Tân Lập nỗ lực đưa đồng bào hạ sơn

BHG - Tiếng đục, bào lạch cạnh; tiếng máy súc, máy ủi rền vang khắp không gian; từng tốp người nhanh tay dựng cột, rồi giúp nhau lợp những tâm Phi – brô xi – măng để hoàn thiện ngôi nhà… Sự tất bật, nhộn nhịp ấy chính là khởi đầu một cuộc sống “an cư, lạc nghiệp” tại điểm quy tụ dân cư dành cho đồng bào hạ sơn thôn Khá Hạ, thuộc xã đặc biệt khó khăn Tân Lập (Bắc Quang).

Gia đình anh Phàn Chàn Phây, thôn Khá Hạ chuẩn bị dựng nhà tại điểm quy tụ dân cư.

Khá Hạ là một trong những thôn đặc biệt khó khăn của xã Tân Lập. Toàn thôn chỉ có 30 hộ, 149 khẩu, nhưng dân cư sống rải rác và chia thành nhiều khu. Với 100% đồng bào Dao sinh sống, thôn Khá Hạ chủ yếu sản xuất nông, lâm nghiệp, thu nhập bình quân còn rất khiêm tốn, 3 triệu đồng/người/năm. Đồng thời, tỷ lệ hộ nghèo, cận nghèo chiếm trên 79%, số hộ còn lại thuộc diện trung bình - Trưởng thôn Khá Hạ Phàn Giào Vạng chia sẻ. Từ trung tâm xã đến thôn còn hơn 2 km đường đất, dốc cao, lởm chởm đá, nhiều đoạn suối rộng, khó có thể di chuyển khi trời mưa, lũ. Đặc biệt, 100% hộ dân trong thôn chưa được sử dụng điện lưới Quốc gia.

Những khó khăn trên đã tạo thêm “rào cản”, ngăn sự phát triển KT-XH của đồng bào Dao thôn Khá Hạ. Thêm vào đó, không ít hộ sống rải rác trên sườn đồi, triền núi cao, tiềm ẩn nhiều rủi ro sạt, lở đất, đá. Năm 2015, gia đình anh Phàn Phụ Tòng - hộ đầu tiên xây được nhà cấp 4 khang trang, trị giá trăm triệu đồng ở thôn Khá Hạ. Thế nhưng, niềm vui “chưa tày gang”, tháng 5.2016, sau trận mưa lớn, đất, đá phía sau nhà bất ngờ sạt, làm đổ sập toàn bộ tường sau của ngôi nhà. Nhớ lại khoảnh khắc ấy, anh Tòng vẫn chưa hết bàng hoàng: Lúc ấy, trời chưa sáng, tôi đang ở trong phòng ngủ thì tường bắt đầu sập, cũng may kịp chạy ra ngoài. Nhưng nhiều tài sản có giá trị sau bao năm tiết kiệm, dành dụm mua sắm của gia đình bị vùi lấp, hỏng hết! Nếu như đất, đá sạt lở khiến gia đình anh Tòng rơi vào cảnh “màn trời, chiếu đất”, từ hộ trung bình rớt xuống nghèo thì thiên tai khiến gia đình anh Phàn Phụ Mềnh bị vùi lấp nhiều diện tích trồng lúa. Điều đáng nói, thôn Khá Hạ có trên 90% diện tích không chủ động nước tưới, chỉ có thể sản xuất một vụ lúa do vậy, những diện tích chưa thể khôi phục khiến hộ anh Mềnh vốn nghèo lại thêm khó…

Thấu hiểu những khó khăn trên, thực hiện chủ trương của tỉnh, huyện, từ năm 2018 đến nay, xã Tân Lập đã nỗ lực quy tụ dân cư gắn với xây dựng Nông thôn mới (NTM) tại thôn Khá Hạ. Theo đó, 13 hộ sống rải rác trong vùng có nguy cơ sạt, lở cao được vận động di chuyển về sống tập trung tại nơi ở mới trên khu đất rộng hơn 2 ha, gần trung tâm thôn. Để cuộc sống của đồng bào thực sự mới, cấp ủy, chính quyền huyện Bắc Quang và xã Tân Lập đang ưu tiên nguồn lực, thực hiện hiệu quả việc lồng ghép nguồn vốn từ các chương trình, dự án, tập trung đầu tư cơ sở hạ tầng nông thôn gắn với xây dựng NTM. Đồng thời, phát huy nguồn lực xã hội, nội lực trong cộng đồng dân cư, đóng góp nhân, vật lực chung tay “Nhà nước và nhân dân cùng làm”. Với tổng kinh phí gần 6,4 tỷ đồng, nhiều hạng mục ở điểm quy tụ dân cư từng bước được đầu tư xây dựng, như: Công trình Nhà văn hóa thôn; đường điện 0,4Kw với chiều dài 3 km sẽ được kéo đến khu dân cư mới thôn Khá Hạ. Thêm vào đó, hệ thống đường ống dẫn nước sinh hoạt dài 3 km và bể chứa nước tập trung có dung tích 30 m3 được xây dựng, góp phần đảm bảo cung cấp nước sinh hoạt cho khu dân cư. Bên cạnh cơ sở hạ tầng được đầu tư, 13 hộ khi hạ sơn không chỉ được Nhà nước hỗ trợ 20 triệu đồng/hộ, còn được tiếp cận các nguồn vốn vay ưu đãi phát triển chăn nuôi đại gia súc, trồng rừng kinh tế, đẩy mạnh sản xuất nông nghiệp theo hướng hàng hóa gắn với tiêu thụ sản phẩm. Đồng thời, được cán bộ chuyên môn hướng dẫn nhân rộng các mô hình hay, hiệu quả; đưa giống mới có giá trị kinh tế cao vào sản xuất, từng bước nâng cao thu nhập…

Hiện nay, điểm quy tụ dân cư thôn Khá Hạ đã có 9/13 ngôi nhà được hình thành, đang trong giai đoạn hoàn thiện. Phía sau chiếc máy ủi đều đều di chuyển đã lộ ra con đường đất óng vàng, chuẩn bị khoác lên mình màu bê - tông sáng. Hai bên hành lang đường, những hàng cây cảnh quan cũng bắt đầu bén rễ vào lòng đất… Cuộc sống mới “an cư, lạc nghiệp” của đồng bào Dao thôn Khá Hạ đang đến rất gần.

Bài, ảnh: THU PHƯƠNG