Đa dạng mô hình nông nghiệp thông minh thích ứng với biến đổi khí hậu

Xuân 2020 - Biến đổi khí hậu đã, đang và sẽ diễn biến phức tạp, kèm theo đó là những loại hình thời tiết cực đoan, ảnh hưởng lớn tới đời sống sinh hoạt của người dân, gây thiệt hại nặng nề cho sản xuất nông, lâm nghiệp. Để giảm thiểu thiệt hại do biến đổi khí hậu gây ra, những năm gần đây, Ban Quản lý Dự án đầu tư xây dựng công trình nông nghiệp và phát triển nông thôn đã triển khai nhiều mô hình nông nghiệp thông minh thích ứng với biến đổi khí hậu (CSA) với Dự án thành phần cải thiện nông nghiệp có tưới tỉnh Hà Giang.

Mô hình CSA thâm canh bền vững sản xuất Hồng không hạt Yên Minh.

Với mục tiêu cung cấp nước tưới cho 3,284 ha đất sản xuất nông nghiệp, 22 ha thủy sản và tạo nguồn cấp nước sinh hoạt cho gần 20 nghìn người; tăng cường an toàn các hồ chứa, đập đầu mối và hệ thống công trình trước bão, lũ; đổi mới tổ chức quản lý, khai thác công trình thủy lợi phù hợp cơ chế thị trường có sự quản lý của nhà nước, nhằm nâng cao hiệu quả khai thác công trình thủy lợi và góp phần nâng cao hiệu quả sản xuất nông nghiệp theo hướng bền vững trong điều kiện thích ứng với biến đổi khí hậu; xây dựng các mô hình nông nghiệp thông minh thích ứng với biến đổi khí hậu để nhân rộng nhằm tăng thu nhập bền vững và giảm thiểu tác động tiêu cực đến môi trường của sản xuất nông nghiệp…

Mô hình CSA thâm canh cải tạo vườn cam Sành xã Vĩnh Hảo (Bắc Quang).

Từ năm 2014 đến nay, tỉnh ta đã triển khai xây dựng mô hình CSA thâm canh bền vững sản xuất lê Đài Loan cấp nông hộ tại thị trấn Phố Bảng, huyện Đồng Văn, quy mô 6,5 ha; mô hình CSA thâm canh bền vững sản xuất rau an toàn cấp nông hộ tại xã Hữu Vinh, huyện Yên Minh, quy mô 1,8 ha; mô hình CSA thâm canh bền vững sản xuất hồng không hạt Yên Minh cấp nông hộ tại xã Na Khê, huyện Yên Minh, quy mô 7,8 ha; mô hình CSA thâm canh cải tạo vườn cam sành giai đoạn sản xuất kinh doanh tại xã Yên Hà, huyện Quang Bình, quy mô 16,4 ha; mô hình CSA thâm canh cải tạo vườn cam Sành giai đoạn sản xuất kinh doanh tại xã Vĩnh Hảo, huyện Bắc Quang, quy mô 20 ha; mô hình CSA trồng mới giống cam Sành sạch bệnh thân thiện với môi trường và thích ứng biến đổi khí hậu tại xã Trung Thành, huyện Vị Xuyên, quy mô 20 ha; mô hình CSA trồng mới giống cam Sành sạch bệnh thân thiện với môi trường và thích ứng biến đổi khí hậu tại xã Vĩ Thượng, huyện Quang Bình, quy mô 14,5 ha. Nâng cao năng lực và hỗ trợ Trung tâm Khoa học kỹ thuật Giống cây trồng Đạo Đức sản xuất và cung cấp cây giống chất lượng cao đáp ứng nhu cầu sản xuất trong khu vực, quy mô 2 ha; nâng cao năng lực và hỗ trợ Trung tâm Giống cây trồng và vật nuôi Phố Bảng, quy mô 4,57 ha…

Hệ thống kênh mương dẫn nước xã Kim Ngọc (Bắc Quang).

Kết quả thực hiện các mô hình cho thấy hiệu quả của việc áp dụng các tiến bộ KHKT, khả năng tiếp nhận các tiến bộ KHKT vào sản xuất của nông dân vùng dự án và nâng cao nhận thức về tác động của biến đổi khí hậu đến đời sống sinh hoạt và sản xuất của người dân sản xuất nông nghiệp tại tỉnh ta. Cùng với đó, các tổ chức chính trị - xã hội tham gia quản lý, sản xuất và góp phần vào việc đẩy mạnh áp dụng khoa học công nghệ sản xuất mới; tăng cường bình đẳng giới, vai trò, kiến thức, kỹ năng, sự tham gia của phụ nữ trong sản xuất và tiêu thụ sản phẩm; cán bộ địa phương và người dân thấy được những hiệu ích thiết thực mang lại từ mô hình như: Phương thức tổ chức sản xuất hợp lý, cơ giới hóa sản xuất, hệ thống tưới tiêu đồng bộ… Từ đó, mở rộng áp dụng cho các vùng sản xuất khác ở địa phương và các vùng lân cận.

Có thể khẳng định, thành công của mô hình đã giúp phổ biến các bước thực hành CSA để áp dụng phù hợp từng biện pháp kỹ thuật trong sản xuất, là điểm tham quan, học tập nhằm khuyến khích các địa phương khác áp dụng. Tạo bước đột phá trong quá trình thâm canh cây cam, cây rau màu, cây hồng, cây lê, thay đổi phương thức canh tác cũ bằng phương thức canh tác mới, đem lại năng suất, chất lượng và hiệu quả cao, phù hợp với thích ứng biến đổi khí hậu hiện nay, nâng cao hiệu quả kinh tế trên đơn vị diện tích, đồng thời giảm thiểu ô nhiễm môi trường do hạn chế được thuốc bảo vệ thực vật trên đồng ruộng, tạo nền tảng cho sản xuất hàng hóa nông sản sạch theo hướng bền vững.

Bài, ảnh: VĂN NGHỊ