Cách nhận biết và phòng tránh ngộ độc quả Hồng Châu

BHG - Quả Hồng Châu là loại quả dại thường mọc ở khu vực núi đá, phổ biến tại vùng cao Hà Giang. Trước tình trạng trẻ em ăn phải quả Hồng Châu dẫn đến ngộ độc và tử vong đáng tiếc xảy ra ngày càng nhiều trong thời gian gần đây, Báo Hà Giang Điện tử đã có cuộc phỏng vấn với Bác sĩ CK.II Ngọc Thanh Dũng – Chi cục trưởng Chi cục An toàn Vệ sinh Thực phẩm tỉnh Hà Giang về cách nhận dạng và phòng tránh ngộ độc loại quả này.

Bác sĩ CKII Ngọc Thanh Dũng - Chi cục trưởng Chi cục An toàn Vệ sinh Thực phẩm tỉnh Hà Giang trả lời phỏng vấn của Báo Hà Giang Điện tử

PV: Như đồng chí đã biết, trong thời gian vừa qua đã xảy ra một số trường hợp trẻ em vùng cao ăn phải quả Hồng Châu dẫn đến ngộ độc và tử vong đáng tiếc. Vậy, xin đồng chí nói về cách nhận biết và sự nguy hại của cây, quả Hồng Châu là như thế nào?

Bác sĩ Ngọc Thanh Dũng: Từ ngày 25.7.2021 đến ngày 7.8.2021, trên địa bàn tỉnh đã liên tiếp xảy ra 4 vụ ngộ độc do ăn quả rừng có độc tố tự nhiên (xác định là quả Hồng Châu) tại các huyện: Mèo Vạc (2 vụ), Đồng Văn (1 vụ), Yên Minh (1 vụ), tổng số 13 trường hợp mắc, đáng tiếc đã có 3 trường hợp tử vong. Đối tượng ở đây chủ yếu là trẻ em, học sinh (từ 6 - 12 tuổi) đang trong thời gian nghỉ hè tại gia đình.

Cây Hồng Châu thường mọc ở khu vực núi đá, thuộc dạng cây dây leo, vỏ thân cây màu xanh nhạt, có gai nhọn, cứng. Lá cây to dài gần bằng 2 ngón tay người lớn, màu của lá xanh đậm. Quả tròn to bằng quả trứng gà, vỏ nhẵn mượt không có lông, quả non vỏ màu xanh nhạt, khi quả chín vỏ có màu tím và hơi mềm, bửa vào trong có lớp vỏ mầu hồng, mỗi quả có từ 4 - 6 hạt, các hạt có một lớp cùi màu trắng đục, nhiều nước và mềm bao bọc, bên trong cùi có một hạt to bằng hạt ngô có màu tím và hơi dẹt. Quả chín vào thời gian tháng 7 - tháng 10 hàng năm.

Độc tố của quả Hồng Châu là alcaloid, chứa chính trong nhân hạt (chưa thấy trong cùi) của quả. Độc tính của chúng tác động chủ yếu lên tế bào cơ tim và gây phù phổi cấp dẫn tới suy hô hấp, trụy tim mạch.

PV: Cách xử lý khi không may ăn phải quả Hồng Châu là như thế nào thưa đồng chí?

Bác sĩ Ngọc Thanh Dũng: Phát hiện sớm, xử lý kịp thời là giải pháp quan trọng nhất cứu sống được bệnh nhân như vụ ngộ độc tại xã Cán Chu Phìn, huyện Mèo Vạc: 9/9 cháu được cấp cứu kịp thời bảo toàn được tính mạng.

Trường hợp bệnh nhân tỉnh táo cho người bệnh uống nước và gây nôn; Nhanh chóng đưa người bệnh đến cơ sở Y tế gần nhất. Cần vận chuyển bệnh nhân đến cơ sở y tế bằng xe cơ giới (tuyệt đối không để bệnh nhân đi bộ). Khi bị ngộ độc Hồng Châu, không có thuốc điều trị đặc hiệu; điều trị căn nguyên và điều trị triệu chứng là chủ yếu. Tại bệnh viện sẽ dùng thuốc tăng cường thải độc tố, duy trì chức năng sống (trợ tim, trợ hô hấp, chống co giật, chống phù phổi cấp); xét nghiệm, theo dõi và điều chỉnh chất điện giải trong máu.

Chính quyền địa phương tuyên truyền tới người dân về tác hại của quả Hồng Châu.

PV: Chi cục An toàn Vệ sinh Thực phẩm có lời khuyên gì tới toàn thể người dân để có thể phòng, tránh loài cây, quả nguy hại này?

Đối với Ban Chỉ đạo Chăm sóc sức khỏe nhân dân các cấp tiếp tục chỉ đạo, duy trì công tác tuyên truyền thường xuyên liên tục trên hệ thống loa phát thanh tới thôn, bản; tại chợ phiên, tuyên truyền qua mạng xã hội như: Zalo, Facebook, phát tờ rơi....; đưa nội dung tuyên truyền vào trường học ngay từ đầu năm học mới theo chỉ đạo của UBND tỉnh.

Đối với Trạm Y tế xã, phường, thị trấn (Phòng khám Đa khoa khu vực): Triển khai tới Nhân viên Y tế và Trưởng thôn, bản nắm bắt thông tin về sức khỏe của người dân tại cộng đồng nhằm phát hiện sớm và đưa đến cơ sở y tế gần nhất sơ cấp cứu kịp thời; tạo lập nhóm Zalo, Facebook để thông tin và cung cấp tài liệu tuyên truyền tại thôn, bản.

Đối với người dân, cha mẹ học sinh: Chi cục An toàn Vệ sinh Thực phẩm khuyến cáo cha mẹ, thầy cô phải là người trực tiếp tuyên truyền cho các cháu nhỏ, các em học sinh tuyệt đối không ăn quả Hồng Châu cũng như hái các loại rau, hoa, quả trong rừng để ăn, có thể ngộ độc dẫn đến tử vong. Trường hợp phát hiện sớm thì cần báo ngay cho nhân viên Y tế thôn, bản đưa ngay người bệnh đến Trạm Y tế xã hoặc bệnh viện gần nhất để được cấp cứu kịp thời.

Thực hiện: Minh Châu – Hồng Cừ