Xã Phương Độ phát huy giá trị văn hóa truyền thống để phát triển du lịch

BHG- Nắm bắt được tiềm năng du lịch (DL) sẵn có, cách đây gần 7 năm, khi 2 thôn của xã được ra mắt “Làng Văn hóa du lịch”, xã Phương Độ (thành phố Hà Giang) đã có chủ trương phát huy lợi thế, khai thác giá trị văn hóa các dân tộc cho mục tiêu phát triển DL. Qua đó, không chỉ góp phần gìn giữ mà còn quảng bá, phát huy những giá trị văn hóa tinh thần của người dân địa phương.

Nhà sàn Homestay của anh Trần Hoài Nam vừa để làm du lịch mà vẫn giữ gìn được nét văn hóa truyền thống.

Hơn mười năm trở lại đây, loại hình DL Homestay đã xuất hiện tại nhiều địa phương trong cả nước. Ở Hà Giang cũng đã có loại hình này. Homestay là một loại hình DL gắn với cộng đồng theo xu hướng tích cực khám phá, tìm hiểu văn hóa bản địa, cùng làm, cùng sống với người dân bản xứ. Năm 2011, khi 2 thôn Tha và Hạ Thành của xã Phương Độ mới được ra mắt Làng Văn hóa DL, từ 4 hộ làm Homestay trước đây, đến nay xã đã tăng lên 12 hộ. Trong đó, thôn Tha có 4 hộ, thôn Hạ Thành 5 hộ và 3 thôn vùng cao Nà Thác, Khuổi My, Lùng Vài có 3 hộ. Năm 2016, tổng số lượt khách đến nghỉ, lưu trú tại Homestay của xã trên 900 lượt người, doanh thu gần 500 triệu. Trong 6 tháng đầu năm 2017, tổng số lượt khách đến nghỉ là 1.052 lượt người (gấp 2 lần so với cùng thời điểm năm ngoái), tổng doanh thu đạt trên 560 triệu đồng.

 Hiện nay, mô hình DL này đang ngày càng thu hút đông du khách đến với xã Phương Độ. Làng Văn hóa du lịch thôn Tha là một trong những điểm đến được nhiều du khách lựa chọn khi đến xã. Điều ấn tượng níu chân du khách không chỉ là cảnh đẹp thơ mộng mà còn là điều bình dị từ phong tục, tập quán của những người dân trong làng. Với hơn 100 nếp nhà sàn người Tày từ lâu đời, nơi đây còn giữ được những nét nguyên sơ, truyền thống của một làng quê, phong cảnh hữu tình. Gần 100% hộ dân trong thôn là người Tày, hiện nay thôn có 4 hộ làm dịch vụ Homestay. Anh Trần Hoài Nam, chủ hộ mới đầu tư xây dựng nhà sàn làm Homestay tại thôn, cho biết: “Thấy gần đây lượng khách DL, nhất là khách nước ngoài đến với Hà Giang ngày càng nhiều, nên tôi mạnh dạn đầu tư xây dựng, sửa sang nhà sàn cho khách DL đến nghỉ. Nhà tôi là nhà sàn truyền thống của người Tày, rộng hơn 200 m2, có thể cho 20 - 30 khách nghỉ và có khuôn viên cho khách uống nước, ngắm cảnh. Từ khi đi vào hoạt động đến nay, lượng khách khá đều. Giá nghỉ dao động từ 80 - 220 nghìn đồng/khách/ngày (nếu nghỉ không ăn là 80 nghìn đồng). Tôi thấy cách làm DL này rất hay, vì vừa gìn giữ và quảng bá cho du khách thấy nét đặc sắc văn hóa truyền thống của dân tộc, trong khi gia đình vẫn ở và sinh hoạt bình thường”. Trước đây, hát Then, hát Cọi của đồng bào Tày tại xã chỉ được biểu diễn trong các dịp lễ hội truyền thống. Nay, một số Nghệ nhân hát Then lập thành Đội văn nghệ để cùng hát giao lưu với du khách, các bạn trẻ cũng theo để học hát, học đàn. Văn hóa truyền thống riêng của đồng bào các dân tộc trên địa bàn cũng từng bước được khơi dậy và phát huy. Ở những thôn, bản làm dịch vụ DL cộng đồng, Đội văn nghệ thôn cũng tham gia biểu diễn phục vụ du khách. Đây cũng là một sản phẩm DL vừa khai thác lợi thế đa dạng văn hóa các dân tộc sinh sống trên địa bàn xã, đồng thời góp phần tuyên truyền cho bà con nhận thức được giá trị của văn hóa truyền thống và cùng tham gia bảo tồn, phát huy giá trị của những di sản ấy.

Những nghề truyền thống như thêu dệt sợi và đan lát của dân tộc Tày thôn Hạ Thành còn được lưu giữ.

Tháng 3.2017, xã Phương Độ đã tổ chức khai trương Chợ đêm tối thứ 7 hàng tuần; quy tụ khoảng 100 gian hàng với khoảng 2.000 m2, có rất nhiều loại mặt hàng từ bánh kẹo, quần áo, các sản vật nông sản của địa phương, đến các mặt hàng thủ công mỹ nghệ... Điểm nhấn độc đáo, ấn tượng trong chợ đêm thu hút du khách chính là việc kết hợp chương trình biểu diễn văn nghệ dân gian truyền thống do những Nghệ nhân của toàn bộ 9 thôn, bản và 1 tổ của xã biểu diễn trong mỗi phiên chợ. Dù chỉ là một không gian nhỏ với sân khấu và khán đài quy mô cấp xã, người xem vừa kết hợp đi chợ mua sắm vừa xem văn nghệ, lượng người đến các buổi biểu diễn rất đông. Đặc biệt, dù tần suất diễn là luân phiên và lặp lại của các thôn, nhưng người xem lúc nào cũng cảm nhận được sự nhiệt tình và nồng ấm của các nghệ sĩ.

Phó Chủ tịch UBND xã Phương Độ, Vũ Thị Vân cho biết: “Xã luôn xác định phát triển DL phải đi đôi với bảo tồn văn hóa truyền thống. Tuy nhiên qua một thời gian xây dựng và phát triển DL, cũng còn một số vấn đề, đó là ngôn ngữ bất đồng, người dân chưa thực sự được hướng dẫn làm DL một cách bài bản, vẫn mang tính nhỏ lẻ, chưa bền vững. Do kinh phí hạn hẹp, xã cũng rất mong muốn sự quan tâm, hỗ trợ hơn nữa của cấp trên cùng mở các lớp đào tạo tiếng Anh ngắn hạn cho những hộ làm Homestay để hoạt động DL đạt hiệu quả cao”.

MỸ HẰNG