Ngành Toà án Nhân dân Hà Giang, 65 năm xây dựng và trưởng thành

HGĐT- Cách đây tròn 65 năm, ngày 13.9.1945 Chủ tịch Hồ Chí Minh ký Sắc lệnh số 33C thiết lập các Toà án quân sự, đánh dấu sự ra đời của ngành Toà án Việt Nam. Cùng với sự phát triển chung của ngành TAND trong cả nước, những năm qua ngành TAND Hà Giang đã có sự phát triển vượt bậc về mọi mặt, nỗ lực vượt qua mọi khó khăn thử thách, hoàn thành tốt nhiệm vụ chính trị được giao; góp phần cùng các cơ quan bảo vệ pháp luật giữ vững an ninh chính trị, trật tự an toàn xã hội, phục vụ tích cực vào nhiệm vụ chính trị của tỉnh.

Hoạt động trên một địa bàn tỉnh vùng cao biên giới địa đầu của Tổ quốc, những năm gần đây, nền kinh tế của tỉnh ta đã có những phát triển đáng kể. Bên cạnh mặt tích cực của nền kinh tế thị trường, xuất hiện những loại tội phạm mới, đặc biệt là trong lĩnh vực kinh tế, các tệ nạn xã hội có chiều hướng gia tăng và phức tạp. Được sự quan tâm, lãnh đạo, chỉ đạo của Tỉnh ủy, HĐND, UBND tỉnh, Tòa án Nhân dân Tối cao; từ năm 1991 tái lập tỉnh đến nay, ngành TAND tỉnh đã giải quyết, xét xử hàng chục nghìn vụ án các loại. Tỷ lệ các vụ án đã được TAND các cấp giải quyết năm sau thường cao hơn năm trước và trung bình mỗi năm, toàn ngành đã giải quyết, xét xử khoảng hơn 800 vụ án các loại và đều đạt từ 97% trở lên.

Trong công tác xét xử các vụ án hình sự, Toà án hai cấp đã có nhiều cố gắng, phối hợp chặt chẽ với Viện Kiểm sát, cơ quan Điều tra để sớm đưa ra xét xử các vụ án lớn, trọng điểm, phục vụ kịp thời nhiệm vụ chính trị ở địa phương cũng như của ngành, điển hình như: Vụ án Ngô Văn Tuy, Trần Quốc Huy vận chuyển hàng trăm kg thuốc phiện (năm 1993); vụ án Phà Văn Canh phạm tội cướp của, giết người, trốn trại (năm 1994); vụ án Trần Thị Tâm, Trần Thị Phấn mua bán trái phép chất ma tuý (năm 1998); vụ án Lý Thị Chính phạm tội giết người (năm 2002); Vàng Sao Ngán phạm tội giết người (năm 2004), Hoàng Thành Công phạm tội giết người (năm 2007), vụ án Hoàng Văn Từ phạm tội giết người, cướp của (năm 2008) đã gây hoang mang trong quần chúng nhân dân trên các địa bàn trong tỉnh .... Việc xét xử các vụ án hình sự trong những năm qua của ngành Toà án Hà Giang đã đảm bảo xét xử đúng người, đúng tội, đúng pháp luật, không có trường hợp xử oan, bỏ lọt tội phạm.

Triển khai thực hiện Nghị quyết số 08/2002 về một số nhiệm vụ trọng tâm công tác tư pháp trong thời gian tới, Nghị quyết 49/2005 về Chiến lược cải cách tư pháp đến năm 2020 của Bộ Chính trị, Toà án 2 cấp đã tổ chức thực hiện tốt việc đổi mới một bước thủ tục xét hỏi và tranh luận tại phiên toà trên cơ sở các quy định của Bộ luật Tố tụng hình sự và theo tinh thần cải cách tư pháp. Nhìn chung việc tổ chức các phiên toà hình sự ở Toà án 2 cấp đã từng bước đảm bảo được sự tôn nghiêm, dân chủ và theo đúng qui định của pháp luật. Bên cạnh đó ngành Toà án đã rất quan tâm tới việc tổ chức các phiên toà xét xử lưu động tại điạ phương nơi xảy ra vụ án, 2 cấp Toà án đã tổ chức xét xử hàng trăm vụ án lưu động trên khắp các địa bàn trong tỉnh, thông qua đó đã nâng cao ý thức pháp luật trong nhân dân, góp phần vào công tác phòng, chống tội phạm tại địa phương.

