Nơi lưu giữ làn điệu dân ca Tày

BHG - Đến với Bắc Mê, du khách có thể chiêm ngưỡng khung cảnh non nước hữu tình với những phong tục sinh hoạt văn hóa đặc sắc cùng nhiều làn điệu dân ca phong phú, thể hiện lối sống, tình cảm của các dân tộc. Tuy nhiên, theo dòng chảy của xã hội, những làn điệu dân ca ngày nay đang dần mai một. Để giữ gìn những làn điệu dân ca, câu lạc bộ (CLB) hát Then thôn Bản Lạn đang tích cực phát huy những giá trị văn hóa và truyền thụ cho thế hệ trẻ.

Câu lạc bộ hát Then thôn Bản Lạn tái hiện các điệu múa bên dòng Gâm. (Ảnh chụp trước ngày 25.4.2021)

Được thành lập năm 2020, CLB có 15 thành viên. Thông qua các hoạt động văn nghệ dân gian, sưu tầm, quảng bá, nghiên cứu, phổ biến, truyền dạy dân ca, cùng nhau hát những làn điệu hát Then, múa các điệu múa dân gian của của dân tộc Tày... và cùng nhau trao đổi cách sử dụng những loại nhạc cụ truyền thống, CLB đã góp phần bảo tồn, phát huy những giá trị văn hóa truyền thống tốt đẹp, làm phong phú thêm kho tàng văn nghệ dân gian đậm đà bản sắc dân tộc, đáp ứng nhu cầu hưởng thụ của nhân dân, không ngừng nâng cao tính nhân văn, làm lành mạnh hóa đời sống xã hội.

Cô Tàng Thị Thiết, sinh năm 1980, đều đặn thứ 6 hàng tuần lại đạp xe đến nhà sinh hoạt chung của thôn Bản Lạn tham gia sinh hoạt thường kỳ. Gắn bó với những làn điệu dân ca dân tộc Tày từ nhỏ, cô yêu, đam mê và hiểu nhiều về dân ca của dân tộc mình. Với vốn hiểu biết về hát Then, cô đã có nhiều đóng góp cho việc bảo tồn và khôi phục một số điệu Then cổ của dân tộc Tày. Không chỉ được thể hiện tài nghệ của mình, cô cùng các thành viên trong CLB tuyên truyền, phổ biến rộng rãi các làn điệu dân ca cho mọi người.

Hiện nay, cùng với sự phát triển của xã hội, không gian biểu diễn của các nghệ nhân dân gian dần mất đi; các nghệ nhân truyền nghề cũng mai một dần với thời gian. Do vậy, tạo không gian cho dân ca phát triển là một trong những bước đi đúng đắn của CLB hát Then thôn Bản Lạn. Sân khấu văn hóa dân gian dân tộc Tày đã được tái hiện qua nhiều hình thức biểu diễn, truyền dạy ở các trường học, hội thi, sáng tạo các làn điệu mới... đã thêm phần phong phú trong việc bảo tồn và phát huy giá trị văn hóa truyền thống dân tộc Tày.

Lắng nghe làn điệu Then, tiếng đàn Tính và xem những điệu múa uyển chuyển của các nghệ nhân trong CLB, chúng tôi cảm nhận được mỗi làn điệu mang mỗi vẻ đẹp văn hoá. Những điệu nhạc, câu hát với ca từ sâu sắc, giai điệu ngọt ngào, viết nên từ cuộc sống lao động hằng ngày được hội viên trong CLB trân trọng gìn giữ, nâng niu để truyền lại cho thế hệ sau, để những làn điệu, câu hát dân ca mãi là dòng nhật ký đầy sức sống lưu truyền vẻ đẹp sắc màu văn hoá dân tộc. Anh Nguyễn Văn Hương, Trưởng CLB hát Then thôn Bản Lạn, chia sẻ: Qua các buổi biểu diễn của CLB đã có đông đảo bà con nhân dân đến xem và rất yêu thích, không chỉ vậy, nhiều học sinh đăng ký tham gia CLB để được hiểu hơn và hát lên những câu hát của dân tộc mình.

Gìn giữ, phát triển văn hóa nói chung và dân ca các dân tộc nói riêng là hành trình lâu dài và nhiều thử thách. Nhưng bằng tinh thần, sự tâm huyết với văn hóa dân tộc, các thành viên CLB hát Then thôn Bản Lạn vẫn miệt mài tập luyện và truyền dạy cho thế hệ tương lai để những khúc dân ca mãi vang lên, hòa điệu thành nhịp Xuân vui tươi, ấm áp trên khắp mảnh đất Bắc Mê. 

Bài, ảnh: Nguyễn Ngân