Chợ tình Khau Vai - Những điều trông thấy…

(HGĐT)- Cứ đến hẹn lại lên, mỗi năm vào ngày 27.3 âm lịch, nơi vùng cao đá núi Mèo Vạc lại diễn ra phiên Chợ tình huyền thoại Khau Vai. Phiên tình sử đẫm lệ giữa chàng Ba dân tộc Nùng với nàng út dân tộc Giấy đã thôi thúc mọi người tìm về nơi này. So với những phiên chợ trước, Chợ tình năm nay đã có đổi mới nhưng vẫn không tránh khỏi những điều trông thấy mà…!

        

Tìm về huyền thoại

Không nhớ đã bao lần, cứ đến ngày này tôi lại cùng dòng người từ khắp nơi tìm về gò đất huyền thoại ngay giữa trung tâm xã Khau Vai để tham dự phiên Chợ tình có một không hai. Trên đường vào Khau Vai, chúng tôi đi qua những vạt rừng thông, những ngôi nhà của đồng bào dân tộc với hàng rào bao quanh toàn đá, qua những bãi đá xám xịt sắc nhọn và gặp những chàng trai, cô gái đạp chân trên đá núi đến với Chợ tình. Những gì chúng tôi gặp trên đường đều gợi cảm giác rất thiêng liêng. Chợ tình hôm nay không chỉ là nơi hò hẹn gặp gỡ của những mối tình trắc trở mà đã trở thành nơi để trai, gái trong vùng đến tìm bạn đời cho mình. Qua phiên chợ, nhiều trai, gái đã tìm được người bạn tri kỷ. Chợ tình năm nay được tổ chức với quy mô nhỏ, gọn hơn, khách thập phương đến Chợ tình cũng ít hơn. Nhưng lại rất nhiều trai, gái từ các bản làng đổ về đây. Bước vào không gian chợ, ta luôn bắt gặp hình ảnh những cô gái bản trong màu áo rực rỡ, súng sính, mắt đưa tình tìm bạn. Rồi những chàng trai, trong bộ trang phục dân tộc, tay cầm cây khèn ngồi uống rượu, đi chơi chợ. Họ cùng nói chuyện, uống rượu ánh mắt nhìn nhau, lời nói trao nhau…

Nhiều người tìm đến Chợ tình như để chút bỏ những sôi động nơi phồn hoa đô thị, để nghĩ về cuộc sống, gia đình, về tình yêu và cũng để lấy lại chút thanh thản, yên bình trong tâm hồn. Người dân nơi miền sơn cước, cuộc sống thiếu thốn, khắc khổ là vậy nhưng họ vẫn thủy chung vẫn nhớ đến nhau trong ngày chợ Khau Vai. Điều này làm bừng tỉnh biết bao điều chắc ẩn trong tâm hồn mỗi người đã yêu, đang yêu và sẽ yêu. Mỗi người đến chợ, nghe tình sử của chàng Ba và cô út, họ sẽ suy nghĩ và biết cách nâng niu, trân trọng, gìn giữ, tình yêu, hạnh phúc gia đình. Đêm trước phiên chợ Khau Vai, trời bỗng se lạnh, khi màn đêm buông kín núi đồi cũng là lúc tiếng hát của những chàng trai, cô gái cất lên thoang thoảng trong gió. Không gian thêm huyền ảo. Trời càng về khuya, tiếng hát càng da diết. Bên những mâm rượu tràn trề, mọi người cùng chếnh choáng hơi men. Một đêm ở Khau Vai, thêm một buổi sáng dự phiên Chợ tình, du khách ra về mà chẳng mua được chút tình nào nhưng mỗi người như hiểu sâu hơn về giá trị của tình yêu để yêu thương hơn và có trách nhiệm hơn trong cuộc sống. Đấy chính là nét độc đáo ở Khau Vai mà không nơi nào có được.

