Nâng cao trách nhiệm quản lý xây dựng, san ủi mặt bằng ở Hoàng Su Phì

BHG - Hoàng Su Phì – huyện đặc biệt khó khăn, địa hình đồi núi, độ dốc lớn, chia cắt mạnh, thường xuyên xảy ra sạt, lở, rất thiếu mặt bằng xây dựng. Đây là nguyên nhân khiến những vi phạm trong lĩnh vực đất đai, san ủi mặt bằng, lấn chiếm hành lang đường, xây dựng nhà kiên cố trên đất nông nghiệp… thường xuyên xảy ra.

Nguy cơ sạt, lở xảy ra rất cao do nhiều hộ dân thị trấn Vinh Quang tự ý san, ủi mặt bằng.

Theo Kết luận thanh tra số 100 ngày 5.10.2017 của UBND huyện Hoàng Su Phì, từ năm 2014 đến tháng 8.2017, tại xã Bản Luốc, Ngàm Đăng Vài, Sán Sả Hồ, Thàng Tín và thị trấn Vinh Quang có 35 trường hợp vi phạm xây dựng nhà ở, công trình phụ trợ trên đất nông nghiệp; 256 hộ vi phạm lấn chiếm hành lang đường; 60 trường hợp vi phạm san ủi mặt bằng. Đặc biệt, các sai phạm chủ yếu tập trung ở những khu đông dân cư và nhiều nhất là thị trấn Vinh Quang.

Ngôi nhà xây dựng trái phép trên đất nông nghiệp thuộc tổ 3, thị trấn Vinh Quang gần hoàn thiện phần thô, mới bị đình chỉ thi công.

Nguyên nhân các vi phạm trong quản lý đất đai ở Hoàng Su Phì chủ yếu do thiếu mặt bằng xây dựng. Tuy nhiên, sự thiếu quản lý và chưa cương quyết của cấp ủy, chính quyền các xã, thị trấn khiến số vụ vi phạm ở các địa phương có chiều hướng tăng theo từng năm. Hình thức xử lý với các cá nhân, gia đình vi phạm chủ yếu là nhắc nhở, đình chỉ hoạt động xây dựng, san đào đất nhưng không thường xuyên kiểm tra nên chỉ như “bắt cóc bỏ đĩa”. Thị trấn Vinh Quang có nhiều trường hợp vi phạm nhất, nhưng trong 4 năm chưa xử phạt được trường hợp nào.

Phó Chủ tịch UBND thị trấn Vinh Quang, Lý Ngọc Sơn thẳng thắn thừa nhận công tác quản lý, theo dõi, cấp phép việc san ủi mặt bằng, xây dựng nhà ở trên địa bàn thị trấn còn lỏng lẻo, chưa quyết liệt. Nhưng nó có một số nguyên nhân như: Công tác tham mưu của cán bộ địa chính thị trấn chưa hiệu quả; việc quản lý hành lang đường gặp một số khó khăn, khi hầu hết mặt bằng xây dựng dọc các tuyến đường rất hẹp. Bên cạnh đó, các quy định về hành lang đường mới được thay đổi, công tác phối hợp với các phòng, ban chuyên môn trong lĩnh vực này cũng chưa tốt, chưa hiệu quả.

Về trách nhiệm quản lý nhà nước, ông Nguyễn Văn Phong, Trưởng phòng Tài nguyên - Môi trường Hoàng Su Phì, cho biết: “Năm 2017, chúng tôi đã tham mưu cho huyện ban hành văn bản quy định tạm thời về việc san ủi mặt bằng. Tuy nhiên, huyện không thể ban hành bởi đây là văn bản quy phạm pháp luật cần có căn cứ pháp lý từ các văn bản của cấp trên. Nhưng đến thời điểm này, tỉnh và T.Ư chưa có văn bản cụ thể, chuyên biệt về quản lý san ủi mặt bằng. Vì vậy, chúng tôi chủ yếu tư vấn cho các xã, thị trấn quản lý việc san ủi theo Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất và các quy định khác trong lĩnh vực xây dựng…”.

Việc san ủi mặt bằng không đúng mục đích sử dụng, không đúng theo diện tích được cấp phép, quy định trong Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất; xây dựng lấn chiếm đất, hành lang giao thông, hay xây dựng công trình kiên cố trên đất nông nghiệp không chỉ ảnh hưởng tới môi trường, đời sống sinh hoạt của người dân, còn tiềm ẩn nguy cơ xảy ra sạt, lở cao. Hơn nữa, một số trường hợp lấn chiếm diện tích đất của các hộ dân khác gây nên khiếu kiện, tranh chấp khiến công tác quản lý đất đai ở địa phương gặp không ít khó khăn. Đơn cử, từ năm 2014 đến nay, ở 5 xã, thị trấn mới được thanh tra có tới hơn 40 vụ việc tranh chấp đất đai dẫn đến khiếu nại, khiếu kiện.

Vẫn biết đối với địa phương khó khăn về mặt bằng xây dựng như Hoàng Su Phì thì việc tranh chấp, lấn chiếm, cố tình xây dựng trái phép trước rồi hợp thức hóa sau khó tránh khỏi. Tuy nhiên, nếu cấp ủy, chính quyền các địa phương sâu sát, nắm bắt tình hình, phát hiện và xử lý vi phạm kịp thời, cương quyết sẽ không nảy sinh những phức tạp.

Bài, ảnh: Duy Tuấn