Quốc hội tiếp tục chất vấn các thành viên Chính phủ

Ngày 17-11, kỳ họp thứ hai, QH khóa XII bước sang ngày làm việc thứ 22. Tại hội trường, với sự điều khiển của Chủ tịch QH Nguyễn Phú Trọng, QH nghe bốn Bộ trưởng trả lời chất vấn của các đại biểu QH.

Mở đầu phiên họp, Bộ trưởng Tài chính Vũ Văn Ninh đã trả lời các chất vấn của đại biểu QH Nguyễn Minh Thuyết (Lạng Sơn), Ðặng Văn Xướng (Long An) chung quanh vấn đề giá cả và điều hành thị trường, giải ngân vốn đầu tư xây dựng cơ bản (XDCB), trách nhiệm của Bộ Tài chính trong việc giải ngân khống Ðề án 112...

Bộ trưởng Vũ Văn Ninh cho biết: Ðến hết tháng 10-2007, chỉ số giá tiêu dùng (CPI) nước ta  tăng  cao  ở  mức  8,12% là do các nguyên nhân chính: giá thế giới tăng cao liên tục từ đầu năm đến nay, như giá gạo tăng 17,2%, hạt tiêu  tăng 104,6%, nguyên liệu sản xuất thuốc tăng 75%, phân bón tăng 19%... hầu hết các mặt hàng đều tăng. Trong khi đó để bảo đảm  tốc độ tăng trưởng 8,5%, nước ta vẫn phải nhập khẩu nhiều nguyên liệu. Năm qua, nước ta liên tục xảy ra  thiên tai ảnh hưởng đời sống, sản xuất. Thời gian qua, nguồn  vốn đầu tư FDI và ODA tăng mạnh, dư nợ tín dụng tăng, biểu hiện của việc tăng trưởng tốt, nhưng lại tạo áp lực tăng giá. Thu nhập của dân tăng, thu nhập bình quân sau trừ trượt giá tăng 5,8%.

Trước tình hình này, Bộ Tài chính  đã đề xuất Chính phủ  thực hiện một loạt các giải pháp như tăng mua ngoại tệ dự trữ;  thu hút tiền trong lưu thông về; yêu cầu  các doanh nghiệp tiết kiệm chi phí sản xuất; dãn lộ trình tăng giá; điều chỉnh thuế đối với các mặt hàng nhập khẩu; thành lập các đoàn thanh tra, kiểm tra trong niêm yết giá, kiểm tra thuế... Do đó, chỉ số giá đã chững lại, một số mặt hàng đã giảm giá, tuy không nhiều .

Bộ trưởng cho biết, thuế chỉ chiếm một phần trong giá hàng hóa, điều hành giảm  thuế thì cũng chỉ điều chỉnh được một phần  trong giá mặt hàng. Thí dụ thuế chỉ chiếm 6 - 7% giá sữa, giảm thuế thì chỉ giảm 3 - 4% giá thành, nhưng giá sữa đến cuối năm đã tăng gấp đôi. Công tác dự báo  giá cả rất khó khăn, vì nhiều mặt hàng tăng giá không chỉ vì thị trường mà còn các nguyên nhân khác. Giá dầu từ đầu năm đến nay đã tăng gấp hai lần, lên 100 USD, ngoài dự báo của tất cả các chuyên gia.

Trả lời các câu hỏi của đại biểu: Võ Tiến  Trung (Phú Yên)  và Ðặng Văn Xướng,  về xử lý của Bộ Tài chính đối với các doanh nghiệp đã được miễn giảm thuế, nhưng vẫn không giảm giá, đặc biệt với ngành lắp ráp ô-tô?  Bộ trưởng  Vũ Văn Ninh cho biết, đã  cử nhiều đoàn thanh tra, kiểm tra liên ngành và  xử phạt các doanh nghiệp  vi phạm theo Pháp lệnh giá. Ðối với giá ô-tô, vì đây là mặt hàng nằm trong chính sách lớn của Nhà nước, Chính phủ hiện đang chỉ đạo các bộ, ngành đánh giá lại chính sách này. Mặt khác, giá ô-tô đã hạ nhất định sau khi Bộ Tài chính hạ thuế nhập khẩu ô-tô.

Ðại biểu  Ngô Văn Minh (Quảng Nam) cho rằng, việc chỉ giảm giá một số mặt hàng thì doanh nghiệp được hưởng lợi nhiều hơn là người tiêu dùng. Hơn 60 triệu nông dân ở nước ta hầu như không được hưởng lợi gì từ việc giảm giá sữa. Nên chăng Chính phủ và Bộ Tài chính chỉ cần giảm một loại mặt hàng là giá  điện, thì tất cả mọi người dân đều được hưởng lợi, giá các mặt hàng cũng sẽ giảm theo. Bộ trưởng Tài chính cho biết, giá điện là vấn đề rất lớn nằm trong lộ trình điều hành của Chính phủ,  những năm tới, nhu cầu điện của nước ta còn liên tục tăng cao, cả cho sản xuất và tiêu dùng. Chính phủ đã chỉ đạo nghiên cứu lộ trình giảm giá để bảo đảm đời sống của nhân dân, đồng thời vẫn đủ điện phục vụ cho tăng trưởng.

