Ly Kháy Chỉ - người bảo tồn văn hóa truyền thống của dân tộc

BHG - Với vai trò là người có uy tín và là Chủ tịch Hội Nghệ nhân dân gian xã Nấm Dẩn (Xín Mần), ông Ly Kháy Chỉ, sinh năm 1956, dân tộc Nùng, thôn Nấm Lu, xã Nấm Dẩn đã tích cực xây dựng Hội Nghệ nhân dân gian hoạt động hiệu quả. Đặc biệt, đẩy mạnh học tập và làm theo tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh trong công tác tuyên truyền, vận động Nhân dân thực hiện các chỉ thị, nghị quyết của Đảng. Trong đó, nổi bật là bài trừ hủ tục, xây dựng nếp sống văn minh và truyền dạy văn hóa truyền thống cho thế hệ trẻ.

Hằng năm, trên cơ sở định hướng của cấp ủy, chính quyền địa phương, trực tiếp là MTTQ xã đã tạo điều kiện thuận lợi cho Hội Nghệ nhân hoạt động, phát huy việc bảo tồn các giá trị văn hóa truyền thống, ông Ly Kháy Chỉ luôn nâng cao trách nhiệm trong việc tuyên truyền, vận động, triển khai đến các tầng lớp Nhân dân thực hiện, bảo tồn nét đẹp văn hóa dân tộc, bài trừ hủ tục như: Làm đám ma dài ngày; giết mổ nhiều lợn trong đám tang của người Nùng gây tốn kém; thách cưới cao; hôn nhân cận huyết thống, tảo hôn; cúng rừng… Vận động hội viên, người có uy tín tích cực tuyên truyền Nhân dân thực hiện quy ước, hương ước của thôn. Đồng thời, gìn giữ các văn hóa dân gian của từng dân tộc, từng địa phương và tăng cường truyền dạy nghề truyền thống.

Ông Ly Kháy Chỉ - điển hình tiêu biểu toàn quốc trong học tập và làm theo tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh.

Ông Ly Kháy Chỉ chia sẻ: "Người có uy tín chủ yếu là bí thư chi bộ, trưởng thôn, cán bộ hưu trí, thầy cúng… Họ là những người có tiếng nói trong cộng đồng dân cư, có nhiệm vụ tuyên truyền, vận động Nhân dân xóa bỏ mê tín, dị đoan và bài trừ các hủ tục, phong tục, tập quán lạc hậu. Qua đó, vừa giúp bà con giải tỏa về mặt tư tưởng, giảm gánh nặng về kinh tế, củng cố niềm tin về mặt tâm linh tín ngưỡng trong khuôn khổ của pháp luật cho phép, vừa hạn chế việc kẻ xấu lợi dụng để truyền đạo trái pháp luật".

Những năm qua, hoạt động của Hội Nghệ nhân dân gian xã Nấm Dẩn chú trọng phát huy bản sắc văn hóa dân gian truyền thống các dân tộc. Các nghệ nhân là lực lượng nòng cốt trong việc tuyên truyền, vận động Nhân dân thực hiện bảo tồn, phát huy các giá trị văn hóa truyền thống. Người có uy tín các thôn cùng với các ban, ngành địa phương đã sưu tầm, phục dựng lại các lễ hội truyền thống của từng dân tộc và có nét văn hóa đặc sắc riêng.

Giai đoạn 2016 – 2020, Hội Nghệ nhân dân gian xã Nấm Dẩn đã tổ chức tuyên truyền được 63 cuộc với hơn 3 nghìn lượt cán bộ, đảng viên, Nhân dân tham gia. Nhờ đó, tạo nên chuyển biến tích cực trong nhận thức của bà con Nhân dân. Đến nay, Nhân dân trong toàn xã đã thực hiện nghiêm túc được việc cưới: Không còn tình trạng tảo hôn, hôn nhân cận huyết thống xảy ra trên địa bàn; không còn hình thức thách cưới cao như sính lễ, bạc hay trâu nữa mà được gói gọn từ 15 - 20 triệu đồng; không còn tình trạng tổ chức đám cưới linh đình, dài ngày gây tốn kém về thời gian, tiền bạc và công sức. Ông Ly Kháy Chỉ cho biết thêm: "Trong việc tang đã không còn tình trạng để người chết trong nhà quá 48 giờ, hạn chế đi lễ, trả lễ bằng gia súc, gia cầm gây lãng phí. Không giết mổ nhiều gia súc, gia cầm trong tang lễ như trước. Nhân dân tổ chức cúng rừng giảm từ 3 ngày xuống 1 ngày. Các hoạt động văn hóa, thể thao luôn thực hiện phù hợp với tính chất, đặc điểm của lễ hội và truyền thống của dân tộc".

Ngoài ra, nhằm bảo tồn những nét đẹp văn hóa truyền thống, ông Ly Kháy Chỉ cùng với Hội Nghệ nhân dân gian xã đã phối hợp với các trường học trên địa bàn tổ chức các buổi ngoại khóa, lớp truyền dạy cho học sinh như: Hát lướn, múa ngựa giấy (dân tộc Nùng); múa gậy đồng xu, thổi khèn môi, thổi sáo (dân tộc Mông) với gần 2 nghìn lượt học sinh tham gia. Tuyên truyền, vận động triển khai thực hiện giữ gìn nét đẹp văn hóa truyền thống với tinh thần “dân biết, dân hiểu, dân bàn, dân làm”, theo đó các hủ tục từng bước giảm dần. Đồng thời, phát huy sáng tạo cái mới, văn minh để áp dụng phù hợp với thực tiễn, góp phần thúc đẩy phát triển KT – XH, xoá đói giảm nghèo, xây dựng Nông thôn mới, giữ vững an ninh, chính trị, trật tự an toàn xã hội tại cơ sở.

Với thành tích đạt được, ông Ly Kháy Chỉ đã được trao tặng nhiều bằng khen, giấy khen của các cấp, các ngành. Năm 2017, ông là đại biểu nông dân xuất sắc của tỉnh được biểu dương toàn quốc, được UBND tỉnh tặng Bằng khen… Đặc biệt hơn, năm 2023, ông là đại biểu duy nhất của tỉnh được Ban Tuyên giáo Tỉnh ủy lựa chọn biểu dương tại Chương trình “Hồ Chí Minh – Hành trình khát vọng năm 2023” tôn vinh các điển hình tiêu biểu toàn quốc trong học tập và làm theo tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh do Ban Tuyên giáo T.Ư tổ chức.

Bài, ảnh: Văn Long