Bài học vô giá về “lấy dân làm gốc” trong Cách mạng Tháng Tám

BHG - Thắng lợi của Cách mạng Tháng Tám năm 1945 bắt nguồn từ bản lĩnh trí tuệ, tinh thần độc lập, tự chủ và sáng tạo của Đảng, đứng đầu là Chủ tịch Hồ Chí Minh, là sự vận dụng và phát triển chủ nghĩa Mác - Lênin, trong điều kiện cụ thể của nước ta một cách đúng đắn, sáng tạo, xử lý đúng đắn những vấn đề căn bản của cách mạng dân tộc, dân chủ ở Việt Nam, mở đường đi lên chủ nghĩa xã hội, để lại những bài học vô giá trong quá trình cách mạng, xây dựng và phát triển đất nước, trong đó bài học lấy dân làm gốc là điển hình nhất.

Cách mạng Tháng Tám tiêu biểu cho sức mạnh toàn dân tộc. Cuộc cách mạng lấy dân làm gốc, đoàn kết, tập hợp Nhân dân, “lấy sức ta giải phóng cho ta”, đã tạo nên một cao trào cách mạng rộng khắp, mạnh mẽ chưa từng thấy với đông đảo lực lượng tham gia, không phân biệt dân tộc, tôn giáo, giai cấp, tầng lớp trong cả nước. Nhờ gắn bó mật thiết với Nhân dân, dựa vào dân, phát huy sức mạnh của dân, Ðảng đã lãnh đạo Nhân dân ta làm Cách mạng Tháng Tám năm 1945 thành công.

Ngày 19.8.1945, sau cuộc mít tinh tại Quảng trường Nhà hát lớn, quần chúng nhân dân Thủ đô đã đánh chiếm Bắc Bộ phủ, cơ quan đầu não của chính quyền tay sai Pháp ở Bắc Bộ. Ảnh: TL

Tiến trình Cách mạng Tháng Tám cho thấy, trong quá trình vận động đoàn kết dân tộc dưới ngọn cờ Mặt trận Việt Minh của Ðảng Cộng sản, từ đó đặt ra vấn đề cách mạng phải phát động toàn dân, nêu cao ngọn cờ dân tộc, huy động sức mạnh toàn dân, bất cứ công nhân, nông dân, trí thức, tiểu tư sản... ai có tinh thần yêu nước đều được động viên tham gia các hoạt động cứu quốc của Việt Minh. Cuộc Tổng khởi nghĩa năm 1945 là một cuộc cách mạng Nhân dân và nhân văn. Cuộc cách mạng tập hợp được tuyệt đại bộ phận Nhân dân cả nước, diễn ra nhanh chóng, ít đổ máu.

Tại Bảo tàng Cách mạng Việt Nam hiện nay, vẫn lưu giữ được những tư liệu vô giá, đó là nhiều tờ truyền đơn trong số hàng triệu tờ truyền đơn do Mặt trận Việt Minh xuất bản kêu gọi cổ vũ đồng bào; kêu gọi các tầng lớp tay sai, bù nhìn theo Pháp, Nhật quay súng ủng hộ Việt Minh… Có thể thấy, trong Cách mạng Tháng Tám, Ðảng ta, Bác Hồ luôn đề cao sức mạnh của dân tộc, chủ trương phải đoàn kết mọi lực lượng của dân tộc vào sự nghiệp cách mạng. Khi ấy, Ðảng ta chỉ có 5.000 đảng viên, thông qua Mặt trận Việt Minh đã tập hợp hơn 20 triệu đồng bào làm cuộc cách mạng chưa từng có trong lịch sử. Nhờ gắn bó mật thiết với Nhân dân, dựa vào dân, phát huy sức mạnh của dân, Ðảng ta đã lãnh đạo Nhân dân thực hiện Cách mạng Tháng Tám năm 1945 thành công. Nhân dân đã đẩy cách mạng đi tới thắng lợi. Nước Việt Nam Dân chủ Cộng hòa ra đời.

Bài học sâu sắc về tinh thần đoàn kết, lấy dân làm gốc của Cách mạng Tháng Tám đã được kế thừa và phát huy trong suốt quá trình xây dựng và bảo vệ Tổ quốc Việt Nam xã hội chủ nghĩa. Tinh thần quật khởi và những bài học lịch sử vô giá của Cách mạng Tháng Tám đã trở thành động lực tinh thần to lớn, thôi thúc toàn dân tộc đoàn kết một lòng dưới sự lãnh đạo của Ðảng và Chủ tịch Hồ Chí Minh tiến hành các cuộc kháng chiến trường kỳ gian khổ trong suốt 30 năm. Cả dân tộc chung sức đánh thắng các thế lực ngoại xâm, lập nên những chiến công hiển hách, hoàn thành cách mạng dân tộc dân chủ Nhân dân, thực hiện thống nhất Tổ quốc, đưa cả nước tiến lên chủ nghĩa xã hội.

Quá trình này chúng ta phải đối diện nhiều vấn đề lớn, phức tạp, phải vượt qua, phải giải quyết. Trước đổi mới (năm 1986), Việt Nam vốn là một nước nghèo lại bị chiến tranh tàn phá rất nặng nề. Với tinh thần “Dễ mười lần không dân cũng chịu, Khó trăm lần dân liệu cũng xong” cùng bài học sâu sắc về tinh thần đoàn kết, lấy dân làm gốc của Cách mạng Tháng Tám đã được kế thừa và phát huy. Đặc biệt trong gần 40 năm tiến hành công cuộc đổi mới, đất nước đã đạt được những thành tựu to lớn, có ý nghĩa lịch sử như: Kinh tế phát triển, lực lượng sản xuất được tăng cường; nghèo đói giảm nhanh, liên tục; đời sống Nhân dân được cải thiện, nhiều vấn đề xã hội được giải quyết; chính trị, xã hội ổn định, quốc phòng, an ninh được bảo đảm; đối ngoại và hội nhập quốc tế ngày càng được mở rộng; thế và lực của quốc gia được tăng cường; niềm tin của Nhân dân vào sự lãnh đạo của Ðảng được củng cố.

Trong bối cảnh toàn cầu hóa, bài học xuyên suốt của Cách mạng Tháng Tám về đại đoàn kết toàn dân, lấy dân làm gốc vẫn còn nguyên giá trị. Thực tiễn cũng cho thấy phát huy sức mạnh làm chủ của Nhân dân là yếu tố quyết định thắng lợi của sự nghiệp đổi mới đất nước. Muốn dựa vào sức mạnh của toàn dân, phải luôn quán triệt, thực hiện đúng quan điểm của Ðảng và lời dạy của Bác Hồ “Việc gì có lợi cho dân ta phải hết sức làm, việc gì có hại đến dân ta phải hết sức tránh”.

Đặng Công Thành (Học viện Chính trị, Bộ Quốc phòng)