Trả lời câu hỏi của đại biểu Nguyễn Minh Thuyết (Lạng Sơn) về việc có hiện tượng giải ngân khống trong Ðề án 112 hay không? Bộ trưởng Tài chính cho biết, Kiểm toán Nhà nước về  Ðề án 112 đã phát hiện một số khoản tạm ứng, nhưng chưa chi, chưa thực hiện  là 22,4 tỷ đồng, Thủ tướng Chính phủ đã chỉ thị thu hồi vào ngân sách. Chức năng nhiệm vụ của cơ quan tài chính căn cứ vào hợp đồng ký kết giữa chủ đầu tư và nhà thầu, thanh toán theo chế độ. Kho bạc Nhà nước (KBNN) không tham gia nghiệm thu sản phẩm, vì vậy không chịu trách nhiệm về khối lượng, chất lượng các dự án này. Nếu có chuyện thông đồng của chủ đầu tư và nhà thầu, thì KBNN không thể biết được. Mặc dù trong Ban điều hành dự án có thành viên của Bộ Tài chính, nhưng các thành viên này không quyết định việc chi tiêu của từng mục trong dự án.

Trả lời câu hỏi của các đại biểu Phạm Lễ Chi (Quảng Ninh), Lê Quốc Dung (Thái Bình) và nhiều đại biểu khác, về việc giải ngân vốn đầu tư XDCB  chín tháng đầu năm đạt thấp so với kế hoạch, Bộ trưởng Vũ Văn Ninh cho biết, có năm nguyên nhân chính giải ngân chậm thời gian qua là: Công tác kế hoạch hóa và chuẩn bị dự án chưa tốt, xây dựng kế hoạch năm chưa căn cứ vào khả năng của chủ đầu tư. Ở một số dự án, giải phóng mặt bằng (GPMB) chậm. Cơ chế chính sách thay đổi, làm cho quá trình thực hiện bị chậm. Giá vật tư tăng cho nên phải điều chỉnh hồ sơ, phê duyệt lại dự án. Năng lực nhà đầu tư, nhà thầu hạn chế, đặc biệt là năng lực tài chính.

Ðể khắc phục tình trạng trên, Chính phủ đã rà soát lại cơ chế chính sách GPMB: Sửa đổi các cơ chế không còn phù hợp, đối với các dự án quan trọng, tách việc GPMB thành tiểu dự án riêng, giao cho UBND địa phương tổ chức thực hiện. Giao cho các bộ tiếp tục rà soát các quy trình thủ tục về Luật Ðầu tư, Luật Xây dựng, Luật Ðấu thầu, Luật Ðất đai... để báo cáo Chính phủ, QH xem xét sửa đổi các nội quy không còn phù hợp. Chỉ đạo các chủ đầu tư tăng cường giải ngân vốn...

Bộ Tài chính đã ban hành  các Thông tư hướng dẫn quản lý vốn đầu tư, trong đó nội dung chính là công tác giải ngân. Mở cơ chế tạm thanh toán cho các dự án chưa có tổng dự toán được duyệt của các dự án nhóm A và dự án quan trọng, đến 70% giá trị. Giao cho KBNN triển khai thủ tục một cửa trong thanh toán, tin học hóa thanh toán, thông qua cổng điện tử. Quy định cơ chế tạm ứng trong vòng năm ngày, thanh toán trong vòng bảy ngày. Tổng khối lượng gửi đến KBNN đã thanh toán được 91%, còn 9% trong quá trình kiểm tra kiểm soát.

Tập trung phát triển nông nghiệp, nông thôn và nâng cao đời sống nông dân

Bộ trưởng Nông nghiệp và Phát triển nông thôn (NN và PTNT) Cao Ðức Phát trả lời bằng văn bản các kiến nghị của cử tri và chất vấn của các đại biểu, cho biết, tại kỳ họp này bộ nhận được 15  chất vấn từ các đại biểu QH. Cuối giờ chiều qua đã nhận thêm sáu câu hỏi.

Tại Hội trường, Bộ trưởng tập trung  trả lời  hai vấn đề chính là đời sống nông dân và hội nhập kinh tế quốc tế của ngành nông nghiệp. Còn các câu hỏi khác, xin trả lời bằng văn bản. Bộ NN và PTNT đã gửi đến  các đại biểu QH ba báo cáo chuyên đề về dự án trồng mới năm triệu ha rừng, về tình hình dịch bệnh  gia súc, gia cầm và phương pháp phòng, chống; về tình hình thiên tai, công tác phòng, chống và khắc phục hậu quả từ đầu năm tới nay.

