Đồng Văn bài trừ hủ tục, phong tục lạc hậu

BHG - Ngày 10.5.2021, BTV Tỉnh ủy ban hành Chỉ thị số 09 về tăng cường sự lãnh đạo của các cấp ủy Đảng bài trừ hủ tục, lạc hậu (HTLH) ở đồng bào các dân tộc thiểu số (DTTS) trên địa bàn tỉnh. Sau gần 1 năm thực hiện, huyện Đồng Văn đang là điểm sáng với những cách làm hay và hiệu quả.

Hội thi Dân vận khéo trong bài trừ hủ tục của xã Tả Phìn.

Thực hiện Chỉ thị số 09, Huyện ủy Đồng Văn đã ban hành chương trình hành động với từng mục tiêu, giải pháp triển khai cụ thể. Tổ chức quán triệt, tuyên truyền bài trừ HTLH tới cấp ủy, chính quyền các cấp và nhân dân. Đồng thời thành lập Ban Chỉ đạo 2 cấp, thống nhất phương thức lãnh đạo, chỉ đạo; củng cố, kiện toàn đội ngũ tuyên truyền viên các cấp; yêu cầu các địa phương tổ chức hội thảo, mạn đàm, gặp gỡ nghệ nhân dân gian, gặp mặt, biểu dương người có uy tín, tổ chức ký kết với từng hộ dân trong việc xóa bỏ hủ tục, phong tục tập quán lạc hậu, rườm rà trong đồng bào DTTS. Lựa chọn 2 xã Thài Phìn Tủng và Lũng Cú làm điểm; chuẩn bị các điều kiện tổ chức Hội thi “Dân vận khéo” và Hội thảo Thanh niên với công tác bài trừ HTLH, xây dựng nếp sống văn minh trên địa bàn huyện…

Đến nay, các xã, thị trấn trên địa bàn huyện Đồng Văn tổ chức quán triệt được 22 hội nghị, với 868 đại biểu là Ủy viên BCH Đảng bộ xã, các ngành, các đồng chí Bí thư, Trưởng thôn. MTTQ các cấp và các tổ chức chính trị - xã hội tuyên truyền, phổ biến được 540 buổi với 1.700 người tham gia. Các thôn/tổ dân phố tổ chức 450 hội nghị lồng ghép với các buổi sinh hoạt Chi bộ và sinh hoạt thôn đến 3.800 đảng viên và gần 16 nghìn hộ. Tuyên truyền lưu động 18 buổi đến từng thôn, xóm, khu dân cư; sản xuất và tiếp sóng phát thanh, truyền hình trên 500 tin, phóng sự tuyên truyền về bài trừ HTLH trên đài truyền thanh, truyền hình và trang thông tin điện tử của huyện. 19/19 xã, thị trấn đều đã ban hành Chương trình hoặc kế hoạch triển khai thực hiện Chỉ thị số 09. Một số xã đã ban hành nghị quyết chuyên đề về xóa bỏ hủ tục, phong tục tập quán lạc hậu, xây dựng nếp sống văn minh trong nhân dân. Nhiều xã đang là điểm sáng như: Lũng Cú, Tả Lủng, Sà Phìn, Sính Lủng, Lũng Thầu, Sính Lủng, Sủng Trái, thị trấn Đồng Văn.

Sà Phìn là xã có 100% dân số là người Mông và đang tích cực triển khai các biện pháp bài trừ HTLH. Xã đã rà soát và nhận diện có 12 hủ tục trong việc tang, 3 hủ tục trong việc cưới và 4 hủ tục trong đời sống sinh hoạt của người dân như: Không đưa người chết vào áo quan, người chết để lâu trong nhà và còn bón cơm; giết mổ nhiều gia súc trong đám tang; lễ vật thách cưới cao; tình trạng tảo hôn, hôn nhân cận huyết; con gái không được cho đi học nhiều… Qua đó, nhận thấy không phải tất cả các dòng họ, thôn xóm đều có các hủ tục giống nhau. Vì vậy, xã đã tổ chức gặp mặt, mạn đàm, tuyên truyền tới Bí thư Chi bộ, Trưởng thôn, người có uy tín, ban quản lý thôn thông tin, tuyên truyền về các HTLH và hậu quả mà nó mang lại cho đời sống, KT-XH để họ vận động các gia đình dần xóa bỏ, xây dựng nếp sống văn minh.

