Ngăn chặn tình trạng vi phạm lâm luật - cần thực hiện tốt trách nhiệm nêu gương trong lực lượng kiểm lâm

BHG- Đầu tháng 7, Chủ tịch UBND tỉnh ký văn bản chỉ đạo ngăn chặn, xử lý nghiêm các hành vi khai thác, vận chuyển lâm sản trái phép, đặc biệt tại khu rừng đặc dụng (RĐD) Phong Quang (Vị Xuyên). Vì sao, các cơ quan chức năng đã vào cuộc quyết liệt, triển khai nhiều giải pháp, tổ chức nhiều lực lượng ngăn chặn, nhưng rừng chưa bao giờ hết... “nóng”!

Gỗ nghiến dạng thớt vận chuyển trái phép bị Đội chống buôn lậu (Cục Hải quan) bắt giữ.

Con số nhức nhối

213 vụ vi phạm pháp luật trong lĩnh vực bảo vệ và phát triển rừng, chủ yếu hành vi khai thác; mua bán, vận chuyển lâm sản trái phép xảy ra trên địa bàn tỉnh từ đầu năm đến nay quả là con số nhức nhối. Trong số các địa phương có tình trạng vi phạm lâm luật, “nóng” nhất thuộc về địa bàn quản lý của Hạt Kiểm lâm Bắc Mê với 40 vụ, tiếp đến là Vị Xuyên 39 vụ, địa bàn quản lý của Hạt Kiểm lâm RĐD Phong Quang 19 vụ (7 vụ vận chuyển lâm sản trái phép, 8 vụ mua bán, cất trữ, kinh doanh lâm sản, 3 vụ khai thác rừng trái phép, chỉ có 1 vụ vi phạm thủ tục hành chính)... Các đơn vị Kiểm lâm đã tịch thu trên 129m3 gỗ quy tròn, trong đó có 15,7m3 gỗ xẻ quý hiếm, gần 18m3 gỗ xẻ thông thường, gần 37m3 gỗ tròn quý hiếm, trên 38m3 gỗ tròn thông thường, tịch thu 19 phương tiện... tổng số tiền xử phạt vi phạm, bán lâm sản, phương tiện vi phạm trên 1,3 tỷ đồng.

Tính riêng từ khi có văn bản chỉ đạo của UBND tỉnh, lực lượng kiểm lâm đã phát hiện, bắt giữ, lập biên bản 22 vụ vi phạm, xử phạt hành chính 11 vụ, tịch thu 0,096m3 gỗ xẻ nhóm IIA, 0,535m3 gỗ tròn nhóm IIA, 3 cưa xăng; 11 vụ chưa xử lý với số lâm sản đo đếm được 0,192m3 gỗ xẻ nhóm IIA, 50kg gốc Pơ Mu... tạm giữ 1 xe ô tô 5 chỗ ngồi và các giấy tờ liên quan. Riêng khu vực RĐD Phong Quang, lực lượng chức năng kiểm tra, lập biên bản vi phạm hành chính 7 vụ, 6 đối tượng liên quan. Cụ thể, ngày 6.7, Đội Kiểm lâm cơ động PCCCR số I đã mật phục, theo dõi một tốp gồm 3 người vào RĐD Phong Quang, khi phát hiện có người bám theo, những người này bỏ chạy nên chỉ bắt được Nguyễn Hồng Phi, sinh năm 1997, trú thôn Bản Mán (Phong Quang), tịch thu 1 cưa xăng. Đối với 6 vụ đã xử lý, cơ quan chức năng tịch thu 0,345m3 gỗ nhóm IIA dạng thớt, 3 cưa xăng, thu phạt nộp ngân sách Nhà nước 24 triệu đồng.

Con số trên khẳng định sự nỗ lực, quyết liệt của lực lượng chức năng trong cuộc chiến giành lại sự sống cho những cánh rừng. Nhưng, nó cũng phản ánh một thực trạng, tình trạng khai thác, mua bán, vận chuyển lâm sản chưa bao giờ hết... “nóng”. Sự vào cuộc của lực lượng chức năng, sự quyết liệt trong chỉ đạo của cấp ủy, chính quyền các cấp mới hạn chế được phần nào các vụ vi phạm, vẫn chưa giải quyết triệt để vấn nạn trên. Hàng trăm vụ bị phát hiện từ đầu năm đến nay, và 22 vụ chỉ trong mấy ngày thực hiện văn bản chỉ đạo của UBND tỉnh, chỉ là phần nổi của tảng băng chìm. Thực tế cho thấy, trên khu RĐD Phong Quang, thời gian gần đây tình trạng khai thác, chặt phá gỗ quý hiếm không diễn ra ồ ạt, nhưng việc người dân vào rừng xẻ gỗ nghiến dạng thớt vẫn còn, chưa ngăn chặn được tận gốc.