Bộ trưởng cho biết, đến nay chưa có số liệu điều tra cụ thể về tình hình  thu nhập, đời sống của nông dân. Trong thực tiễn, đời sống nông dân thấp hơn và tăng chậm hơn (chỉ khoảng 3,5-4%) so với các ngành khác, dẫn đến tình trạng chênh lệch giàu nghèo giữa thành thị và nông thôn. Vì thế, trong năm 2007, Chính phủ có một số biện pháp như rà soát miễn giảm các loại phí, thuế nông nghiệp, phòng, chống dịch bệnh trong trồng trọt và chăn nuôi, phòng, chống và hạn chế thiệt hại do thiên tai, tiếp tục thực hiện chương trình phát triển nông thôn. Nhìn chung năm 2007 là năm được mùa, được giá của nông nghiệp. Tuy nhiên, thiên tai, bệnh dịch... đã ảnh hưởng nhiều đến thu nhập, đời sống của nông dân.

Về hội nhập kinh tế quốc tế của ngành nông nghiệp, Bộ trưởng cho biết, nước ta phải giảm thuế 500/1.185 dòng hàng nông sản với tỷ lệ trung bình 10,6%, xóa bỏ hàng rào phi thuế quan, bỏ khoản trợ cấp nông nghiệp hơn 1.100 tỷ đồng/năm. Do đó, Chính phủ phải xây dựng biện pháp nâng cao khả năng cạnh tranh của ngành nông nghiệp. Một số biện pháp như tuyên truyền, phổ biến ý thức về cạnh tranh trong nông nghiệp với bà con nông dân, địa phương, điều chỉnh chính sách nông nghiệp, xây dựng đề án và thực hiện nâng cao tính cạnh tranh của từng ngành hàng...

Trả lời chất vấn trực tiếp của đại biểu Nguyễn Ngọc Ðào (Hà Nội) tại hội trường: Trong hội nhập kinh tế quốc tế hiện nay thì khối cán bộ, công chức đã có chính sách cải cách tiền lương, vậy thì đối với nông dân có chính sách gì? Bộ trưởng có thể phác họa bức tranh nền kinh tế nông thôn Việt Nam đến năm 2020? Bộ trưởng Cao Ðức Phát cho biết, trong thời kỳ hội nhập, nhiệm vụ của ngành nông nghiệp là phải nâng cao khả năng cạnh tranh cho nông dân. Những ngành nào có khả năng cạnh tranh cao thì đầu tư phát triển, những ngành khả năng cạnh tranh thấp, khi nước ngoài vào ta có thể khó cạnh tranh, thậm chí nông dân có thể không thể tiếp tục sản xuất.

Trong trồng trọt, Bộ xác định mấu chốt chính vẫn là giống cây trồng, vật nuôi,  đang tổ chức các chương trình nghiên cứu lai tạo ra các loại giống tốt để chuyển giao cho nông dân. Ở miền nam, Bộ đang triển khai chương trình ba tăng ba giảm. Ở miền bắc, chương trình thâm canh đồng bộ cũng đang thực hiện có hiệu quả. Về chăn nuôi, nông dân vẫn mang dáng dấp chăn nuôi truyền thống, phân tán nhỏ lẻ, tận dụng thả rông, không hiện đại, nên khó bảo đảm  an toàn sản xuất và an toàn thực phẩm.

Hiện bộ đang phối hợp các bộ, ngành chức năng, đoàn thể và các địa phương  tập trung xây dựng chính sách cùng các địa phương hỗ trợ phát triển các hình thức chăn nuôi tập trung, tăng cường hệ thống thú y giúp bà con nông dân chăn nuôi an toàn và hiệu quả. Về phát triển thủy sản, bộ đang triển khai  điều chỉnh  chương trình đánh bắt ngoài khơi và phát triển chăn nuôi bền vững trên đất liền.Về phát triển lâm nghiệp, tập trung hỗ trợ trồng rừng, mỗi địa phương chọn những giống cây phù hợp để có hiệu quả cao hơn.

Trả lời câu hỏi về bức tranh nền kinh tế nông thôn Việt Nam đến năm 2020, Bộ trưởng cho rằng, đây là một vấn đề lớn. Bộ đang xây dựng đề án phát triển nông nghiệp, nông thôn và nông dân và chậm nhất đến ngày 30-3-2008 sẽ trình Chính phủ và cố gắng đến ngày 30-12-2007 sẽ đưa bản dự thảo để lấy ý kiến các địa phương, các nhà khoa học nhằm điều chỉnh, hoàn thiện để trình Chính phủ và Trung ương.