Bức xúc của cử tri cần được giải quyết thấu đáo

HGĐT- Vừa qua, Tổ đại biểu HĐND tỉnh tại huyện Vị Xuyên đã tiến hành giám sát việc giải quyết một số ý kiến kiến nghị của cử tri huyện Vị Xuyên liên quan đến nội dung thực hiện Quyết định số 75/2009/QĐ - TTg ngày 11.5.2009 của Thủ tướng Chính phủ về việc Qui định chế độ phụ cấp đối với Nhân viên y tế thôn bản (NVYTTB) và việc thực hiện bồi thường thiệt hại, bồi thường giải phóng mặt bằng của dự án Thuỷ điện Sông Miện 5.

Đoàn đã khảo sát thực tế tại chân công trình, làm việc trực tiếp với UBND 2 xã Thuận Hoà và Phú Linh cùng đại diện Công ty Cổ phần (CTCP) Thuỷ điện Sông Miện 5; làm việc trực tiếp với UBND huyện Vị Xuyên cùng lãnh đạo 2 sở Tài nguyên - Môi trường, Sở Công thương.

Qua giám sát, Đoàn đánh giá cao việc chỉ đạo và tổ chức thực hiện Quyết định 75 của cấp uỷ, chính quyền huyện Vị Xuyên trên địa bàn huyện. Huyện đã duy trì tốt hoạt động của đội ngũ NVYTTB từ trước tới nay, với số lượng 268 người/261 thôn bản, tổ dân phố. Phụ cấp của NVYTTB Năm 2011 và năm 2012 đã được cân đối trong ngân sách xã, các xã đã thực hiện chi trả nghiêm túc theo qui định. Năm 2010 và 6 tháng năm 2009, huyện đã cấp bổ sung về ngân sách các xã để truy trả phần chênh lệch từ hệ số 0,2 lên 0,5 mức lương tối thiểu chung choNVYTTB. Tuy nhiên, ngành chức năng huyện thiếu hướng dẫn, kiểm tra cụ thể nên một số xã không biết thực hiện. Cụ thể, qua khảo sát tại xã Phú Linh: Xã đã ứng từ nguồn dự phòng ngân sách xã để chi trả cho chế độ năm 2010, còn 6 tháng năm 2009 chưa thực hiện, vì xã cho là chưa có nguồn.

Về nội dung thực hiện bồi thường tái định cư (TĐC) của Dự án Thuỷ điện Sông Miện 5: Chủ đầu tư đã phối hợp với chính quyền xã Thuận Hoà và nhân dân sở tại thực hiện bồi thường, TĐC cho 9 hộ dân trong vùng dự án, đảm bảo nơi ở mới tốt hơn nơi ở cũ; thực hiện bồi thường đất đai, hoa màu đối với các hộ chịu ảnh hưởng. Tuy nhiên, còn vướng mắc 3 hộ dân chưa thực hiện được vì nhân dân cho là bồi thường chưa thoả đáng nên chưa nhận tiền bồi thường. Ngoài ra còn một số diện tích đất lâm nghiệp của một số hộ bị ngập ngoài dự kiến ban đầu, chưa được đo đạc, tính toán nên chưa thực hiện bồi thường cho nhân dân.

Đặc biệt có vấn đề phát sinh mới gây thiệt hại cho nhân dân và công trình phúc lợi của thôn, của xã, gây bức xúc cho cử tri và chính quyền sở tại, chưa được chủ đầu tư và các ngành chức năng quan tâm giải quyết cho nhân dân. Cụ thể: Ngày 27.7.2012, sau trận mưa to, nước từ đập thuỷ điện qua cửa xả xối vào bờ phải hạ du của công trình, làm sạt lở, mất toàn bộ 70m đường dân sinh (đường giao thông nông thôn loại B, có rải cấp phối) vào 04 thôn của xã Thuận Hoà; xói lở 1,5 ha đất canh tác (ruộng và bãi ngô) của nhân dân thôn Mịch A xã Thuận Hoà. Điều đáng quan tâm ở đây là, thiệt hại xảy ra cho đến nay đã 3 tháng, phần đất canh tác của nhân dân bị xói lở vẫn đang tiếp tục lở, hiện chỉ còn khoảng 5m nữa là mất thêm một đoạn đường dài, nguy cơ mất cả nhà của 9 hộ dân gần đó, mất cây cầu mới đưa vào sử dụng, việc này đã được trực tiếp đồng chí Chủ tịch UBND huyện đã đến kiểm tra, làm việc với chính quyền xã Thuận Hoà, lãnh đạo của CTCP, có kết luận cụ thể, nhưng cho đến nay, chủ đầu tư chưa có động tĩnh gì, các ngành chức năng quản lý nhà nước của tỉnh chưa biết.