Việc giải quyết các vụ án dân sự, hôn nhân và gia đình rất khó khăn, phức tạp, đặc biệt là các tranh chấp liên quan đến nhà ở, quyền sử dụng đất, chia thừa kế, đòi nợ... Không quản ngại khó khăn, các Thẩm phán của ngành TAND đã nêu cao tinh thần trách nhiệm, kiên trì hoà giải, hướng dẫn và giải thích pháp luật cho các bên đương sự hiểu về quyền và nghĩa vụ của họ. Chính sự tận tuỵ và kiên trì của cán bộ, Thẩm phán TAND hai cấp đã giúp cho việc hoà giải thành hàng năm được khoảng trên 45% các vụ án dân sự, hôn nhân và gia đình, góp phần giải quyết tốt mâu thuẫn trong nội bộ nhân dân, giữ gìn và tăng cường được sự đoàn kết trong cộng đồng dân cư, trong mỗi gia đình.

Công tác xét xử các vụ án kinh tế, lao động, hành chính cũng được thực hiện tốt: Ở tỉnh Hà Giang loại án này tuy không nhiều nhưng đây là loại án phức tạp mà Toà án hai cấp chưa có nhiều kinh nghiệm giải quyết, song với sự cố gắng nỗ lực của đội ngũ thẩm phán, thư ký TAND hai cấp nên chất lượng giải quyết các vụ án này cũng ngày càng được đảm bảo, góp phần làm lành mạnh hoá và thúc đẩy sự phát triển các hoạt động kinh tế, bảo vệ kịp thời các quyền và lợi ích chính đáng của người lao động, các đơn vị sử dụng lao động, tăng cường hiệu quả của nền hành chính nhà nước tại địa phương.

Không chỉ thực hiện tốt nhiệm vụ trọng tâm là công tác xét xử, ngành TAND còn thực hiện tốt các nhiệm vụ công tác khác thuộc chức năng nhiệm vụ của mình như: Chấp hành nghiêm túc quy định của pháp luật về thi hành án hình sự, 100% bản án, quyết định đã có hiệu lực pháp luật được ra quyết định thi hành án kịp thời. Hàng năm, TAND tỉnh còn xem xét, ra quyết định giảm thời hạn chấp hành hình phạt tù cho các phạm nhân có quá trình cải tạo tốt. Các trường hợp hoãn, tạm đình chỉ thi hành án phạt tù, giảm thời hạn chấp hành hình phạt tù đã được thực hiện đúng qui định của pháp luật. Ngoài ra, ngành Toà án còn tích cực phối hợp với các cơ quan có liên quan xem xét và đề nghị Chủ tịch nước xét đặc xá cho phạm nhân. Việc thi hành án phạt tử hình luôn được Toà án tỉnh Hà Giang phối hợp với các ngành liên quan thực hiện đảm bảo đúng qui định của pháp luật, không để xảy ra sai sót.

Song song với việc triển khai thực hiện tốt các nhiệm vụ chuyên môn, TAND tỉnh còn thường xuyên quan tâm tới công tác kiện toàn tổ chức và xây dựng đội ngũ cán bộ để đáp ứng yêu cầu ngày càng cao của nhiệm vụ. Những ngày đầu tái lập tỉnh, tổng biên chế toàn ngành chỉ có 34 cán bộ, trong đó có 15 Thẩm phán và 19 cán bộ. Từ chỗ đội ngũ cán bộ của ngành còn ít về số lượng và không đồng đều về trình độ chuyên môn, đến nay tổng biên chế trong toàn ngành là 138 người, trong đó 51 Thẩm phán; 87 cán bộgồm thẩm tra viên, thư ký và hành chính. Trình độ Đại học là 111 người, trong đó (cử nhân chính trị 5, cao cấp chính trị là 30, trung cấp chính trị 6 đ/c); trình độ trung cấp, sơ cấp là 27 người, đến nay một số cán bộ đang theo học hoàn thiện về trình độ chuyên môn Đại học Luật.

