Vai trò thẩm tra báo cáo, đề án và dự thảo nghị quyết trình kỳ họp của HĐND thành phố Hà Giang

HGĐT- Hội đồng nhân dân (HĐND) thành phố Hà Giang là cơ quan quyền lực Nhà nước cao nhất ở địa phương, quyết định những chủ trương, biện pháp quan trọng nhằm phát huy tiềm năng, thế mạnh, xây dựng và phát triển KT – XH, củng cố an ninh, quốc phòng, không ngừng cải thiện đời sống vật chất, tinh thần của nhân dân, làm tròn nghĩa vụ của thành phố đối với tỉnh, với Nhà nước.

Để các kỳ họp nói riêng, hoạt động của cả nhiệm kỳ nói chung đạt kết cao nhất, ngoài việc thực hiện quyền giám sát giữa các kỳ họp đối với hoạt động của Thường trực HĐND, UBND, Tòa án nhân dân, Viện KSND cùng cấp; giám sát thực hiện các Nghị quyết HĐND, giám sát việc tuân thủ pháp luật của các cơ quan Nhà nước, tổ chức KT-XH, đơn vị LLVT và công dân ở địa phương, công tác thẩm tra báo cáo, đề án, dự thảo nghị quyết trình kỳ họp đóng một vai trò quan trọng.

Thực tiễn cho thấy, trong những năm qua HĐND phố thành ngày càng có nhiều đổi mới về phương thức hoạt động, khẳng định được vai trò trong phát triển KT-XH, củng cố quốc phòng – an ninh ở địa phương; cụ thể hóa các chủ trương của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước; Nghị quyết của cấp ủy cùng cấp về quy hoạch và mục tiêu, nhiệm vụ phát triển trên mọi lĩnh vực ở từng giai đoạn; quyết định phân bổ nguồn lực công và nguồn lực đầu tư được huy động từ các thành phần kinh tế, đúng quy định của pháp luật, ban hành các cơ chế, chính sách hỗ trợ phát triển trên các lĩnh vực đúng pháp luật có tính khả thi, hợp lòng dân thông qua các kỳ họp... Để các kỳ họp nói riêng, hoạt động của cả nhiệm kỳ nói chung đạt kết quả cao nhất, ngoài việc thực hiện quyền giám sát giữa các kỳ họp đối với hoạt động của Thường trực HĐND, UBND, Tòa án nhân dân, Viện KSND cùng cấp; giám sát thực hiện các Nghị quyết HĐND, giám sát việc tuân thủ pháp luật của các cơ quan Nhà nước, tổ chức KT-XH, đơn vị LLVT và công dân ở địa phương, công tác thẩm tra báo cáo, đề án, dự thảo nghị quyết trình kỳ họp đóng một vai trò quan trọng.

Để nâng cao hiệu lực hoạt động, HĐND thành phố đặc biệt chú trọng công tác thẩm tra báo cáo, đề án, dự thảo nghị quyết trình kỳ họp nên đã chủ động phối hợp với UBND, Ủy ban MTTQ và các Ban HĐND thống nhất nội dung, thời gian chương trình của kỳ họp, từ đó UBND thành phố chỉ đạo các phòng, ban chức năng chuẩn bị các báo cáo, đề án, tờ trình và các văn bản khác phục vụ kỳ họp. Trong những năm qua, công tác thẩm tra các đề án, tờ trình, dự thảo nghị quyết của các Ban HĐND thành phố được thực hiện theo đúng quy trình và có sự đổi mới tích cực, đối với một số nghị quyết, đề án phạm vi tác động lớn liên quan đến lợi cích của nhiều đối tượng như: Nghị quyết đề nghị công nhận thị xã Hà Giang đạt đô thị loại III, trực thuộc tỉnh; Nghị quyết về xây dựng nông thôn mới đối với ba xã Ngọc Đường, Phương Thiện, Phương Độ...; các Ban HĐND đã tiếp xúc cử tri trước khi thẩm tra tờ trình, đề án, giúp các Ban thu thập được những thông tin quan trọng, mang tính phản biện, làm cơ sở để các đại biểu xem xét, thông qua nghị quyết đúng pháp luật, có hiệu lực và đảm bảo tính khả thi cao. Vì vậy, để nâng cao chất lượng công tác thẩm tra các báo cáo, tờ trình, dự thảo nghị quyết trình kỳ họp là một giải pháp rất quan trọng trong nhiều giải pháp để nâng cao chất lượng kỳ họp nói riêng và chất lượng, hiệu quả hoạt động của HĐND thành phố nói chung... Tuy nhiên trên thực tế, việc thẩm tra các báo cáo, đề án, dự thảo nghị quyết còn gặp nhiều khó khăn do các văn bản của UBND gửi các Ban thẩm tra chậm, hoặc không đầy đủ, làm hạn chế đến kết quả thẩm tra của các Ban HĐND; thời gian thẩm tra, chuẩn bị ít, không kịp nghiên cứu, dẫn đến chất lượng một số báo cáo không cao, không gửi đến các đại biểu đúng thời gian theo quy định.

Để nâng cao hiệu lực hoạt động của HĐND thành phố, theo đồng chí Lê Xuân Vinh, Phó Chủ tịch HĐND thành phố, công tác thẩm tra các văn bản trình kỳ họp cần làm tốt các nhiệm vụ: Thực hiện nghiêm quy định thời gian gửi báo cáo, đề án, tờ trình, dự thảo nghị quyết; các thành viên các Ban phải có thời gian ít nhất một tuần để nghiên cứu báo cáo trước khi tổ chức thẩm tra; cần thời gian nhiều hơn cho những nội dung lớn, phức tạp, mới của địa phương; các văn bản không đủ điều kiện về thời gian, trình tự thủ tục theo luật định đề nghị HĐND không trình tại kỳ họp. Việc cập nhật thông tin phục vụ công tác thẩm tra cần nhanh, chính xác, đặc biệt là thông tin từ công tác kiểm tra, giám sát, từ Ủy ban MTTQ và các tổ chức đoàn thể và quan trọng nhất là từ các cử tri; cần nâng cao năng lực thẩm tra của các thành viên, đây là vấn đề quan trọng, đòi hỏi các thành viên không chỉ nắm vững các chủ trương, chính sách của Đảng, pháp luật của Nhà nước, các chức năng, nhiệm vụ của các cơ quan trong tổ chức bộ máy, nắm vững thực tiễn địa phương mà cần hiểu biết sâu về vấn đề thẩm tra, phát hiện vấn đề, phân tích, đánh giá vấn đề từ nhiều khía cạnh khác nhau; cuối cùng là công đoạn hoàn thiện báo cáo, đây là yếu tố quyết định, trực tiếp hoàn thiện “sản phẩm” thẩm tra là báo cáo thẩm tra. Báo cáo thẩm tra phải thể hiện rõ quan điểm, chính kiến về tính hợp hiến, hợp pháp, tính khả thi, phù hợp với điều kiện thực tế của địa phương, đòi hỏi các thành viên phải thực sự có năng lực, phân tích tổng hợp, xây dựng một báo cáo thẩm tra có sức thuyết phục...