Thách thức giảm nghèo đa chiều theo chuẩn mới

BHG - Ngày 27.1.2021, Chính phủ ban hành Nghị định số 07 về Quy định chuẩn nghèo đa chiều giai đoạn 2021 – 2025. Theo đó, chuẩn nghèo tiếp cận đa chiều với những tiêu chí, quy định ở cấp độ, mức độ cao hơn so với giai đoạn trước. Đây là thách thức đối với huyện biên giới Yên Minh trong thực hiện giảm nghèo bền vững. Đồng thời, đặt ra yêu cầu triển khai các giải pháp hiệu quả cũng như xác định những bước đi, lộ trình giảm nghèo phù hợp.

Người dân xã Đông Minh (Yên Minh) tập trung cải tạo vườn tạp, nâng cao sinh kế.

Bài toán khó trong lộ trình giảm nghèo

Nghị định số 07 quy định chuẩn nghèo đa chiều giai đoạn 2021 – 2025 được bổ sung, thay đổi theo hướng toàn diện, giúp các chính sách hỗ trợ xã hội mở rộng và chú trọng đến các hộ khó khăn, nhất là ở khu vực miền núi, dân tộc thiểu số. Đo lường chuẩn nghèo chuyển sang đa chiều là cơ sở để các cấp xây dựng chính sách, phương án phù hợp trong chiến lược phát triển KT – XH, giảm nghèo thật sự bền vững. Nghị định được triển khai theo 2 giai đoạn: Từ tháng 1 – 12.2021 tiếp tục thực hiện chuẩn nghèo tiếp cận đa chiều giai đoạn 2016 – 2020; từ 1.1.2022 áp dụng chuẩn nghèo đa chiều mới, điều chỉnh các tiêu chí đo lường về thu nhập và mức độ thiếu hụt dịch vụ xã hội cơ bản.

Khi mới thực hiện chuẩn nghèo đa chiều giai đoạn 2016 – 2020, tỷ lệ hộ nghèo huyện Yên Minh là 61,42%. Kết thúc giai đoạn, tỷ lệ giảm còn 31,83%, bình quân giảm trên 6%/năm. Thực hiện chuẩn nghèo đa chiều giai đoạn 2021 – 2025, quy định tiêu chí thu nhập khu vực nông thôn là 1,5 triệu đồng/người/tháng, khu vực thành thị 2 triệu đồng/người/tháng (chuẩn cũ tương ứng là 700.000 đồng và 900.000 đồng/người/tháng). Đây là mức thu nhập khá cao đối với hộ nghèo ở khu vực vùng xâu, xa, biên giới. Bên cạnh đó, các chỉ số đo lường mức độ thiếu hụt dịch vụ xã hội cơ bản tăng lên 12 chỉ số so với chuẩn cũ 10 chỉ số. Đồng nghĩa áp dụng chuẩn mới, tỷ lệ hộ nghèo trên địa bàn Yên Minh tiếp tục tăng, thống kê toàn huyện hiện có 11.438 hộ nghèo, chiếm 60,02%, tăng 28,19% so với chuẩn nghèo đa chiều giai đoạn 2016 – 2021.

Người dân xã Đông Minh (Yên Minh) đẩy mạnh chăn nuôi, nâng cao thu nhập.

Đồng chí Nguyễn Văn Đỉnh, Trưởng phòng Lao động – TB&XH huyện Yên Minh cho biết: Những năm qua, thực hiện chương trình giảm nghèo, nhiều chính sách hỗ trợ được huyện triển khai đồng bộ. Tuy nhiên, theo tiêu chí đa chiều, chuẩn nghèo được xem xét cả góc độ thiếu hụt về thu nhập và tiếp cận các dịch vụ xã hội cơ bản kéo theo tỷ lệ hộ nghèo tăng thêm 28,19%, đây là thách thức lớn cho địa phương trong thực hiện chính sách giảm nghèo thời gian tới. Trong khi tỷ lệ hộ nghèo là người dân tộc thiểu số chiếm 99,9%, với chuẩn nghèo mới, nhiều hộ đã thoát nghèo dễ tái nghèo khi áp dụng tiêu chí thu nhập khu vực nông thôn là 1,5 triệu đồng/tháng và chỉ tiêu đo lường mức độ thiếu hụt dịch vụ xã hội cơ bản. Tỷ lệ hộ nghèo tăng cao cũng khiến mục tiêu xây dựng NTM đối với tiêu chí hộ nghèo gặp nhiều khó khăn.

