Phân giới cắm mốc:

Nhiệm vụ thiêng liêng tạo môi trường ổn định để phát triển KT-XH

(HGĐT)- Công tác phân giới, cắm mốc (PGCM) được Đảng, Nhà nước và tỉnh ta xác định là một trong những công tác trọng tâm, có ý nghĩa to lớn cả về đối nội và đối ngoại, cả về an ninh - quốc phòng và KT-XH.

Lực lượng PGCM vừa cắm hoàn chỉnh cột mốc số 198 tại Cửa khẩu xã Xín Mần (Xín Mần).

Kể từ khi ông cha ta giành được độc lập năm 939, giữa hai nước Việt Nam-Trung Quốc đã hình thành một đường biên giới. Tuy nhiên, đường biên giới đó vẫn mang nặng tính truyền thống, có tính chất tự nhiên và luôn thay đổi tùy theo mối tương quan về chính trị, ngoại giao, quân sự... của hai nước trong các giai đoạn lịch sử khác nhau. Tình hình đó tồn tại cho đến cuối thế kỷ XIX, khi mà chính quyền Pháp (đại diện cho Nhà nước Việt Nam về mặt đối ngoại) và Triều đình nhà Thanh của Trung Quốc tiến hành đàm phán, phân định biên giới giữa hai nước và đã ký kết hai Công ước hoạch định biên giới năm 1887 và 1895. Trên cơ sở đó, từ năm 1889 đến 1897, hai bên đã tổ chức phân giới và đã cắm được 341 mốc trên thực địa. Như vậy, hai Công ước nói trên, cùng với các văn bản, bản đồ ghi nhận kết quả PGCM, đã khẳng định về mặt pháp lý đường biên giới truyền thống không rõ ràng trước đây giữa hai nước, trở thành đường biên giới quốc tế đầu tiên của Việt Nam, được thể hiện trong các văn bản và bản đồ kèm theo, được ký kết và phê chuẩn theo đúng thủ tục pháp lý quốc tế. Ngày 30.12.1999, sau nhiều lần đàm phán, Việt Nam và Trung Quốc đã ký Hiệp ước biên giới trên đất liền trên cơ sở phù hợp với luật pháp và thực tiễn quốc tế, cam kết tôn trọng đường biên giới lịch sử theo các Công ước Pháp-Thanh 1887 và 1895 để lại. Vì vậy, có thể nói: Hiệp ước 30.12.1999 là kết quả của quá trình đàm phán kiên trì trong rất nhiều năm giữa Việt Nam và Trung Quốc. Hiệp ước đã phản ánh đầy đủ, hoàn chỉnh nhất đường biên giới lịch sử để lại theo những nguyên tắc trên.

Thực hiện chủ trương của Đảng, Nhà nước, kể từ khi thực hiện cắm mốc giới đầu tiên tại cặp cửa khẩu Móng Cái (Quảng Ninh) và Đông Hưng (Quảng Tây, Trung Quốc) cuối năm 2001, trải qua hơn 7 năm bền bỉ, phấn đấu, khắc phục những khó khăn trở ngại, đến nay lực lượng PGCM của hai nước Việt Nam -Trung Quốc đã hoàn thành hơn 85% khối lượng công việc trên thực địa, đồng thời đã khẩn trương tiến hành nghiệm thu thành quả PGCM, đăng ký mốc giới, hoàn chỉnh bản đồ đính kèm Nghị định thư PGCM. Lào Cai là tỉnh đầu tiên trong 7 tỉnh phía Bắc có tuyến biên giới giáp với Trung Quốc hoàn thành công tác PGCM. Sự kiện này đã trở thành nhân tố tích cực, có tính lan tỏa, cổ vũ, khích lệ công tác PGCM trên toàn tuyến biên giới đất liền giữa Việt Nam-Trung Quốc ngày càng đạt kết quả tốt.

