Người có uy tín tiên phong bài trừ hủ tục

BHG - Như cây Sa mộc sừng sững giữa đại ngàn, người có uy tín (NCUT) trong đồng bào dân tộc thiểu số (DTTS) có vị trí, vai trò rất quan trọng, là lực lượng nòng cốt, “cầu nối” đưa nghị quyết của Đảng vào cuộc sống. Với “cuộc chiến” bài trừ hủ tục, phong tục tập quán lạc hậu, xây dựng nếp sống văn minh, NCUT đang tiên phong và mang lại nhiều kết quả tích cực.

Người có uy tín xã Linh Hồ (Vị Xuyên) ký cam kết với Ủy ban MTTQ huyện tuyên truyền, vận động nhân dân bài trừ hủ tục.

Vị Xuyên hiện có 226 NCUT trong đồng bào DTTS. Họ chủ yếu là Bí thư Chi bộ, già làng, trưởng bản, trưởng các dòng họ, thầy cúng, nghệ nhân dân gian, người sản xuất giỏi... được người dân rất tin tưởng, học tập và làm theo. Để phát huy vai trò NCUT trong bài trừ hủ tục, Ủy ban MTTQ huyện tổ chức các hội nghị với NCUT để bàn giải pháp. Tại đây, họ được bày tỏ tâm tư, nguyện vọng và nhận diện những hủ tục rườm rà, gây lãng phí, tốn kém, từ đó đề xuất giải pháp bài trừ.

Ông Nguyễn Lương Thảo, thôn Nà Trà, xã Linh Hồ (Vị Xuyên) chia sẻ: “Với vai trò NCUT, tôi tích cực tuyên truyền, vận động người dân, gia đình, dòng họ chấp hành tốt các quy định của pháp luật, hương ước của thôn, bài trừ hủ tục, xây dựng nếp sống văn hóa mới; không làm ma quá 24 tiếng, các nghi lễ, thủ tục trong đám ma được rút ngắn, ít mổ gia súc, không thách cưới, không được lấy nhau cùng huyết thống. Trước đây, việc tuyên truyền, vận động người dân xóa bỏ hủ tục tuy đã làm nhưng chưa mang lại hiệu quả rõ ràng, chuyển biến chậm. Hiện nay, Tỉnh ủy đã ban hành các chị thị, nghị quyết chuyên đề về bài trừ hủ tục, phong tục lạc hậu, là cơ sở rất quan trọng để chúng tôi có căn cứ tuyên truyền, vận động và được người dân rất đồng tình, ủng hộ”.

Tại huyện Đồng Văn, nơi phần lớn dân số là người đồng bào DTTS sinh sống với một số hủ tục, tập quán lạc hậu đang tồn tại, ảnh hưởng đến đời sống nhân dân và sự phát triển KT - XH. Thực hiện Nghị quyết số 27 của BCH Đảng bộ tỉnh khóa XVII về xóa bỏ hủ tục, phong tục, tập quán lạc hậu, xây dựng nếp sống văn minh, huyện Đồng Văn có nhiều cách làm linh hoạt, sáng tạo, trong đó việc tổ chức các hội nghị mạn đàm với NCUT để lắng nghe tâm, tư nguyện vọng của họ mang lại hiệu quả rất rõ nét. Trưởng Ban Dân vận Huyện ủy Đồng Văn Dương Ngọc Đức nhấn mạnh: “Phát huy vai trò của NCUT, Ban Chỉ đạo bài trừ hủ tục, phong tục lạc hậu cấp xã, thị trấn bổ sung thêm thành phần là NCUT, nghệ nhân dân gian. Thông qua các cuộc mạn đàm, gặp mặt, trao đổi với NCUT để nhận diện những hủ tục, phong tục lạc hậu còn tồn tại, đề xuất các giải pháp xóa bỏ phù hợp với văn hóa truyền thống từng dân tộc. Qua thời gian thực hiện đã có nhiều gương NCUT điển hình, nhiều trưởng dòng họ tiêu biểu, tiên phong bài trừ hủ tục”.

Toàn tỉnh hiện có gần 2.000 NCUT. Những năm qua, NCUT phát huy tốt vai trò hạt nhân, nêu gương sáng, tích cực đi đầu trong công tác tuyên truyền, vận động đồng bào dân tộc thiểu số thực hiện tốt các chủ trương, chính sách của Đảng, pháp luật của Nhà nước, phát triển KT - XH, giữ vững AN-QP, giảm nghèo, xây dựng khối đại đoàn kết dân tộc. Thông qua vai trò, tiếng nói của NCUT, một số hủ tục trong việc cưới, việc tang được cắt giảm, xóa bỏ như: Tục thách cưới, làm ma tươi, đám ma nhiều ngày, nhiều lễ cúng, giết mổ nhiều gia súc; tảo hôn, hôn nhân cận huyết thống; cúng bái chữa bệnh; đề xuất các giải pháp xây dựng nếp sống văn minh: Đám ma kéo dài không quá 24 tiếng, hỏa táng người chết, đưa người chết vào áo quan, gìn giữ và phát huy văn hóa truyền thống các dân tộc thông qua hoạt động của các câu lạc bộ dân ca, dân vũ, nhạc cụ dân tộc, xây dựng mô hình dòng họ tiêu biểu bài trừ hủ tục; đưa nội dung bài trừ hủ tục vào tuyên truyền tại các trường học và vào quy ước, hương ước của thôn. Ủy ban MTTQ và các tổ chức chính trị - xã hội ký cam kết với hội viên gương mẫu, tiên phong bài trừ hủ tục. Cải tạo vườn tạp gắn với xóa bỏ nếp sống lạc hậu, vệ sinh nhà cửa, môi trường và thực hiện Cuộc vận động “Toàn dân đoàn kết xây dựng Nông thôn mới, đô thị văn minh” và phong trào “Toàn dân đoàn kết xây dựng đời sống văn hóa”.

Bài, ảnh: BIỆN LUÂN