Bảo hiểm thất nghiệp - chính sách bảo vệ quyền và lợi ích chính đáng của người lao động

BHG - Bảo hiểm thất nghiệp (BHTN) là chính sách nhằm hỗ trợ người thất nghiệp (TN) bù đắp một phần thu nhập của người lao động (LĐ) khi bị TN và quan trọng hơn là hỗ trợ người TN được học nghề, tìm việc làm để người lao động sớm có việc làm mới, ổn định cuộc sống. Là đơn vị được giao nhiệm vụ phổ biến chính sách, tổ chức tiếp nhận hồ sơ đề nghị và thực hiện các thủ tục giải quyết hưởng trợ cấp thất nghiệp (TCTN), những năm qua, Trung tâm dịch vụ việc làm tỉnh thuộc Sở Lao động Thương binh và Xã hội đã triển khai sâu rộng, có hiệu quả, qua đó góp phần bảo vệ quyền và lợi ích chính đáng của người LĐ.

Chính sách BHTN được áp dụng bắt buộc đối với người LĐ và người sử dụng LĐ, có hiệu lực thi hành từ đầu năm 2009, được quy định trong Luật việc làm: Mức hưởng TCTN hàng năm bằng 60% mức bình quân tiền lương hàng tháng đóng BHTN của 6 tháng liền kề trước khi TN nhưng tối đa không quá 5 lần mức lương cơ sở đối với người LĐ thuộc đối tượng thực hiện chế độ tiền lương do Nhà nước quy định hoặc không quá 5 lần mức lương tối thiểu vùng theo quy định của Bộ Luật lao động đối với người LĐ đóng BHTN theo chế độ tiền lương do người sử dụng LĐ quy định tại thời điểm chấm dứt hợp đồng LĐ hoặc hợp đồng làm việc. Thời gian hưởng TCTN được tính theo số tháng đóng BHTN, đóng đủ 12 tháng đến 36 tháng thì được hưởng 3 tháng TCTN, sau đó nếu đóng đủ thêm 12 tháng thì được hưởng thêm 1 tháng TCTN nhưng tối đa không quá 12 tháng... Để cụ thể hóa các quy định của pháp luật, giúp người TN bù đắp một phần thu nhập và có cơ hội tìm được việc làm mới, Trung tâm dịch vụ việc làm tỉnh đã đẩy mạnh công tác thông tin tuyên truyền các chế độ, chính sách về BHTN bằng nhiều hình thức phù hợp với từng nhóm đối tượng nhằm nâng cao nhận thức về BHTN, nhất là đối với những người LĐ ở vùng sâu, vùng xa, ở các doanh nghiệp vừa và nhỏ, viên chức tại các đơn vị sự nghiệp công lập. Việc giải quyết hưởng TCTN được Trung tâm dịch vụ việc làm tỉnh thực hiện theo phương châm 3 đúng (đúng đối tượng, đúng chế độ, đúng thời hạn) gắn với việc tư vấn, giới thiệu việc làm, thông tin thị trường LĐ và học nghề ngay từ khi người LĐ đến đăng ký TN. Cùng đó là tổ chức tiếp nhận hồ sơ đề nghị hưởng TCTN và tổ chức các buổi tập huấn cho cán bộ thực hiện chính sách BHTN, cán bộ làm công tác nhân sự tại các doanh nghiệp, tổ chức.

Trong 9 tháng của năm 2015, Trung tâm đã trực tiếp tư vấn, giới thiệu việc làm và đào tạo nghề cho 4.250/3.800 người, đạt 111,8% kế hoạch năm; tổ chức 35 chuyến đưa LĐ đi làm việc tại các Doanh nghiệp ngoài tỉnh. Tiếp nhận 426 người nộp hồ sơ hưởng TCTN, trong đó có 424 người đủ điều kiện hưởng TCTN hàng tháng, với tổng số tiền trên 2,8 tỷ đồng; có 2 người bị hủy quyết định hưởng TCTN do đã tìm được việc làm mới. Trong số những người có quyết định hưởng TCTN hàng tháng chủ yếu rơi vào những đối tượng có tuổi đời từ 22 - 25 tuổi; số địa phương có số người đăng ký TN và đề nghị hưởng BHTN nhiều là huyện Bắc Quang, Vị Xuyên, Quang Bình.

Trong quá trình triển khai tổ chức thực hiện chính sách BHTN đã khẳng định đây là chính sách đúng đắn, có tác động trực tiếp tới người LĐ, góp phần đảm bảo an sinh xã hội, tạo được dư luận tốt trong xã hội.

Chị Nguyễn Thị Thu Hằng, sinh năm 1987, cư trú tại tổ 15, thị trấn Vị Xuyên (Vị Xuyên) đi làm việc cho Công ty Cổ phần Hòa Bình Minh ở tỉnh Vĩnh Phúc, trong thời gian làm việc chị tham gia đóng BHTN. Cuối năm 2014 chị hết thời gian hợp đồng làm việc, công ty không có nhu cầu ký tiếp hợp đồng nên chị trở về địa phương và làm hồ sơ xin được hưởng TCTN tại  Phòng BHTN thuộc Trung tâm dịch vụ việc làm tỉnh. Tháng 5.2015, chị Hằng đã nhận được tiền TCTN trong thời gian 6 tháng với tổng số tiền là 8.472.000 đồng (1.412.000 đồng/ tháng). Với số tiền trên, cùng với tiền tích cóp của gia đình, chị Hằng đã mạnh dạn vay thêm vốn để đầu tư, mở cửa hàng tạp hóa; bước đầu cuộc sống gia đình chị Hằng dần ổn định cuộc sống, có việc làm và thu nhập.

Cũng giống như chị Hằng, chị Lầu Thị Nhình, sinh năm 1992, thôn Mục Lạn, xã Tân Quang (Bắc Quang) đi làm việc cho Công ty Sam Sung Thái Nguyên trong thời gian 3 năm có tham gia đóng BHTN. Đầu năm 2015, Công ty cắt hợp đồng với chị Nhình do hết hợp đồng LĐ; trở về địa phương, chị làm thủ tục xin hưởng TCTN và được hưởng trợ cấp trong thời gian 3 tháng, với tổng số tiền là 6.870.000 đồng (2.290.000 đồng/tháng). Vừa được hưởng TCTN, qua sự giới thiệu tư vấn việc làm của Trung tâm dịch vụ việc làm tỉnh, chị Nhình còn biết thêm thông tin thị trường lao động và có cơ hội đi làm việc tại khu công nghiệp thuộc tỉnh Bắc Ninh do Trung tâm giới thiệu. 

 Có thể nói, việc triển khai thực hiện đúng, đủ, kịp thời chế độ TCTN không những bù đắp lại một phần thu nhập của người LĐ khi TN mà còn giúp người TN có thêm cơ hội, điều kiện tìm được việc làm mới, ổn định cuộc sống. Đây thực sự là chính sách nhân văn cần tiếp tục được quan tâm, triển khai sâu rộng, hiệu quả hơn trong thời gian tới.

HOÀNG NGỌC – PHƯƠNG LAN