Trải nghiệm thú vị từ “cưỡi ngựa về chợ tình” tìm bạn...!

HGĐT- Trong làn sương buổi sớm mai, chúng tôi có dịp về thăm lại chợ tình Khau Vai để trải nghiệm và khám phá những nét đẹp văn hóa truyền thống của người dân nơi đây.

                            Du khách tham gia trải nghiệm cưỡi ngựa.

Từ sự trải nghiệm thú vị...

Mỗi năm, mỗi dịp đến chợ tình Khau Vai là được chứng kiến thêm về sự đổi thay của một “vùng đất khát” nhưng giàu truyền thống văn hóa. Nét đẹp của phiên chợ tình vẫn được duy trì thường xuyên từ việc dâng hương miếu Ông, miếu Bà tưởng nhớ người đã khuất, cầu an cảm tạ đất trời đến hát đối giao duyên, giao lưu ẩm thực, chọi bò, đua ngựa, và trải nghiệm nghề dệt vải lanh, đan quẩy tấu, đặc biệt “trải nghiệm cưỡi ngựa về chợ tình” là điểm mới của phiên chợ tình năm nay. Mọi người đều biết, ngựa là con vật thông minh, có sức khỏe tốt, gần gũi với con người. Không chỉ cày nương, thồ hàng vượt ải Mã Pì Lèng xuống chợ Mèo Vạc, ngựa còn tham gia các cuộc chinh chiến từ thời phong kiến đến hiện tại, hoặc in dấu ấn cùng bước chân của các chiến sĩ biên phòng trên mỗi nẻo đường tuần tra.

Ở Khau Vai (Mèo Vạc) cùng với sự ra đời của phiên chợ tình huyền thoại hơn 100 năm trước, ngựa vẫn là phương tiện chủ yếu của người dân mỗi lần xuống chợ, đặc biệt đối với những đôi nam nữ đã yêu nhau thường không quên lời hẹn ước bởi tiếng gọi tình yêu “Chàng ơi xuống núi cùng em/ Hãy mang theo ngựa và đi một mình...”. Khi đến chợ tình,chàng trai ngồi trên yên ngựa, cô gái cầm ô đi theo. Mỗi bước ngựa đi uyển chuyển khoan thai, chàng trai được chiêm ngưỡng những cảnh thiên nhiên núi rừng hùng vĩ và đi bên cạnh người mình yêu dấu thì còn gì vui hơn nữa. Nó khác hẳn với khi ngồi trên xe ô tô, ngắm cảnh vật đẹp cũng chỉ như làn gió thoảng thổi qua vậy.

Năm nay ở phiên chợ Khau Vai, có 15 chú ngựa tham gia hoạt động trải nghiệm đến từ nhiều thôn bản của các xã trong huyện Mèo Vạc. Từ sáng sớm ngày 25.4 (tức 26.3 âm lịch) trên tuyến đường vào xã Khâu Vai. Xuất hiện từng tốp ngựa đủng đỉnh về chợ tình. Anh Lý Tà Vài và chị Lý Sà Sầu là hai chủ ngựa đến từ thôn Sủng Ú, xã Sủng Máng cho biết: “ Đúng 2 giờ sáng, khi trời còn tối mù sương, mình cùng các chủ ngựa khác bắt đầu xuất phát và đến 8 giờ sáng thì đến được Khâu Vai. Tuy hơi mệt, nhưng mình rất vui vì được nhớ lại cảnh thồ hàng đi chợ trước đây”. Mỗi lần tham gia trải nghiệm cưỡi ngựa, du khách chỉ cần chi phí 20.000 đồng lộ phí cho chủ ngựa là được cưỡi ngựa đi dạo ngắm cảnh hoặc chụp ảnh lưu niệm. Từng bước đi của ngựa sẽ tạo cho du khách cảm giác lâng lâng như mình đang “cưỡi sóng”, tâm hồn thư thái, ung dung tự tại và quên đi bước chân vội vã của cuộc sống đời thường.

