Lũ ống ở Vĩ Thượng - Đồng Yên

HGĐT- Tôi có mặt ở thôn Trung, xã Vĩ Thượng (Quang Bình) lúc 12h30’ ngày 23.10, trong lúc trận lũ quét, lũ ống vừa qua đi chừng 1h đồng hồ. Cụ bà Vàng Thị Thị, 72 tuổi, úp cái lưng còng xuống vạt cỏ, bờ ruộng cạnh con suối lớn nhặt từng bông lúa. Nhìn dáng mảnh mai, khô héo của cụ tôi không khỏi chạnh lòng nghĩ về một tuổi thơ chăn trâu, mót lúa ngoài đồng mỗi mùa thu hoạch.

Cầu treo sang Làng Văn hóa thôn Đồng Mừng, xã Đồng Yên (Bắc Quang) bị lũ làm đứt cáp, lật đổ.

Cảnh ấy đã qua mấy chục năm rồi, nay lạihiển hiện trước mặt tôi trong một vụ mùa bội thu của cả nước. Không cầm nổi lòng mình, cụ Thị rơm rớm nước mắt: “Nhà bà Chiều qua mới gặt trên 2.000m2 ruộng, lúa được hạt thích lắm. Gặt tối xong còn định phơi cho khô bớt để chiều nay tuốt hạt mang về, vui là thế, giờ thì đã bị nước cướp sạch, ít bữa nữa biết trông vào đâu để có miếng ăn cho hết tết, đến hè”. Cụ vừa nói, vừa thở, vừa khóc, lại vừa như cố tìm để nhặt lấy những hạt thóc cuối cùng còn sót lại sau lũ cuốn. Nhìn tấm thân gầy men theo bờ suối trước dòng lũ dữ, tôi cứ trộm nghĩ... nhưng kia nữa, lại một cụ bà cặm cụi mót từng bông lúa vàng, túm thành túm một cho vào chiếc giỏ sạ. Thấy tôi đến, cụ bà thở dài: “Lúa nhà bà cũng theo nước đi hết rồi con ạ, mà quanh thôn Trung này có nhiều nhà nữa đấy”. Tôi thầm mong đâu đó, bên cạnh vạt cỏ còn lại cạnh bờ suối còn giắt lại thật nhiều, thật nhiều bông lúa để cụ bà “đi mót” đỡ tủi thân. “Một hạt thóc vàng chín giọt mồ hôi” kia mà! Theo đồng bào trong vùng, cơn lũ xuất hiện rất nhanh, từ lúc hơn 6h sáng, sau hơn 1h nó đã tràn khắp thôn Trung xuống thôn Hạ Quang, tràn qua thôn Yên Thượng, làm vùi dập Tất cả những gì trên đường đi. Theo báo cáo sơ bộ lúc 20 giờ, ngày 23.10, từ Huyện ủy Quang Bình, có 3 xã bị thiệt hại. Trong đó xã Vĩ Thượng bị nước cuốn trôi trên 17 tấn lúa đã thu hoạch 0,8 tấn ngô; làm mất trắng 3,7 ha lúa chín chưa kịp thu, 5,5 ha ngô bắp sắp thu hoạch, đổ sập 1 cầu treo trị giá gần 100 triệu đồng vừa đưa vào sử dụng, làm đổ 15 ha ngô, 50% diện tích ao cá trong xã bị mất trắng và 100 ngôi nhà bị úng ngập từ 0,3-2,2m, 1 nhà bị cuốn trôi, không có tai nạn về người. Trên Vĩ Thượng, xã Tiên Yên có 35 ha lúa bị lũ cuốn, trong đó có 6 ha mất trắng, 200 m kênh mương, 50 m đường bê tông nông thôn, trôi 1 cầu máng, cùng nhiều tài sản... Và tại xã Hương Sơn có 20 ha lúa bị ngập úng, bị vùi dập, 12 ha ngô bị cuốn trôi...

Các thầy cô trường cấp II Đồng Yên giúp nhau chuyển đến nơi ở mới.

