Hà Giang Ukraina - cách mạng đường phố hết ngây thơ
08:07, 29/05/2007
4 giờ sáng chủ nhật 27.5, Tổng thống Viktor Yushchenko và Thủ tướng Viktor Yanukovich đã thông báo một tin mà người dân Ukraina mong chờ từ lâu. Họ chịu nhượng bộ nhau và quyết định tổ chức bầu cử trước thời hạn vào ngày 30.9.
| Nụ cười làm lành của hai "chàng Viktor" tại trận bóng đá giữa đội Dynamo Kiev và Donetsk Shakhtar ở Kiev, ngày 27.5 |
Khủng hoảng không lối thoát
Mâu thuẫn giữa hai nhóm tài chính-công nghiệp đối đầu đứng sau lưng hai "chàng Viktor" và "cô gái tóc tết" (thủ lĩnh phe đối lập Yulia Timoshenko) đã trở nên quá sâu sắc và không thể giải quyết nổi. Những mâu thuẫn ấy cũng chính là nguyên nhân chia rẽ trong nội bộ phe da cam sau khi họ lên cầm quyền hai năm rưỡi trước đây.
Trở thành thủ tướng, bà Timoshenko tiến hành chuyển những cơ sở công nghiệp lớn thuộc quyền kiểm soát của phe cựu Tổng thống Leonid Kuchma vào tay những người thuộc phe cánh của mình.
Bà lao vào công việc này tích cực đến nỗi Tổng thống Yushchenko phải ra tay ký quyết định cho bà về vườn và bổ nhiệm Ekhanurov - nhân vật trung lập - làm thủ tướng. Nhưng đó cũng là thời điểm hiến pháp mới có hiệu lực, theo đó, Rada Tối cao (quốc hội), chứ không phải tổng thống, mới có quyền bổ nhiệm thủ tướng.
Tích cực ủng hộ để hiến pháp mới ra đời, phe da cam hy vọng sẽ chiếm được đa số ghế tại quốc hội, nhưng họ đã thất bại vì sự rời bỏ hàng ngũ của những người xã hội và một số nhân vật trong đảng thân Tổng thống "Ukraina của chúng ta" và "Khối Yulia Timoshenko" sang liên minh chính phủ của ông Yanukovich. Điều này đã khiến Tổng thống Yushchenko hoảng sợ, vì ông có nguy cơ bị mất quyền lực và trở thành nhân vật tượng trưng trên chính trường Ukraina.
Và thế là một cuộc khủng hoảng kéo dài đã xảy ra với nhiều sự vi phạm luật pháp quốc gia, bắt đầu từ việc bãi miễn bất hợp pháp các thành viên trong Toà án Hiến pháp và kết thúc bằng quyết định mới đây đưa các lực lượng vũ trang nằm dưới quyền kiểm soát trực tiếp của Tổng thống Yushchenko.
Bộ máy chính quyền ở các địa phương bắt đầu có sự tan rã - một số chạy sang phía tổng thống, số khác chạy về phía thủ tướng. Đường phố Kiev lúc nào cũng sôi sục, kéo theo những thiệt hại khổng lồ đối với nền kinh tế, ảnh hưởng tiêu cực đến đời sống người dân. Tuy nhiên, chính giới không mấy quan tâm đến điều này, họ chỉ mong sao duy trì hoặc lấy lại được quyền lực, mà đằng sau nó là những khoản lợi ích béo bở.
Hết thời ngây thơ
Người dân Ukraina đang ở trong tình cảnh giống hệt người Nga trong năm 1991, sau cuộc chính biến bất thành của Uỷ ban Quốc gia về tình trạng khẩn cấp. Thắng lợi trong cuộc chiến tranh đường phố của người Nga lúc đó đã bị phản tác dụng. Ông Yeltsin - người vừa qua đời cách đây ít lâu - được coi là người hùng trong cuộc đấu tranh bảo vệ dân chủ, đã đưa nước Nga vào cuộc khủng hoảng kinh tế kéo dài, chia tài sản quốc gia cho tay chân thông qua cái gọi là "tư hữu hoá" bất chấp lợi ích nhân dân.
Giờ đây, nếu ở Nga còn có cuộc míttinh biểu tình nào, thì đại đa số những người tham gia những sự kiện ấy không vì sự hiệu triệu của tâm hồn mà vì tiền hoặc lợi ích nào đó. Ai ai cũng rõ về những cái gọi là đảng hay phong trào tự do đều được các thể chế tài chính hay quyền lực cung cấp kinh phí.
Xu hướng ấy cũng đang nổi lên ở Ukraina. Mới đây, ca sĩ nhạc rock nổi tiếng Yuri Shevchuk - người đã có mặt trong cuộc cách mạng đường phố ở Kiev cuối năm 2004 - kể lại rằng thời đó, người Ukraina đổ về Kiev để hạ bệ bộ máy tham nhũng của ông Kuchma. Nhưng kết cục là họ lại đẩy những con cá mập còn tham lam hơn lên chiếc ghế quyền lực. Hơn hai năm ruỡi sau khi phe da cam lên nắm quyền, đời sống của người dân Ukraina không được cải thiện.
Đầu năm nay, tình hình có vẻ ổn định, nhưng sau quyết định giải tán quốc hội của Tổng thống Yushchenko, đất nước lại rơi vào khủng hoảng. Theo lời Shevchuk, giờ đây tại đường phố Kiev không còn gặp những người chiến sĩ được trả 3-5USD/ngày và được phát thức ăn nóng để làm cái việc biểu tình ủng hộ phe da cam hay phe xanh - trắng nữa. Họ đã mệt mỏi, muốn trở lại với cuộc sống thường nhật để ấp ủ giấc mơ về một tương lai tươi sáng.
Lao động
Ý kiến bạn đọc