tâm làm ăn, xây dựng thôn mới ở Thèn Ván ngày một to hơn, đẹp hơn.

Trao đổi với Bí thư Huyện ủy Xín Mần Dương Minh Hòa về giải pháp xây dựng “thôn mới” Thèn Ván, vừa di dời thành “điểm nông thôn mới” được biết: Thôn đã được quy hoạch phù hợp với điều kiện thực tế tại xã có nhà chắc, nền tốt, mái tốt. Có hệ thống điện, nước ổn định. Có công trình phụ đảm bảo vệ sinh cho người, vật nuôi. Có đường bê tông vào thôn và lớp học cho các cháu. Cạnh đó là đầu tư cho trồng cấy, nuôi gia súc, gia cầm theo phương pháp tiếp cận KHKT để đồng bào ổn định làm ăn và tránh xa tệ nạn xã hội. Thôn Thèn Ván mới di dời sẽ giao cho Ban chỉ đạo huyện, xã tổ chức sâu sát giúp đỡ hết năm 2010 để trở thành điểm sáng ở xã Pà Vầy Sủ, làm mô hình để nhân rộng.

Yên tâm với thôn “Thèn Ván mới” vừa được hoàn tất về cơ bản để tránh xa hiểm họa đá lăn, trên đường trở ra tôi còn nhận thấy trời đang mưa, bất giác tôi chợt nghĩ, đã lâu không mưa giờ mới lại mưa, đường vừa mở trên núi, đá lăn “chưa hẳn” đã ngừng lăn? Xóm mới Thèn Ván đã ổn định, đồng bào đã yên tâm trong các ngôi nhà mới, xong vẫn còn bộn bề công việc phải làm, phải đầu tư giúp đỡ, rất cần được sự quan tâm, chia sẻ, đùm bọc. Và còn một điều đáng trách: Trách ai đó thiết kế thi công đường trên đỉnh núi “lại thiếu” phương án di dời đồng bào trước lúc thi công, để cho Đảng bộ, chính quyền, nhân dân từ huyện, xã phải lo cuống cuồng tính mạng, tài sản người dân trong thảm cảnh “đá lăn, đá lở” vừa đây? Tin rằng, việc làm trên sẽ là bài học quý giá cho việc làm ở đâu đó chưa tính hết, hoặc chưa lường hết hậu quả do việc tác động mở đường, hoặc tác động vào môi trường sống gây nên.

Rời thôn “Thèn Ván mới” mùa Xuân Canh Dần đang đến rất, rất gần.