Có... “sâu” trong lực lượng

Phân tích nguyên nhân các vụ khai thác, mua bán, vận chuyển lâm sản trái phép, một yếu tố luôn được đề cập và gần như trở thành ngụy biện đó là do nhận thức của người dân còn hạn chế, đời sống khó khăn nên dễ bị các đầu nậu thao túng. Nguyên nhân này đúng, nhưng chưa đủ thuyết phục, vì sao lực lượng chức năng liên tục tuần tra, kiểm soát, tổ chức nhiều điểm chốt chặt, nhiều đợt truy quét... vẫn chỉ như “đá ném ao bèo”, phải chăng có “sâu” trong lực lượng thi hành công vụ? Những nghi vấn của dư luận không phải vô cớ, sự việc Trưởng trạm Kiểm lâm RĐD Phong Quang Trần Hữu Khang vừa bị lực lượng kiểm lâm bắt giữ khi đang vận chuyển 1,45 tấc gỗ mới đây đã chứng minh điều đó.

Còn nhớ cách đây chưa lâu, rừng Hoàng Lỳ Pả trở thành điểm nóng của tình trạng khai thác lâm sản trái phép, khi lực lượng chức năng phát hiện, tiếp cận hiện trường, nhiều cây gỗ nghiến hàng trăm năm tuổi đã bị đốn hạ, xẻ thành từng khúc, hàng đoàn người vác sang bên kia biên giới tiêu thụ. Từ điểm nóng Hoàng Lỳ Pả cho thấy nhiều lỗ hổng trong công tác quản lý, bảo vệ rừng ngay từ cơ sở, nhiều cán bộ ngày làm việc ở thôn, xã nhưng đêm đến lại lên rừng, xuống tay sát hại nhiều cây gỗ vì không vượt qua cám dỗ đời thường. Khi tỉnh quyết định thành lập Trạm Kiểm lâm Hoàng Lỳ Pả, Trần Hữu Khang được bổ nhiệm trạm trưởng và đã thể hiện rõ bản lĩnh cương trực, tổ chức tốt lực lượng ngăn chặn tình trạng khai thác gỗ trái phép. Thế nhưng, khi vừa rời Hoàng Lỳ Pả, về đảm nhiệm Trạm trưởng RĐD Phong Quang, Khang lại vi phạm pháp luật.

Trước đó không lâu, 2 đối tượng Nguyễn Viết Xuân, Hạt trưởng Kiểm lâm Mèo Vạc và Hoàng Nam Khánh, cán bộ Kiểm lâm Mèo Vạc cũng bị Phòng Cảnh sát điều tra tội phạm về trật tự quản lý kinh tế và chức vụ (Công an tỉnh) bắt giữ vì liên quan đến việc thanh lý hàng chục gốc thông tre. Xa hơn nữa, năm 2012 đối tượng Trịnh Quang Trung, cán bộ thanh tra, pháp chế Hạt Kiểm lâm Quản Bạ còn giao cả Búa Kiểm lâm cho đối tượng Tăng Hữu Lợi, sinh năm 1971, thôn Hoà Bắc, xã Thuận Hoà (Vị Xuyên) tự đóng để hợp thức hoá số gỗ khai thác, mua bán trái phép. Vị cán bộ kiểm lâm bị lộ do ngày 9.1.2012, tổ công tác Phòng CSĐT tội phạm về trật tự xã hội (Công an tỉnh) phát hiện hai xe ô tô chở gỗ nghiến dạng thớt đi tiêu thụ. Qua kiểm tra, toàn bộ 590 khúc gỗ nghiến kích thước trung bình 22x42cm (khoảng 20m3) không nguồn gốc xuất xứ. Mở rộng điều tra, cơ quan Công an tiến hành bắt, khám xét khẩn cấp nơi ở của Tăng Hữu Hợi, phát hiện, thu giữ trên 17m3 gỗ nghiến và ngỗ trai, trong đó 142 thanh gỗ với khối lượng khoảng 10m3 có dấu búa Hạt Kiểm lâm Quản Bạ.

Trao đổi với chúng tôi, lãnh đạo Chi cục Kiểm lâm tỉnh cho rằng, tới đây sẽ tăng cường các biện pháp tuyên truyền, giáo dục nhằm nâng cao ý thức của người dân đối với công tác quản lý, bảo vệ rừng. Tuy nhiên, trước khi nâng cao ý thức người dân, ngành Kiểm lâm cũng cần nâng cao ý thức, hành động của chính những cán bộ thi hành công vụ, phải có biện pháp phát hiện, loại bỏ những “con sâu” trong lực lượng thì mới có thể bảo vệ được rừng.

Thiên Thanh