Đề án "Thôn tự chủ, tự quản": Chủ trương hợp lòng dân

BHG- Chỉ sau hơn 1 năm triển khai thực hiện, cụm từ Đề án “Thôn tự chủ, tự quản” (TTC-TQ) đến nay đã trở nên quen thuộc và là hoạt động thường xuyên tại nhiều địa phương trên địa bàn huyện Bắc Quang. Đề án TTC-TQ – một chủ trương lớn của huyện Bắc Quang đã tác động tích cực đến mọi hoạt động kinh tế, chính trị, an ninh trật tự trên địa bàn thôn và nhận được sự đồng thuận trong lòng dân.

50% đường trục đường liên gia được bê-tông hóa là một trong những nội dung quan trọng của Đề án TTC-TQ. Trong ảnh: Đường liên gia tại thôn Chu Thượng, xã Tân Lập.

Năm 2014, Đề án TTC-TQ của huyện Bắc Quang được xây dựng dựa trên ý kiến đóng góp của các tập thể, cá nhân và nhân dân trên địa bàn huyện, theo hướng phù hợp với các quy định chung và thực tế triển khai ở thôn. Theo đó, 15 thôn/10 xã của huyện thực hiện thí điểm Đề án trên với 8 tiêu chí liên quan đến nhiều lĩnh vực của đời sống chính trị, xã hội. Sau 1 năm triển khai thực hiện, đến nay, 9/15 thôn đã đạt 8/8 tiêu chí của Đề án như: Tiêu chí thôn tự quản an ninh, trật tự an toàn xã hội, được công nhận là thôn văn hóa, có ít nhất 20% số hộ trong thôn được công nhận “Nhà sạch, vườn đẹp”; Chi bộ thôn đạt danh hiệu trong sạch, vững mạnh, mỗi năm kết nạp thêm ít nhất 1 đảng viên; duy trì thường xuyên các cuộc họp chi bộ, họp thôn; các đoàn thể nhân dân, tổ chức ở thôn hoạt động có hiệu quả...

Song hành với các tiêu chí trên: Cơ bản không có hộ nghèo (trừ trường hợp bất khả kháng), không có nhà tạm, nhà dột nát là một tiêu chí khó của Đề án, vì cần kinh phí hỗ trợ của Nhà nước. Nhưng các xã thực hiện thí điểm Đề án đã tập trung thực hiện nhiều giải pháp để tạo bứt phá về phát triển kinh tế cho hộ nghèo, thông qua việc: Hỗ trợ hộ nghèo xây dựng, xóa nhà tạm, nhà dột nát hay vay vốn không lãi suất để mua trâu sinh sản. Theo đó, chỉ trong năm 2014, 6 thôn đã đạt tiêu chí này, nâng tổng số thôn không có hộ nghèo lên 10/15 thôn (trong đó, 4 thôn đạt tiêu chí trên trước khi thực hiện Đề án). Bên cạnh đó, bằng cách lồng ghép các chương trình, dự án, từ nguồn kinh phí xây dựng Nông thôn mới và vận động nhân dân đóng góp theo phương châm “Nhà nước và nhân dân cùng làm”, 13/15 thôn đã hoàn thành tiêu chí: Kết cấu hạ tầng trong thôn, với 50% hội trường thôn, đường trục, đường liên gia được bê-tông hóa, 100% không lầy lội về mùa mưa; trên 50% hệ thống kênh mương, thủy lợi được kiên cố hóa, trên 95% số hộ được sử dụng điện; góp phần tạo nên diện mạo mới cho vùng quê thêm phát triển.

Cùng với việc đạt tiêu chí: Thành lập mới hoặc củng cố được 1 hợp tác xã hoạt động có hiệu quả, các thôn còn thành lập được Quỹ phát triển thôn. Đây là tiêu chí mới so với các tiêu chí khác trong Đề án TTC-TQ nhưng 100% các thôn hoàn thành tiêu chí này. Nguồn quỹ được nhân dân đóng góp theo tinh thần tự nguyện, với số dư quỹ tối thiểu đối với các thôn vùng III đạt 30 triệu đồng và các thôn còn lại đạt trên 50 triệu đồng. Đến nay, Quỹ phát triển của 15 thôn đã đạt 792,3 triệu đồng (trong đó, ngân sách Nhà nước hỗ trợ 450 triệu đồng) và đóng góp trên 20 tấn xi măng. Đặc biệt, có 7 thôn không thực hiện làm điểm Đề án TTC-TQ nhưng đã huy động nhân dân xây dựng Quỹ thôn với số tiền 162,86 triệu đồng. Tiêu biểu như thôn Minh Tường, xã Kim Ngọc (tiền quỹ đạt 52 triệu đồng), thôn Việt An, xã Việt Hồng (41,16 triệu đồng),... Từ đó, hỗ trợ các hoạt động phúc lợi, hỗ trợ hộ nghèo bị rủi ro và sử dụng cho vay để phát triển kinh tế (vay luân phiên số tiền từ 5-10 triệu đồng/hộ với thời gian 12 tháng tính từ ngày giải ngân).

Cùng với những nội dung trên, Đề án TTC-TQ đã tạo ra một cơ chế thông thoáng giúp người dân tiếp cận nhanh và toàn diện với nhiều nguồn vốn vay như: Vay đầu tư có thu hồi và vay gắn với trách nhiệm của người vay. Qua đó, nhận thức của người dân có nhiều chuyển biến tích cực, phát huy tính tự giác từ chỗ trông chờ sự hỗ trợ không hoàn lại của Nhà nước sang vay có thu hồi để tái đầu tư. Trong năm 2014, huyện Bắc Quang và các doanh nghiệp đã đầu tư ứng trước trên 6,2 tỷ đồng, giúp 4.051 hộ dân tăng mức đầu tư thâm canh cho sản xuất - Phó Chủ tịch UBND huyện Bắc Quang, Đinh Văn Minh cho biết.

Với mục đích tổ chức lại hoạt động ở thôn theo hướng người dân được tham gia quyết định mọi việc ở thôn; tổ chức lại sản xuất; phát triển kinh tế, xóa đói, giảm nghèo, nâng cao hiệu quả vốn đầu tư hỗ trợ từ ngân sách Nhà nước, trong năm 2015, toàn huyện Bắc Quang đã có thêm 61 thôn của 23 xã, thị trấn đăng ký thực hiện Đề án TTC-TQ. “Thực hiện Đề án này, diện mạo nông thôn có nhiều đổi thay, đời sống, vật chất, tinh thần của nhân dân từng bước được nâng cao nên bà con đồng thuận lắm”, Bí thư Chi bộ thôn Tân Tấu (xã Tân Thành), Phạm Tiến Đạt chia sẻ.

THU PHƯƠNG