Bên cạnh việc quan tâm xây dựng đội ngũ cán bộ, Thẩm phán ngành TAND, đội ngũ Hội thẩm nhân dân 2 cấp cũng không ngừng được củng cố. Toà án cấp tỉnh và Toà án cấp huyện, thị đã tích cực phối hợp với các cơ quan có liên quan để lựa chọn những vị Hội thẩm nhân dân có trình độ pháp lý và phẩm chất đạo đức, chính trị để tham gia hoạt động xét xử, góp phần nâng cao chất lượng giải quyết các loại vụ án trong toàn ngành.

Hưởng ứng Cuộc vận động “Học tập và làm theo tấm gương đạo đức Hồ Chí Minh”, hơn 3 năm qua toàn thể cán bộ công chức của ngành đã không ngừng thi đua phấn đấu lao động và học tập hoàn thành xuất sắc nhiệm vụ chính trị của ngành và địa phương. Gắn việc tổ chức thực hiện phong trào thi đua “Phụng công, thủ pháp, chí công vô tư ” với phương châm “Gần dân, hiểu dân, giúp dân, học dân”. Không chỉ hoàn thành xuất sắc nhiệm vụ chính trị được giao, TAND tỉnh còn thực hiện tốt các nhiệm vụ chính trị tại địa phương như công tác đỡ đầu xã khó khăn được cấp uỷ phân công phụ trách. Các phong trào thể thao, văn nghệ và đã đoạt được nhiều thành tích cao của tỉnh và của ngành TAND.

Với thành tích đạt được trong những năm qua, nhiều đơn vị, cá nhân của ngành TAND tỉnh đã được Đảng, Nhà nước, TAND Tối cao, địa phương tặng thưởng nhiều danh hiệu thi đua cao quý như: Huân chương Độc lập hạng Ba, Bằng khen của Thủ tướng Chính phủ, Cờ thi đua xuất sắc, Bằng khen của ngành và địa phương, chiến sĩ thi đua ngành, chiến sĩ thi đua cơ sở... Đó là những tập thể, cá nhân tiêu biểu xuất sắc, tô đẹp thêm truyền thống tốt đẹp của ngành Toà án Việt Nam trong 65 năm qua.

Tiếp nối truyền thống của ngành TAND trong 65 năm qua, trong những năm tới ngành TAND tỉnh Hà Giang tiếp tục xây dựng đội ngũ cán bộ, đảng viên giỏi về chuyên môn nghiệp vụ. Tận tâm, tận tụy với công việc. Nâng cao chất lượng xét xử các vụ án, đảm bảo xét xử chính xác, khách quan, đúng người, đúng tội, đúng pháp luật. Tập trung giải quyết các vụ án trọng điểm, không để án tồn đọng, quá thời gian luật định. Thực hiện có hiệu quả Nghị quyết 49 của Bộ Chính trị về chiến lược cải cách tư pháp đến năm 2010. Chủ động phối hợp với các ngành trong khối nội chính tham mưu cho Tỉnh ủy, HĐND, UBND tỉnh, cấp ủy, chính quyền các cấp trong lãnh đạo, chỉ đạo công tác phòng, chống tội phạm. Tăng cường xét xử lưu động các vụ án trọng điểm được dư luận quan tâm ngay tại địa phương nơi xảy ra tội phạm nhằm vừa xét xử, vừa kết hợp với tuyên truyền pháp luật ngay tại phiên tòa. Với vai trò là người nắm giữ cán cân công lý, mỗi cán bộ, CCVC ngành TAND tỉnh không ngừng nâng cao tinh thần trách nhiệm, trau dồi kiến thức pháp luật nhằm tiếp tục nâng cao chất lượng công tác xét xử các loại án trên tinh thần cải cách tư pháp. Tiếp tục triển khai thực hiện có hiệu quả Cuộc vận động “Học tập và làm theo đạo đức Hồ Chí Minh” và thực hiện tốt lời dạy của Bác “Phụng công, thủ pháp, chí công vô tư”.