Diễn đàn Du lịch Liên khu vực Đông Á 2010: Cùng liên kết vượt qua thách thức

Từ ngày 14 đến 17/9 tại TP. Hạ Long, UBND tỉnh Quảng Ninh đã tổ chức Diễn đàn Liên khu vực Đông Á (EATOF). Gần 300 đại biểu của các nước thành viên và Ban thư ký EATOF tham gia diễn đàn. Tổng cục trưởng TCDL Nguyễn Văn Tuấn đã đến dự. Chủ đề của Diễn đàn Liên khu vực Đông Á tập trung vào sự phát triển du lịch bền vững của khu vực Đông Á, thông qua giải quyết các vấn đề về môi trường, phát triển du lịch cộng đồng…

Vì một môi trường xanh, sạch, đẹp

Trong 3 ngày diễn ra diễn đàn, các đại biểu đã tập trung thảo luận các nhóm vấn đề liên quan đến sự phát triển du lịch bền vững ở Đông Á. Phân tích những tác động của môi trường đến sự phát triển du lịch biển ở Việt Nam, PGS.TS Trần Thị Minh Hòa - Chủ nhiệm Khoa Du lịch, Trường ĐHKHXH&NV (ĐHQGHN) cho rằng: Sự quá tải du khách trong mùa du lịch hè với lượng xả thải lớn, ảnh hưởng rất lớn tới cảnh quan tự nhiên của các bãi tắm, gây ô nhiễm mặt nước. Vì vậy, phát triển du lịch bền vững cần tất cả các bên liên quan tham gia: Chính phủ, ngành du lịch, cộng đồng địa phương, với nhận thức được vai trò quan trọng của mình trong công tác bảo vệ môi trường.

Đồng quan điểm này, TS. Milagros C. Espina Trường Đại học San Jose-Recoletos, Cebu, Philippines cho rằng: Với du lịch - một môi trường sạch, đẹp nhờ có sự quản lý và xử lý rác hợp lý sẽ thu hút tốt hơn và nhiều hơn lượng du khách. Hơn nữa, sự đe doạ của việc thay đổi khí hậu nhờ đó sẽ được giảm thiểu. Tiến sĩ Milagros C. Espina nói: “Đây là một gợi ý cho EATOF. Chắc hẳn rất nhiều thành viên EATOF cũng có những chương trình môi trường riêng của mình, có thể mức độ còn rộng hơn. Nhưng chúng ta cần có sự trao đổi thông tin về những sáng kiến tại diễn đàn. Thông qua kênh hợp tác, sử dụng mạng lưới công nghệ để thông tin đến với toàn thể các thành viên EATOF, tham khảo thực hiện”.

Thực tế, sự nóng lên toàn cầu đang là mối quan tâm lớn của toàn thế giới. Sự thay đổi khí hậu đã dẫn tới sự mất cân bằng môi trường. Diễn đàn EATOF 2010 đã bàn đến những giải pháp để bảo tồn các nguồn tài nguyên thiên nhiên, du lịch. Mặt khác, du lịch được phát triển với mục tiêu bảo vệ bền vững đa dạng sinh học nhưng quá trình phát triển cho thấy nhiều hoạt động đầu tư đang thiếu tính bền vững, đe dọa đến các hệ sinh thái và nhiều loài động vật trong khu vực.

Tại diễn đàn, hầu hết các đại biểu tham dự đều thống nhất phải đưa ra một lập trường và chính sách mạnh mẽ và toàn diện về bảo vệ môi trường đối phó lại vấn đề thay đổi khí hậu. Và đối với các nạn nhân của thảm hoạ gây ra bởi sự nóng lên toàn cầu, EATOF phải đưa ra một chương trình để hợp tác và hỗ trợ lẫn nhau giữa các thành viên.

Du lịch để xóa nghèo

Ông Nguyễn Văn Đọc, Chủ tịch UBND tỉnh Quảng Ninh cho rằng: diễn đàn EATOF hôm nay để các nhà quản lý du lịch các tỉnh thành viên khu vực Đông Á tìm ra những chính sách, giải pháp cho sự phát triển bền vững của ngành du lịch. Muốn phát triển du lịch bền vững, ngành du lịch phải có sự chia sẻ lợi ích cộng đồng những người tham gia làm du lịch.

Du lịch cộng đồng không những đem lại lợi ích kinh tế mà cả sự bền vững về xã hội. Vì vậy du lịch cộng đồng ngày càng được khuyến khích rộng rãi. Đặc biệt, ở các nước đang phát triển, du lịch cộng đồng được triển khai phổ biến ở các vườn quốc gia và khu bảo tồn thiên nhiên như một công cụ xóa đói giảm nghèo và bảo vệ tài nguyên thiên nhiên. Tuy nhiên, có nhiều vấn đề nảy sinh trong quá trình thực thi du lịch cộng đồng. Chỉ có một nhóm nhỏ trong cộng đồng được hưởng lợi từ hoạt động du lịch, trong khi phần lớn người dân hầu như không được lợi, thậm chí phải chịu những tác động tiêu cực của du lịch… Hơn nữa, thu nhập tăng thêm từ du lịch này không đủ để đảm bảo ngăn chặn những hoạt động xâm hại đến tài nguyên tự nhiên.

Ông Trần Đức Thanh, Khoa Du lịch, Trường ĐHKHXH&NV cho rằng: các làng văn hóa du lịch cộng đồng đã và đang góp phần to lớn vào vệc phát triển kinh tế nông thôn, đóng góp cho nền kinh tế xã hội, tạo ra nhiều việc làm mới, giúp duy trì ổn định xã hội, cơ sở hạ tầng được cải thiện và cư dân đã nhận thức tốt hơn về bản sắc riêng của địa phương. Du lịch nông thôn không chỉ phục vụ du khách thưởng thức các chươg trình gắn với thiên nhiên mà còn mang đến cho du khách các kiến thức và kỹ năng mới. Phát triển du lịch thôn bản thân thiện với môi trường và nhờ đó đảm bảo phát triển du lịch bền vững.

Không chỉ ở Việt Nam, tại Malaysia và một số nước khác trong khu vực Đông Á, du lịch đang góp phần vào phát triển kinh tế đất nước, tạo ra nhiều việc làm mới.

Nhiều đại biểu cho rằng du lịch nông thôn thích hợp để phát triển kinh tế cộng đồng, đặc biệt là những cộng đồng ở những vùng quê vẫn còn bảo tồn nền văn hóa và phong tục tập quán riêng. Vì vậy, du lịch nông thôn thân thiện môi trường và có một đặc tính độc đáo. Phát triển du lịch phải có được sự hỗ trợ của cộng đồng địa phương sẽ hỗ trợ nếu họ có được lợi ích từ du lịch. Theo đó, tất cả các công ty du lịch cần đào tạo và tuyển dụng người dân địa phương và sử dụng dịch vụ của người dân địa phương để các hoạt động du lịch trở nên hiệu quả hơn.

Diễn đàn EATOF lần này đã tập trung bàn thảo để vạch ra kế hoạch trong tương lai hướng tới chủ đề vì sự phát triển bền vững của du lịch Đông Á. Cũng tại đây, các tỉnh thành viên của EATOF đều nhất trí hợp tác để tạo cơ hội trao đổi, xúc tiến đầu tư, đào tạo bồi dưỡng nhân lực, kinh doanh du lịch giữa các doanh nghiệp du lịch với các nước.