Vận động nhân dân giao nộp vũ khí, vật liệu nổ và công cụ hỗ trợ: Cần chế tài đủ mạnh và sự đồng thuận của nhân dân

BHG- Ngày 30.6.2011, Ủy ban Thường vụ Quốc hội đã ban hành Pháp lệnh số 16 về quản lý, sử dụng vũ khí, vật liệu nổ, công cụ hỗ trợ (VK, VLN, CCHT). Pháp lệnh có hiệu lực thi hành từ ngày 1.1.2012. Qua 5 năm thực hiện, tỉnh ta đã đạt được những kết quả nhất định.

Người dân xã Minh Ngọc (Bắc Mê) giao nộp súng săn cho lực lượng Công an.

Lực lượng Công an các cấp đã tham mưu đắc lực cho cấp ủy Đảng, chính quyền địa phương chỉ đạo các ban, ngành, đoàn thể thực hiện quyết liệt trên địa bàn. Xác định công tác tuyên truyền, vận động nhân dân nêu cao ý thức tự giác, tự giao nộp là chính; nên trong những năm qua, lực lượng Công an đã tham mưu cho cấp ủy, chính quyền địa phương các cấp đẩy mạnh công tác tuyên truyền, lựa chọn các địa bàn làm “điểm” sau đó tổng kết, đánh giá, rút kinh nghiệm và nhân rộng trong toàn tỉnh. Qua công tác này, đã phát huy vai trò của đội ngũ cán bộ cơ sở, như: Công an viên, Bí thư Chi bộ thôn, trưởng thôn, già làng, trưởng bản, người có uy tín... Họ là những người trực tiếp, am hiểu thông thuộc địa bàn, nắm được phong tục tập quán, sinh hoạt của người dân, biết từng người có vũ khí để vận động nhân dân giao nộp đạt hiệu quả hơn. Qua các đợt tuyên truyền, vận động; người dân đã nắm được các quy định về quản lý, sử dụng VK, VLN, CCHT theo quy định của Pháp lệnh, từ đó chấp hành và thực hiện; không những người dân đã tự giác giao nộp mà còn tổ chức ký cam kết không tàng trữ, sử dụng; đồng thời, còn cung cấp những thông tin có giá trị những trường hợp cố tình tàng trữ, không giao nộp cho chính quyền và cơ quan Công an.

Từ năm 2012 đến nay, lực lượng Công an đã phối hợp với các cơ quan, đoàn thể tuyên truyền Pháp lệnh và vận động trên 170 lượt/195 xã, phường, thị trấn với gần 300 nghìn lượt người tham gia. Hơn 1.200 gia đình cam kết không chế tạo, tàng trữ, sử dụng VK, VLN, CCHT trái pháp luật; gần 200 tin tố giác những trường hợp cố tình vi phạm có giá trị; người dân tự giác giao nộp và thu hồi được 21 khẩu súng quân dụng, 1 súng thể thao, 1 súng hơi, 887 khẩu súng săn (súng kíp), 264 khẩu súng tự chế có tính năng tương tự, 5 quả bom, 450 quả lựu đạn và mìn, 5 đầu đạn pháo, 1.142 viên đạn các loại, hơn 2 tấn thuốc nổ, gần 7.000 kíp nổ, gần 2.000 m dây cháy chậm và một số loại vũ khí thô sơ khác... 

Riêng trong năm 2016, với sự vào cuộc đồng bộ và quyết liệt của các cơ quan chức năng và cấp ủy, chính quyền các cấp; toàn tỉnh đã tổ chức vận động và thu hồi được 445 khẩu súng kíp, 352 súng hơi cồn, 10 quả lựu đạn, 42 viên đạn các loại, 0,5 kg thuốc nổ, 1 súng bắn đạn hơi cay... Tiếp nhận những loại vũ khí này, các cơ quan chức năng đã thực hiện đúng quy trình tiếp nhận, thu gom, phân loại, bảo quản, thanh lý và tiêu hủy theo quy định.

Với đặc thù địa bàn vùng cao, biên giới, dân cư phân bố không tập trung, trình độ hiểu biết pháp luật của nhân dân vùng sâu, vùng xa còn nhiều hạn chế; việc lưu giữ vũ khí không chỉ để săn bắn, bảo vệ mùa màng, nương rẫy mà còn mang tính kế thừa theo phong tục của dân tộc đã ăn sâu vào tiềm thức của người dân từ bao đời nay, nên việc tuyên truyền, vận động đã gặp không ít khó khăn. Bên cạnh đó, địa bàn lại có nhiều đường mòn, lối mở qua lại trên tuyến biên giới; do đó, việc kiểm soát, vận chuyển, mua bán các loại VK,VLN, CCHT qua biên giới gặp rất nhiều trở ngại. Trung tá Vi Văn Điền, Đội trưởng, Phòng Cảnh sát QLHC về TTXH Công an tỉnh chia sẻ: Do các gia đình sống ở vùng sâu, vùng xa và biệt lập nên việc tập trung các buổi họp để tuyên truyền rất khó khăn; hơn nữa, do phong tục của từng dân tộc, họ coi súng săn là một thứ tài sản quý giá, được gìn giữ và thờ cúng cẩn thận nên không dễ gì đồng bào giao nộp cho cơ quan Công an!

Trên thực tế, việc người dân lén lút chế tạo, sử dụng súng tự chế vẫn còn xảy ra khá phổ biến; một số người không chấp hành pháp luật và quy định của địa phương vẫn tàng trữ, cất giấu như một minh chứng cho sự đầy đủ, thể hiện phong tục, tập quán, tín ngưỡng của dân tộc mình... Nguy hiểm hơn, hiện nay, có một số người sản xuất, tự chế những khẩu súng hơi cồn có độ sát thương cao, sử dụng vào những mục đích khác nhau. Việc chế tạo những khẩu súng này được người dân thực hiện khá đơn giản, điều này tiềm ẩn nhiều vấn đề phức tạp liên quan đến trật tự an toàn xã hội ở địa phương.

Đại tá Đào Sĩ Thiện, Trưởng phòng Cảnh sát QLHC về TTXH (Công an tỉnh) trăn trở: Để thực hiện tốt Pháp lệnh về quản lý, sử dụng VK, VLN, CCHT và phòng ngừa những rủi ro đáng tiếc có thể xảy ra; bên cạnh sự vào cuộc quyết liệt của các cơ quan chức năng, các các cấp, các ngành còn phụ thuộc rất nhiều vào ý thức tự giác của nhân dân trong việc chấp hành, giao nộp cũng như cung cấp những thông tin liên quan... Ngoài ra, rất cần thêm những chế tài xử lý thật nghiêm khắc những trường hợp cố tình vi phạm.

Kỳ Long