Xung đột ác liệt ở Yemen

Các cuộc giao tranh giữa lực lượng nổi dậy ở miền bắc Yemen và quân đội chính phủ diễn ra ác liệt trong những ngày giữa tháng 10 vừa qua, làm hàng nghìn người chạy tị nạn về khu vực biên giới giáp A-rập Xê-út khiến quốc gia xuất khẩu dầu mỏ lớn nhất thế giới lo ngại bạo lực và bất ổn ở nước láng giềng Yemen đe dọa an ninh quốc gia cũng là cơ hội thuận lợi để mạng lưới khủng bố Al-Qaeda tăng cường hoạt động ở khu vực "rốn dầu" thế giới này.

Trong khi đó, bạo lực lại nổi lên ở miền nam Yemen kể từ sau ngày 28-4 năm nay, khi lực lượng đối lập biểu tình kỷ niệm cuộc nội chiến năm 1994 mà lực lượng đòi ly khai ở miền nam đã bị quân đội của Tổng thống Saleh đánh bại. Người dân miền nam, nơi sở hữu hầu hết các giếng dầu của Yemen đã cáo buộc chính phủ lợi dụng hiệp định thống nhất để khai thác nguồn tài nguyên dầu mỏ và phân biệt đối xử với họ. Các cuộc biểu tình phản đối đã biến thành các vụ bạo lực và xung đột từ năm 2007 đến nay. Yemen là quốc gia nghèo nhất thế giới A-rập. Dầu mỏ chiếm 70 đến 75% thu nhập công và hơn 90% thu nhập từ xuất khẩu, với sản lượng khai thác trung bình hiện nay 287 nghìn thùng/ngày, giảm từ mức 300 nghìn thùng/ngày của năm ngoái. Trong bảy  tháng đầu năm nay, thu nhập từ dầu mỏ giảm còn 803 triệu USD từ mức 3,12 tỷ USD cùng kỳ năm ngoái, do giá dầu thấp hơn và sản lượng khai thác của  nhà nước giảm. Tình hình này gây khó khăn cho chính phủ của Tổng thống A.Abdullah Saleh khi vừa phải đối mặt các vấn đề: đói nghèo gia tăng, dân số tăng nhanh, nguồn nước cạn kiệt  và tỷ lệ thất nghiệp cao.

Nằm ở phía nam bán đảo A-rập Xê-út, giáp Biển Ðỏ, biển A-rập và vịnh A-đen, Yemen có vị trí địa - chính trị quan trọng. Các nguồn tin phương Tây cho rằng, Al-Qaeda đang hoạt động mạnh ở Yemen, "quê hương" của trùm khủng bố O.bin Laden. Bị sức ép mạnh mẽ từ A-rập Xê-út và Iraq, các nhóm khủng bố đã sử dụng khu vực đồi núi của Yemen như một căn cứ mới để có thể thực hiện các cuộc tiến công từ cửa ngõ Biển Ðỏ đến kênh đào Xuy-ê, cũng như tổ chức các hoạt động nhằm vào A-rập Xê-út và vùng Vịnh. Tình hình an ninh ở Yemen gây lo ngại cho quốc gia láng giềng giàu dầu mỏ A-rập Xê-út. Ðất nước xuất khẩu dầu mỏ lớn nhất thế giới này lo ngại tình hình bất ổn ở Yemen sẽ là mảnh đất mầu mỡ "nuôi dưỡng" mạng lưới khủng bố Al-Qaeda, khiến nỗ lực chống khủng bố cũng như việc bảo vệ các đường biển quốc tế khỏi cướp biển từ vịnh A-đen gặp khó khăn. Theo các nhà phân tích, nếu tình hình an ninh ở Yemen không được cải thiện, quốc gia này có thể trở thành "một Afghanistan" của khu vực Trung Ðông.