Về nguyên nhân chậm khắc phục hậu quả: Khi làm việc với đoàn giám sát, chủ đầu tư chưa thừa nhận trách nhiệm của mình, vẫn đổ lỗi cho thiên tai, nên chưa có phương án khắc phục và bồi thường cho nhân dân. Để làm rõ nguyên nhân chính xảy ra sự cố, Hội nghị giám sát đã dành thời gian cho các đại biểu (kể cả đại diện hai ngành chức năng của tỉnh) thảo luận, phân tích, đều cho rằng do thi công công trình thuỷ điện làm biến đổi dòng chảy, gây sự cố như trên, trách nhiệm khắc phục hậu quả thuộc về chủ đầu tư. Tuy nhiên, về trách nhiệm quản lý nhà nước, 2 sở liên quan (Tài nguyên - Môi trường và Công thương) cần xác định rõ trách nhiệm của mình trong khâu thẩm định Thiết kế cơ sở và thẩm định Báo cáo đánh giá tác động môi trường. Vì khi xem xét Báo cáo đánh giá tác động môi trường đã được phê duyệt, không hề có nội dung liên quan đến sự cố; quan sát thực tế tại công trình thì toàn bộ bờ trái liền với vai trái của đập được kè bê tông rất chắc chắn để bảo vệ các hạng mục của công trình; cửa sả của đập hướng sang phải, bờ trái (dòng chảy cũ) là bãi thải rắn của công trình đã nắn dòng chảy sang bên phải, thúc vào đường đi và toàn bộ phần đất canh tác của nhân dân ở hạ du, trong khi bờ phải không hề được kè, gia cố là không hợp lý.

Kết kuận tại buổi giám sát, ông Nguyễn Trung Lai, Tổ trưởng tổ đại biểu đơn vị Vị Xuyên, Trưởng đoàn giám sát kết luận:

1. Yêu cầu UBND huyện Vị Xuyên, chỉ đạo ngành chức năng của huyện kiểm tra, rà soát việc thực hiện chế độ cho nhân NVYTTB, có văn bản hướng dẫn cụ thể cho các xã về thực hiện chính sách này;

2. Đề nghị CTCP Thủy điện Sông Miện 5 tiếp tục phối hợp với Hội đồng bồi thường TĐC của huyện Vị Xuyên, UBND xã Thuận Hoà giải quyết dứt điểm phần đền bù còn tồn đọng của dự án;

3. Yêu cầu CTCP Thuỷ điện Sông Miện 5 thực hiện xây dựng trả lại đoạn đường đã mất cho nhân dân trong tháng 11. 2012 như cam kết của Công ty tại Hội nghị giám sát;

4. Để xác định một cách khách quan nguyên nhân dẫn đến sự cố môi trường như trên, giao cho Sở Công thương chủ trì, phối hợp với Sở Tài nguyên - Môi trường, các Sở có liên quan và chủ đầu tư:

Xác định nguyên nhân gây ra sự cố;

Đề xuất phương án khắc phục cụ thể; hoàn thành báo cáo Thường trực HĐND tỉnh chậm nhất là 10.11.2012;

5. Nếu xác định nguyên nhân sự cố do ảnh hưởng của Dự án, thì yêu cầu CTCP thuỷ điện Sông Miện 5 thực hiện xong trong mùa khô năm 2012 về các nội dung:

Tính toán bồi thường ngay thiệt hai về đất đai, hoa màu cho nhân dân;khơi thông dòng chảy đã bị vùi lấp để bớt áp lực dòng nước sang bờ phải; thực hiện phương án kè thích hợp để bảo vệ công trình và đất đai của nhân dân một cách an toàn, lâu dài; lấp đất để bồi hoàn lại phần mặt bằng đất canh tác của nhân dân đã bị cuốn trôi, để có khả năng cải tạo dần thành đất canh tác.

6. Yêu cầu CTCP thuỷ điện Sông Miện 5 rút kinh nghiệm việc thực hiện bồi thường giải phóng mặt bằng, TĐC của thuỷ điện bậc I để thực hiện tốt cho thuỷ điện bậc II của Công ty;

7. Đề nghị Thường trực HĐND huyện Vị Xuyên trực tiếp giám sát việc thực hiện các kiến nghị số 1, 2, 3, 5, 6 trên, báo cáo kết quả chậm nhất là 30.4.2013 về Thường trực HĐND tỉnh.