Bác Bùi Thành Phần – Nguyên Bí thư Quận ủy, Chủ tịch HĐND quận Ba Đình (Hà Nội) năm nay đã 72 tuổi cho biết: “Trước đây mình đã đến Hà Giang nhiều lần, nhưng đây là lần đầu tiên được đi chợ tình Khau Vai. Mình thấy nó rất nhăn văn, nhân bản quá. Yêu nhau mà không lấy được nhau, họ vẫn tìm đến nhau để chia sẻ về những điều buồn vui trong cuộc sống. Và đến chợ tình cưỡi ngựa tìm bạn thì lại càng lãng mạn và ý nghĩa biết bao”. Có lẽ trên hành trình tìm về mảnh đất của câu chuyện tình huyền thoại, mỗi du khách đều có những cảm nhận khác nhau. Nhưng điểm chung nhất tôi cảm nhận được, đó là tính nhân văn cao cả giữa con người với con người, mà duy nhất chỉ ở Khau Vai mới có.

Đến giải pháp bảo tồn nét văn hóa truyền thống...

Thực tế cho thấy, trong những năm qua, đời sống của nhân dân các dân tộc huyện Mèo Vạc đã được nâng lên rõ rệt, tỷ lệ đói nghèo đã giảm đáng kể từ 50,50% năm 2012 xuống còn 45,53% năm 2013. Thu nhập bình quân đầu người đạt 8,4 triệu đồng/năm. Bình quân lương thực đạt 430 kg/người/năm. Một số hộ dân bước đầu đã có của ăn, của để; mua sắm được xe máy, ti vi, tủ lạnh và một số vật dụng khác. Tuy nhiên, đàn ngựa của huyện Mèo Vạc năm 2013 đã giảm nhiều, chỉ có 398 con. Các phương tiện xe máy “ngựa sắt” đã dần thay thế ngựa thồ, kéo theo đó là sinh hoạt văn hóa đã dần thay đổi.Nếp nghĩ về cuộc sống thời kinh tế thị trường đã len lỏi vào đời sống của từng gia đình, vì vậy bước chân có vội vã hơn. Cái cảnh cưỡi ngựa về chợ tình tìm bạn đã bị phai nhạt dần theo thời gian nhường chỗ cho các phương tiện cơ giới tấp nập đổ về chợ tình Khau Vai trong ngày 27/3 âm lịch hàng năm. Mà du khách khắp nơi vẫn tự hỏi đâu rồi về nét lãng mạn của phiên chợ tình độc đáo “Chàng ơi xuống núi cùng em/ Hãy mang theo ngựa và đi một mình/ Em đây tuy chẳng còn xinh/Có ô che nắng, có chợ tình phong lưu”.

Nhận thức được điều đó, từng bước phát huy những nét đẹp giá trị văn hóa truyền thống của đồng bào dân tộc sinh sống trên miền cao nguyên đá, góp phần phát triển du lịch. Trong những năm qua, cùng với việc triển khai thực hiện Đề án phát triển đàn ngựa, đặc biệt là ngựa bạch vì có giá trị kinh tế rất cao, huyện Mèo Vạc chú trọng đưa môn đua ngựa vào thi đấu hàng năm kết hợp với thực hiện chính sách hỗ trợ, khuyến khích nhân dân đẩy mạnh trồng cỏ gắn với chăn nuôi gia súc hàng hóa, từng bước phát triển kinh tế gia đình. Bên cạnh đó, còn góp phần khôi phục lại nét đẹp văn hóa truyền thống của người dân trên cao nguyên đá, đó là văn hóa chợ. Mỗi khi đến chợ phiên, các chàng trai, cô gái được cưỡi ngựa xuống chợ. Có khi chồng cưỡi, vợ cầm đuôi ngựa bước theo sau. Hoặc có khi chồng say rượu ngủ trên lưng ngựa được vợ dắt về bản, mà cuộc sống gia đình cảm thấy hạnh phúc biết bao, bỏ lại sau lưng sự bon chen, vất vả đời thường.

Chợ tình Khau Vai khép lại, du khách trở về cuộc sống nhộn nhịp đời thường, nhưng mỗi lần nghĩ về Khau Vai được trải nghiệm “cưỡi ngựa về chợ tình tìm bạn”, có lẽ sẽ là khoảnh khắc thú vị nhất trong lòng du khách, mỗi khi về nơi cội nguồn của điểm hẹn tình yêu đôi lứa...!