Nét mới chợ tình

Chợ tình Khau Vai năm nay đã có những đổi mới, khẳng định nỗ lực của Mèo Vạc trong việc tổ chức lễ hội. Nhằm tạo điều kiện để du khách có thể dừng chân lâu hơn, khám phá những nét độc đáo của mảnh đất và con người nơi đây, huyện đã đưa thêm nhiều điểm du lịch vào hoạt động nhằm tạo một quần thể các điểm du lịch bổ trợ cho Khau Vai. Điều này nhằm thu hút khách du lịch không chỉ đến Mèo Vạc vào ngày Chợ tình mà có thể đến khám phá sự hùng vĩ của thiên nhiên, những giá trị văn hóa đặc sắc của đồng bào các dân tộc vào bất cứ thời gian nào. Trao đổi với chúng tôi, anh Nguyễn Văn Tuệ, Chủ tịch UBND huyện Mèo Vạc, cho biết: Huyện đã có nhiều đổi mới nhằm giải tỏa tâm lý của du khách đến Khau Vai như hệ thống đường giao thông quá kém, không có chỗ để chơi… Ngay từ đầu năm, huyện đã đầu tư, nâng cấp rải đá tuyến đường vào Khau Vai. Hệ thống thông tin di động cũng được đưa vào hoạt động nhằm đáp ứng nhu cầu của du khách. Nội dung của lễ hội cũng có sự đổi mới. Năm nay, BTC không hạn chế những đôi hát đối, mở rộng không gian hát đối. Nếu du khách biết tiếng, cùng dân tộc sẽ được tham gia hát đối với các chàng trai, cô gái nơi đây. Như vậy, du khách đến Khau Vai không chỉ được ngắm, nhìn, nghe mà đã thực sự hòa nhập với những gì đang diễn ra. Bên cạnh đó, không gian du lịch cũng được mở rộng. Trước khi diễn ra Chợ tình, huyện đã khánh thành 2 làng văn hóa du lịch, xây dựng sơ đồ các điểm du lịch, phát tờ rơi cho khách; tập huấn cho 15 tình nguyện viên du lịch để giới thiệu về những điểm du lịch của huyện. Tại mỗi xã nằm trên trục đường vào huyện và Khau Vai đều có quầy bán hàng lưu niệm truyền thống hoạt động suốt ngày đêm để phục vụ du khách.

Đến với Mèo Vạc, ngoài việc cảm nhận sự thiêng liêng trong phiên Chợ tình, du khách còn được tìm hiểu về nét đẹp nguyên sơ, những giá trị truyền thống của mỗi dân tộc. Trong đó, Làng Văn hóa du lịch Nà Trào (Tát Ngà) được coi là địa điểm dừng chân lý tưởng để du khách tìm hiểu giá trị văn hóa truyền thống, sinh hoạt cộng đồng của người dân nơi đây. Đến đây, du khách được hòa mình vào cuộc sống đơn sơ của người dân, được thưởng thức những món ăn mang đậm tính dân tộc và tham dự các lễ hội văn hóa cộng đồng. Rồi Làng Văn hóa du lịch dân tộc Lô Lô nằm ngay trung tâm huyện cũng là một trong những điểm du lịch văn hóa lý tưởng. Bên cạnh đó, du khách đến Mèo Vạc còn được khám phá sự hùng vĩ của đỉnh Mã Pì Lèng, nơi được mệnh danh là “đệ nhất hùng quan” với độ cao gần 2.000m so với mực nước biển. Đến đây để được thả mình trong không gian thoáng mát, để cảm nhận sự hùng vĩ của thiên nhiên cũng như sự diệu kỳ của con người trong chế ngự thiên nhiên…

Những điều trông thấy

Xét về mọi phương diện, công tác chuẩn bị tổ chức lễ hội Chợ tình năm nay có phần chuyên nghiệp hơn. Thế nhưng đến Khau Vai, những điều trông thấy vẫn còn nhức nhối. Buổi chiều trước ngày khai chợ, chúng tôi vào Khau Vai, điều gây ấn tượng mạnh đối với mọi người đó là ngay giữa trung tâm chợ, một ổ đánh bạc hoạt động công khai. Những chàng trai bản địa vây quanh ổ bạc. Mấy tay cò mồi liên tục bỏ tiền và chỉ trong phút chốc họ đã lột hết tiền của những trai bản địa chưa một lần biết đến công nghệ moi tiền của kẻ chuyên nghề cờ bạc bịp. Khi chúng tôi cầm máy ảnh tiến lại gần đám đông thì đã bị một vài tên “mặt dô” cản lại và buông lời tục tĩu. Trong khi đó, lực lượng công an có mặt rất đông để bảo vệ an ninh ở chợ nhưng dường như họ không nhìn thấy ổ bạc này. Điều làm du khách rất bất bình là khi một công an tiến lại đám đánh bạc thì tên “mặt dô” đứng dậy, khoác vai người công an này đi ra ngoài. Không biết họ đã nói gì với nhau, chỉ biết đám đánh bạc vẫn tồn tại. Rồi việc sắp xếp, bố trí xe cộ rất lộn xộn. Ô tô, xe máy phóng bụi mù trong không gian chợ. Các mặt hàng truyền thống rất nghèo nàn, giá cao nên không mấy khách mua…

Chợ tình Khau Vai năm nay đã có đổi mới. Nhưng bên cạnh đó vẫn còn những điều không nên có ở một phiên chợ mang ý nghĩa tâm linh như Khau Vai. Mong rằng, Mèo Vạc quan tâm hơn để Chợ tình Khau Vai diễn ra theo đúng nghĩa của nó, đừng đánh mất những gì tốt đẹp trong du khách khi đến với Chợ tình.