Hội thảo xác định ngày, tháng, năm thành lập tỉnh Hà Giang và một số huyện thuộc tỉnh

BHG- Sáng 16.11, Tỉnh ủy Hà Giang phối hợp với Trung tâm UNESCO Thông tin tư liệu Lịch sử và Văn hóa Việt Nam tổ chức Hội thảo xác định ngày, tháng, năm thành lập tỉnh Hà Giang và một số huyện thuộc tỉnh. Đồng chí Sèn Chỉn Ly, Ủy viên BTV Tỉnh ủy, Trưởng ban Tuyên giáo Tỉnh ủy và đồng chí Nguyễn Quang Ân, Giám đốc Trung tâm UNESCO Thông tin tư liệu Lịch sử và Văn hóa Việt Nam chủ trì  Hội thảo. Dự hội thảo còn có các Nhà khoa học thuộc Học viện Chính trị Quốc gia khu vực 1, Viện Lịch sử Quân sự Việt Nam, Trung tâm Lưu trữ Quốc gia 1; các đồng chí nguyên là lãnh đạo tỉnh; lãnh đạo các Ban xây dựng Đảng Tỉnh ủy, thành viên Hội đồng khoa học tỉnh và Thường trực các huyện, thành phố trong tỉnh…

Các đại biểu tham dự tại Hội thảo.

            Hà Giang là vùng đất có từ lâu đời, có những di tích, di vật quan trọng đánh đấu những giai đoạn chính trong quá trình phát triển của đất nước. Ngày 20.8.1891, toàn quyền Đông Dương đã ban hành Nghị định phân chia Đạo quan binh 2, thành lập 3 Tiểu quân khu là: Tiểu quân khu Lạng Sơn, Cao Bằng và Hà Giang, trong đó Tiểu quân khu Hà Giang có Phủ Tương Yên với 3 huyện là Vị Xuyên, Để Định, Vĩnh Điện - nay là các huyện Bắc Mê, Quản Bạ, Yên Minh, Đồng Văn, Mèo Vạc, Thành phố Hà Giang và huyện Vĩnh Tuy - nay là các huyện Quang Bình, Xín Mần, Hoàng Su Phì và phần huyện Vị Xuyên, Bắc Quang bên hữu ngạn Sông Lô… Căn cứ kết quả nghiên cứu lịch sử, đầu năm 2000, BTV Tỉnh ủy Hà Giang quyết định lấy ngày 20.8.1891 là ngày thành lập tỉnh. Tuy nhiên, theo kết quả nghiên cứu của Trung tâm UNESCO Thông tin tư liệu Lịch sử và Văn hóa Việt Nam, trong bản thảo bộ sách “Địa chí tỉnh Hà Giang” cho rằng không thể lấy thời điểm 20.8.1891 là ngày thành lập tỉnh Hà Giang vì: Tiểu quân khu Hà Giang tuy bao gồm toàn bộ lãnh thổ tỉnh Hà Giang ngày nay, nhưng đến 9.9.1891, sau 19 ngày lại tách huyện Vĩnh Tuy sang Đạo quan binh khác, chỉ còn lại Phủ Tương Yên; đến ngày 16.4.1908, theo Nghị định của Toàn quyền Đông Dương, mỗi Đạo quan binh được lập một số trung tâm gọi là Đại lý chứ không chia tách Tiểu quân khu như trước, vì vậy Tiểu quân khu Hà Giang không còn tồn tại. Chỉ huy các Đạo quan binh tuy có quyền về dân sự ngang với Thống sứ Bắc Kỳ, nhưng Đạo quan binh chỉ là đơn vị lãnh thổ - quân sự của một khu vực, gồm một số tỉnh, không phải cấp Trung ương. Do vậy, Tiểu quân khu Hà Giang thành lập ngày 20.8.1891 thuộc Đạo quan binh 2 Lạng Sơn, không thể là đơn vị cấp tỉnh…

Tại hội thảo, các đại biểu, nhà khoa học tập trung thảo luận, xác định thông tin, đưa ra căn cứ, luận chứng khoa học để cung cấp thêm tài liệu về những vấn đề liên quan đến ngày, tháng, năm thành lập tỉnh Hà Giang và các huyện trong tỉnh.

Phát biểu tại hội thảo, đồng chí Sèn Chỉn Ly cảm ơn những ý kiến đóng góp của các nhà khoa học đã làm sáng tỏ thêm luận cứ, căn cứ khoa học đối với ngày thành lập tỉnh Hà Giang và các huyện, thành phố. Đồng thời khẳng định ngày 20.8.1891 là ngày thành lập tỉnh Hà Giang vì đây là thời điểm tỉnh Hà Giang được thành lập theo Nghị định chính thức của Toàn quyền Đông Dương và là Thủ phủ của Đạo quan binh 3 của Pháp; đây cũng là nền tảng quan trọng nhất cho sự hình thành ổn định và phát triển đầy đủ của tỉnh Hà Giang hiện nay. Đối với ngày thành lập của các huyện, thành phố đồng chí Sèn Chỉn Ly yêu cầu các huyện, thành phố thể hiện chính kiến của mình để xác định, lấy ngày, tháng, năm thành lập để trình Ban Thường vụ Tỉnh ủy xem xét, quyết định…

                                                             Tin, ảnh: Hoàng Ngọc