Lúc 1h 15 phút, tôi không thể tưởng tượng nổi cái gọi là “thị trấn xã” Phố Cáo, xã Đồng Yên (Bắc Quang) lại bị chìm sâu trong cơn lũ ống cuồn cuộn. Toàn bộ giao thông, điện, bị tê liệt đến gần 19 giờ cùng ngày. Các lực lượng cán bộ chủ chốt huyện Bắc Quang Bí thư Huyện ủy, Nguyễn Văn Sơn có mặt cùng các lực lượng vũ trang, các đoàn thể cũng đã có mặt kịp thời ứng cứu lúc đỉnh lũ. Phó trưởng Công an huyện Bắc Quang, Đặng Văn Bàn cho biết: Đã có 20 chiến sỹ cơ động, cùng xuồng máy chở xe vào vùng tâm lũ là Phố Cáo, thôn Kem, Đồng Mừng, kịp thời giải cứu khỏi dòng lũ 6 người mắc kẹt ở thôn Kem, có 1 bà già, 1 em nhỏ và 4 phụ nữ lúc 9h30 phút. Phó Chủ tịch UBND huyện Đinh Văn Minh cho biết: Nhờ thực hiện biện pháp “4 tại chỗ” nên mọi việc cứu trợ được thực hiện triệt để, không có tai nạn về người. Tính đến 16 giờ cùng ngày, 70 hộ bị lũ cuốn, hoặc làm ngập úng, đã được cứu trợ kịp thời mỗi hộ một hộp mì tôm. Còn 20 gia đình giáo viên cấp II xã Đồng Yên cũng nhận được mì tôm và sơ tán tới nơi an toàn. Cả Phố Cáo, Đồng Yên gần như làm việc không nghỉ để hỗ trợ nhau trong lũ. Mếu máo, chị Hương, thôn Đoàn Kết, cho biết: Lũ nhanh quá không ai kịp chạy, cả làng trên, xóm dưới, từ thôn Bưa - Đoàn Kết - Phố Cáo - Đồng Mừng - Đồng Kem - An Xuân... bị chìm trong lũ chỉ trong vòng chưa tới nửa giờ. Nhà chị, hơn 10 tấn thóc bị ngập, 5 con lợn bị trôi, toàn bộ tài sản đều... bị ngâm trong bùn nước. Sang nhà ông Tiến, giáo viên Thượng An, thì ôi thôi: Ti-vi, tủ lạnh, thóc gạo, máy khâu, chăn đệm, giường tủ... lăn lóc khắp mọi chỗ. Dọc Phố Cáo xuống Đồng Kem, nhà cửa bị ngập, lúa bị vùi, ruộng bị lấp, cả làng trên, xóm dưới hoang tàn. Chủ tịch UBND xã Đồng Yên, Hoàng Hải Chủ, cho hay: Xã có 6/8 thôn bị thiệt hại. Trong đó, 3 nhà bị cuốn trôi, 90 hộ bị thiệt hại nặng phải cứu tế ngay lúc chiều tối 23.10, hơn 100 con lợn bị cuốn mất, cũng rất nhiều lúa, ngô, tài sản khác chưa thể thống kê bởi còn tập trung giải cứu, chống chọi với lũ, giúp đồng bào sơ tán, ổn định nơi ăn, chốn ở. Nhưng nhìn tổng thể đã thấy 1 cầu treo bị đứt, hàng trăm ha lúa bị cuốn, bị vùi lấp, (chưa tính đến lúa đã thu hoạch trong các hộ bị cuốn hoặc ngập nước). Cũng đã có tới vài chục tấn thóc gặt rồi mất trắng. Không có thiệt hại đến tính mạng con người. Tôi thở phào: Thế là may lắm rồi. Các cụ nói “còn người là còn tất cả”.

Cụ bà Vàng Thị Vàng, thôn Trung, xã Vĩ Thượng (Quang Bình) nhặt lại từng bông lúa bị lũ cuốn trôi sót lại hết hơn 2.000m2 ruộng của nhà mình vừa gặt chiều 22.10.

Qua trường cấp II xã Đồng Yên, hơn 100 m tường rào bị đổ sập do nước cuốn. Rất nhiều người đang giúp 20 gia đình các nhà giáo di chuyển chút ít đồ đạc còn lại. 2 trong 20 hộ là thầy Quý, thầy Chuẩn, đã bị nước lũ cuốn đi toàn bộ toàn sản. Còn 18 hộ đã được chuyển đến chỗ an toàn. Gần 18 giờ, các lực lượng cứu trợ tiếp tục đến cứu giúp. Lúc gần 22 giờ bạn Tiến của tôi điện sang: Mình có chăn màn cứu trợ của Phòng Giáo dục huyện đưa vào rồi. Tôi dừng bút lúc 23 giờ đêm, mà thấy như cả Đồng Yên chưa ngủ. Ngoài song cửa, trời vẫn rỉ rả mưa, đằng sau nhà con suối căng đầy nước cứ gầm gào thâu đêm...

Đêm Phố Cáo (Đồng Yên) 23.10.2008