Theo kết quả rà soát, trong 11.438 hộ nghèo huyện Yên Minh, nguyên nhân do không có đất sản xuất chiếm 10,63%; không có vốn sản xuất, kinh doanh chiếm 54,40%; không có lao động 9,73%; không có công cụ, phương tiện sản xuất chiếm 21,21%; không có kiến thức sản xuất 13,9%; không có kỹ năng lao động chiếm 37,47%; có người ốm đau, tai nạn chiếm 2,05% số hộ nghèo. Theo Nghị định số 07, tăng chỉ số đo lường mức độ thiếu hụt dịch vụ xã hội cơ bản là căn cứ xác định đối tượng thực hiện chính sách giảm nghèo, an sinh xã hội. Tuy nhiên, khi nguồn lực đầu tư hỗ trợ của Nhà nước hạn chế, chưa bao phủ rộng, nhất là tiếp cận hết các dịch vụ xã hội cơ bản, đây là bài toán khó trong lộ trình giảm nghèo tại Yên Minh. Cùng đó, một số chính sách hỗ trợ chưa mở rộng, bó hẹp về đối tượng, nguồn kinh phí hỗ trợ chưa thật sự đáp ứng nhu cầu thực tế của địa phương. Giảm nghèo chưa bền vững, nhiều hộ thoát nghèo dễ tái nghèo khi gặp biến cố, tình trạng nghèo mới phát sinh thêm hàng năm. Một bộ phận người dân còn trông chờ, ỷ lại vào hỗ trợ của Nhà nước, chưa chủ động phát triển sản xuất, cải thiện cuộc sống…

Nỗ lực triển khai các giải pháp

Trước những khó khăn trên, thực hiện chủ trương, hướng dẫn các cấp về công tác giảm nghèo bền vững, giai đoạn 2021 – 2025, huyện Yên Minh đang tập trung các nguồn lực, giải pháp với mục tiêu nâng tầm chất lượng giảm nghèo. Chủ tịch UBND huyện, Sùng Mí Thề cho biết: Bên cạnh thách thức, việc xác định hộ nghèo, cận nghèo theo chuẩn mới là cơ hội để cấp ủy, chính quyền nhìn nhận bản chất, nguyên nhân dẫn đến tình trạng nghèo và triển khai giải pháp, tiếp cận thúc đẩy giảm nghèo bền vững. Giai đoạn tới, huyện tập trung nguồn lực, thực hiện đồng bộ, hiệu quả các dự án, chính sách phát triển KT - XH hỗ trợ giảm nghèo, cải thiện hệ thống kết cấu hạ tầng thiết yếu tại các xã khó khăn gắn với thực hiện các chương trình phát triển KT – XH của tỉnh. Bám sát vào thực tế hộ nghèo và nguyên nhân nghèo, rà soát lại các tiêu chí phát triển KT – XH và chính sách an sinh xã hội phù hợp với giai đoạn mới. Nâng cao chất lượng đội ngũ cán bộ làm công tác giảm nghèo, bồi dưỡng chuyên môn, sâu sát cơ sở. Tập trung chỉ đạo lồng ghép, thực hiện hiệu quả các nguồn lực 3 Chương trình mục tiêu Quốc gia; vận động, khơi dậy quyết tâm thoát nghèo của người dân cùng với sự hỗ trợ của cộng đồng và Nhà nước.

Mục tiêu giảm nghèo bền vững, hạn chế tái nghèo, cải thiện và nâng cao điều kiện sống, đảm bảo an sinh xã hội; BCH Đảng bộ huyện Yên Minh khóa XVIII, nhiệm kỳ 2020 – 2025 vừa ban hành Chương trình hành động về tăng cường lãnh đạo thực hiện Chương trình giảm nghèo bền vững, giai đoạn 2021 – 2025. Mục tiêu phấn đấu: Giảm tỷ lệ hộ nghèo bình quân trên 6%/ năm trở lên, đến 2025, tỷ lệ hộ nghèo giảm còn 34,12%. Cải thiện sinh kế, tăng thu nhập của người nghèo gấp 2 lần so với năm 2021; tỷ lệ lao động tại xã nghèo, đặc biệt khó khăn đạt trên 60%; 100% thôn biên giới có điện, đường giao thông đạt chuẩn NTM… Các giải pháp tập trung vào tăng cường lãnh, chỉ đạo đối với công tác giảm nghèo; các cấp ủy, tổ chức Đảng đẩy mạnh tuyên truyền, nâng cao ý thức, trách nhiệm với chương trình giảm nghèo; thực hiện tốt cơ chế, chính sách giảm nghèo, huy động hiệu quả nguồn lực đầu tư; nâng cao hiệu lực quản lý nhà nước về giảm nghèo bền vững; tăng cường kiểm tra, giám sát các chính sách hỗ trợ...

Thời gian tới, cấp ủy, chính quyền huyện Yên Minh tiếp tục thực hiện đồng bộ các giải pháp, kết hợp huy động nguồn lực xã hội, khai thác tiềm năng, lợi thế địa phương, nâng cao thu nhập cho người dân, giảm nghèo nhanh, bền vững theo đúng định hướng tại Đại hội đại biểu Đảng bộ huyện lần thứ XVIII, nhiệm kỳ 2020 – 2025.

Bài, ảnh:  LINH CẦM