Anh, Nga tiếp tục "đôi co"

Nga đã gia tăng sức ép đối với Anh sau khi Hội đồng Anh (HĐA) tại hai thành phố St.Petersburg và Yekaterinburg tiếp tục mở cửa bất chấp lệnh cấm từ Moscow. Nga cảnh báo sẽ thực thi các biện pháp mạnh nhằm vào các lãnh sự Anh. Hãng Interfax đưa tin Bộ Ngoại giao Nga hôm 14.1 tuyên bố sẽ ngừng cấp thị thực cho các nhà ngoại giao Anh tại 2 thành phố trên. Bộ này cũng đe dọa sẽ có hành động xử lý văn phòng chính của HĐA tại Moscow, vốn không bị cấm hoạt động. Thông cáo được đăng tải trên website của Bộ Ngoại giao Nga cho biết phải áp dụng "các biện pháp về hành chính và luật pháp" sau khi HĐA tiếp tục cưỡng lại lệnh cấm dù Nga đã yêu cầu đóng cửa vào ngày 1.1.2008. Nga đã triệu tập Đại sứ Anh tại Moscow, ông Anthony Brenton, để thông báo về các biện pháp trả đũa sau khi HĐA mở cửa văn phòng tại St.Petersburg hôm 14.1.

Vào cuối năm ngoái, giới chức Nga yêu cầu 2 văn phòng HĐA tại St.Petersburg và Yekaterinburg phải đóng cửa với lý do đã vi phạm chính sách thuế của Nga. Theo Hãng tin Bloomberg, trước đó Anh đã đóng cửa các văn phòng tại Irkutsk, Krasnoyarsk, Nizhny Novgorod, Omsk, Rostov-on-Don, Samara, Sochi và Volgograd sau một loạt các cuộc điều tra của Nga về cách HĐA xử lý nguồn tài chính. Dù nhận ngân sách từ Chính phủ Anh và luôn được xem là cơ quan phụ trách văn hóa, giáo dục của nước này tại nước ngoài, HĐA không phải là đại diện chính thức của chính phủ. Tại Moscow, văn phòng HĐA nằm trong cơ ngơi của Đại sứ quán Anh. Giới chức thuế Nga nghi ngờ việc sắp đặt này giúp cả 3 văn phòng của HĐA tại Nga có được vị thế ngoại giao và trốn thuế đánh lên doanh thu từ các hoạt động giảng dạy tiếng Anh. Giới kiểm toán Nga cho rằng các báo cáo tài chính của HĐA nên ghi rõ đây là tổ chức thu lợi nhuận và không thuộc Chính phủ Anh. Moscow cũng sẽ truy ra số tiền thuế đánh vào doanh thu từ hoạt động giảng dạy tại St.Petersburg. Đồng thời, Bộ Ngoại giao Nga yêu cầu HĐA phải thừa nhận tổ chức này đã hoạt động không dựa trên căn bản về pháp luật.

Cả 2 phía Anh và Nga đều chẳng chịu lùi bước. Đại sứ Anh Anthony Brenton cho rằng Moscow đã "vi phạm luật pháp quốc tế" khi ra lệnh HĐA phải đóng cửa và tất nhiên London sẽ bỏ ngoài tai yêu cầu trên. Ông cho hay "dường như Nga đang trả thù HĐA" sau vụ tranh cãi xung quanh cái chết của cựu điệp viên Nga Alexander Litvinenko tại Anh hồi cuối năm 2006. Quan hệ căng thẳng lâu năm giữa Nga và Anh đã tới mức như thời Chiến tranh lạnh vào năm ngoái sau khi London muốn xét xử công dân Nga Andrei Lugovoi, nghi can liên quan đến cái chết của cựu điệp viên Nga Alexander Litvinenko. Moscow từ chối dẫn độ ông này và London đã trả đũa bằng cách trục xuất 4 nhà ngoại giao Nga. Sau đó, Moscow lập tức trục xuất đúng 4 nhà ngoại giao Anh về nước.

Báo Telegraph phân tích Anh đủ tự tin để chống lại lệnh cấm nhằm vào HĐA vì Nga đang kiệt lực về mặt ngoại giao do phải "chiến đấu" trên quá nhiều mặt trận. Tổng thống Nga Vladimir Putin đang đối đầu với Mỹ, Anh và phương Tây trên nhiều vấn đề quan trọng: tương lai Kosovo; kế hoạch phòng thủ tên lửa của Mỹ tại Đông Âu; lệnh cấm vận Iran và hiệp ước kiểm soát vũ khí. Do đó, Anh đang đánh cược rằng Nga sẽ hạn chế hành động và chỉ dùng biện pháp chế tài bằng văn bản đối với các cơ sở của HĐA, một phần cũng do Anh hiện là nhà đầu tư EU lớn nhất tại Nga.