Hiện nay, biên giới Việt Nam -Trung Quốc có tổng chiều dài 1.473 km, trong đó có 383 km sông, suối, địa hình phần lớn là núi cao, rừng rậm, thời tiết khí hậu khắc nghiệt, khó khăn cho phân bố dân cư, lao động sản xuất... Tỉnh ta có đường biên giới giáp với Trung Quốc dài trên 274 km, một khối lượng trong công tác PGCM rất lớn, với tổng số mốc dự kiến phải cắm là 348 vị trí mốc chính ( từ mốc dự kiến có số hiệu 172 đến mốc dự kiến có số hiệu 519), Việt Nam phải cắm 174 vị trí mốc, Trung Quốc phải cắm 174 vị trí mốc và khoảng hơn 100 mốc phụ. Trên tuyến biên giới hiện nay, do địa hình phức tạp, vật cản còn nhiều, đường sá giao thông đi lại khó khăn, nhất là về mùa mưa, nhiều nơi không có đường giao thông phải đi bộ hết sức vất vả như địa bàn xã Pà Vầy Sủ, huyện Xín Mần; Bản Máy, huyện Hoàng Su Phì; Tả Ván, Cao Mã Pờ, huyện Quản Bạ; Săm Pun, huyện Mèo Vạc... ở nơi đây, mùa khô khí hậu khắc nghiệt rét buốt, sương mù dày đặc, kéo dài, làm hạn chế tầm quan sát, ảnh hưởng đến việc xét đoán địa hình trên thực tế và ảnh hưởng nhất định đến tiến trình PGCM... Theo báo cáo của Ban chỉ đạo PGCM tỉnh, từ tháng 10.2002 đến cuối tháng 4 năm nay, 5 nhóm PGCM của tỉnh ta đã xác định chính xác được 300 vị trí mốc chính, tương đương 307 cột mốc; xác định được 54 vị trí mốc phụ; cắm xong hoàn chỉnh 271 mốc chính; cắm xong hoàn chỉnh 47 mốc phụ. Hiện nay còn 48 vị trí mốc chính chưa xác định được; 36 cột mốc chính và 7 vị trí mốc phụ đã xác định nhưng chưa cắm; phân giới được trên 205 km đường biên giới đo trên bản đồ... Từ những đặc điểm tình hình khó khăn như vậy, song với tinh thần ý thức trách nhiệm cao vì lợi ích quốc gia, lực lượng PGCM Hà Giang đã kiên trì, phấn đấu thực hiện công tác thực địa và đã hoàn thành một khối lượng công việc rất lớn, đặc biệt kể từ khi triển khai PGCM trên thực địa đến nay, lực lượng PGCM luôn đảm bảo thận trọng, chặt chẽ, an toàn, chấp hành nghiêm các nguyên tắc, quy định nên c”ng tác PGCM ngày càng có chiều sâu và đang trên đà tiến triển thuận lợi, lực lượng tham gia PGCM luôn xác định chính trị tư tưởng vững vàng kiên định, cơ cấu tổ chức biên chế ổn định, đáp ứng được yêu cầu nhiệm vụ. Đảng bộ Ban chỉ đạo PGCM tỉnh có 73 đảng viên, từ Ban chỉ đạo đến các nhóm PGCM đều có các tổ chức Đoàn thanh niên, Công đoàn và hoạt động có nề nếp, đảm bảo mọi quyền lợi theo đúng các quy định cho lực lượng PGCM, do vậy, cán bộ, chiến sỹ đều yên tâm phấn khởi và hoàn thành nhiệm vụ được giao.

Cùng với công tác thực hiện PGCM trên thực địa, trong những năm qua, Ban chỉ đạo PGCM đã tổ chức nhiều Hội nghị phổ biến Hiệp ước biên giới đất liền Việt Nam -Trung Quốc cho đại diện các cấp ủy, chính quyền và các tổ chức đoàn thể thuộc cấp huyện, xã biên giới và các trưởng thôn, bản, các hộ gia đình có ruộng, nương giáp biên giới với gần 2 nghìn lượt đại biểu tham gia. Thông qua công tác tuyên truyền Hiệp ước, các cấp ủy, chính quyền và bà con nhân dân các xã, thôn, bản biên giới đã có nhận thức cơ bản về chủ quyền lãnh thổ quốc gia, quốc giới và tầm quan trọng của công tác PGCM, nâng cao ý thức bảo vệ biên giới, bảo vệ thành quả PGCM, đồng thời tích cực giúp đỡ, tạo điều kiện thuận lợi cho lực lượng PGCM hoàn thành chỉ tiêu, nhiệm vụ trên giao.