Bí thư Đảng ủy xã Sà Phìn Nguyễn Văn Hãnh cho biết: Qua thời gian tuyên truyền, vận động và triển khai các biện pháp bài trừ HTLH, hiện đã có 1 thôn cam kết không ăn cơm trên máng gỗ khi tổ chức đám tang; có 9 đám tang không để người chết quá 48 giờ mới đem chôn; không mổ quá 2 con gia súc; không còn tình trạng thách cưới cao; 5/8 dòng họ trên địa bàn đã đưa người chết vào áo quan; tình trạng tảo hôn dần được xóa bỏ; vận động người dân đi viếng đám ma (trả lễ) bằng tiền thay vì gia súc như trước đây…

Từ sự vào cuộc của toàn hệ thống chính trị trên địa bàn, qua gần 1 năm triển khai Chỉ thị số 09, huyện Đồng Văn đã tổ chức cho 829 gia đình cam kết không để con tảo hôn, hôn nhân cận huyết; vận động 100% các đám cưới thực hiện tiết kiệm, không tổ chức ăn uống linh đình, kéo dài; trên địa bàn huyện không còn kết hôn cận huyết thống; vận động giải quyết dứt điểm 112 cặp tảo hôn. Trong việc tang, các dòng họ như: Ly, Lầu, Thào, Sùng, Sình, Vừ, Vàng, Tráng ở xã Sà Phìn, Tả Lủng, Phố Cáo đã đưa người chết vào áo quan, không để người chết trong nhà dài ngày, không giết mổ nhiều gia súc trong đám tang; riêng dịp Tết nguyên đán 2022, 96 đám tang rút ngắn thời gian tổ chức không quá 24 tiếng. Các địa phương cũng không ghi nhận có hiện tượng mê tín dị đoan. Trong đời sống, sinh hoạt, huyện đã phát huy hiệu quả công tác tuyên truyền lồng ghép với các chương trình xây dựng nông thôn mới, đô thị văn minh, cải tạo vườn tạp, vệ sinh môi trường nông thôn. 100% các trường học tích hợp nội dung bài trừ HTLH vào chương trình giảng dạy, ngoại khóa. Các thôn, bản từng bước đưa nội dung bài trừ HTLH vào quy ước, hương ước…

Trưởng ban Dân vận Huyện ủy Đồng Văn Dương Ngọc Đức cho biết: Những kết quả bước đầu đạt được khi triển khai Chỉ thị số 09 của huyện đến từ sự chỉ đạo thống nhất, quyết liệt, xuyên suốt của BTV Huyện ủy và toàn hệ thống chính trị, với những các làm phù hợp với điều kiện thực tế của mỗi xã, mỗi thôn, dân tộc và dòng họ trên địa bàn, như: Chỉ đạo 100% các chi, đảng bộ bổ sung nội dung thực hiện xóa bỏ HTLH gắn với xây dựng nếp sống văn minh vào chương trình công tác trọng tâm, coi đó là một trong những nhiệm vụ hàng đầu, thường xuyên, liên tục từ huyện đến xã. Lấy đội ngũ già làng, trưởng bản, người có uy tín, trưởng dòng họ làm nòng cốt trong tuyên truyền, vận động. Củng cố đội ngũ tuyên truyền viên người DTTS. Hỗ trợ kinh phí hoạt động cho hội nghệ nhân dân gian, khuyến khích và phát huy vai trò của người có uy tín trong cộng đồng…

Bài, ảnh: Duy Tuấn