Gỗ vườn, mùn cưa thành hàng xuất khẩu

BHG - Tận dụng cành, thân cây nhãn, vải khi phải tỉa hoặc chặt bỏ vì già cỗi hay chuyển đổi cơ cấu cây trồng, đến mùn cưa, phụ phẩm tại các xưởng mộc, ván bóc, băm răm, ... đều có thể trở thành nguyên liệu để tạo nên sản phẩm cao cấp, có giá trị kinh tế lớn hơn. Đó chính là than trắng (Binchotan), than mùn cưa phục vụ nhu cầu nội địa và xuất khẩu. Hướng phát triển kinh tế này đã và đang hình thành tại xã Kim Ngọc (Bắc Quang).

Khi khối lượng gỗ (thu mua trong và ngoài tỉnh) chất đầy sân kho, không khí lao động tại xưởng than của anh Nguyễn Anh Minh (thôn Mâng) trở nên nhộn nhịp. Trong ồn ào tiếng máy xẻ, qua đôi tay linh hoạt của nhóm công nhân, cành, gốc thân cây gỗ vườn hoặc gỗ tạp còn tươi, nhanh chóng thành từng thanh gỗ nhỏ. Nguồn nguyên liệu này được chuyển đến lò, đốt liên tục trong 1 tuần lễ. Qua quá trình tôi luyện trong lửa, những thanh gỗ tươi trở thành than trắng. Khi xuất lò, chúng có nhiệt độ lên tới 1.000 độ C và gần như giữ nguyên hình dạng gỗ ban đầu. Chờ những thanh than trắng, sáng màu vàng cam hạ nhiệt độ xuống mức thấp nhất, công nhân xưởng than bắt đầu quy trình mới – cắt than theo kích thước đơn hàng, xếp thùng, đóng hộp và áp dụng bảo quản nghiêm ngặt, tránh không khí lọt vào hộp than.

Từ mùn cưa, Công ty TNHH 1 thành viên Hùng Trí (thị trấn Việt Quang – Bắc Quang) đã tạo nên sản phẩm than ép, tiến tới xuất khẩu.

Anh Nguyễn Anh Minh cho biết: Muốn chất lượng than tốt, nguồn nguyên liệu buộc phải là gỗ tươi, chắc. Đặc biệt, công đoạn đốt than yêu cầu yếu tố kỹ thuật cao và là một trong những khâu quan trọng quyết định chất lượng than. Do đó, nhiệt độ trong lò phải đảm bảo ở mức cần thiết để than cháy đạt chất lượng như mong muốn. Nếu nhiệt độ quá cao, than sẽ cháy thành tro. Như vậy, phẩm chất than Binchotan được đánh giá tốt là khi than có độ chắc, mịn, mặt cắt đảm bảo độ đen, bóng. Nếu gõ 2 thanh than với nhau sẽ phát ra âm thanh leng keng giống tiếng kim loại va vào nhau. Khi đốt, than Binchotan không tạo khói, mùi. Đặc biệt, do nhiệt lượng cao nên thời gian cháy của than trắng đạt 3 – 4 giờ, lâu gấp 2 lần so với than đen.Từ quá trình sản xuất (SX) đảm bảo yêu cầu kỹ thuật để tạo nên sản phẩm chất lượng, thành quả lao động tại xưởng than của anh Nguyễn Anh Minh được khẳng định, khi than Binchotan đã có mặt trên thị trường “khó tính” là Hàn Quốc và Nhật Bản, với số lượng xuất kho lên đến gần 70 tấn/tháng. Anh Minh chia sẻ thêm: Với các quốc gia xứ lạnh, nhu cầu sử dụng than tương đối lớn nhằm sưởi ấm, nướng đồ ăn. Hơn nữa, than còn được sử dụng trong nhiều lĩnh vực khác như: Lọc nước, lọc khí thải, khử mùi, hóa mỹ phẩm, SX pin, luyện kim công nghệ cao, ... nên thị trường khá rộng mở, đem lại doanh thu không nhỏ.

Gỗ vườn là nguyên liệu chính để xưởng than của anh Nguyễn Anh Minh sản xuất than trắng xuất khẩu.

Bắt đầu từ tháng 7.2014, nếu như xưởng than của anh Minh đã có sản phẩm trên thị trường quốc tế thì xưởng than của Công ty TNHH 1 thành viên Hùng Trí, tại xã Kim Ngọc hiện nay mới ở giai đoạn thử nghiệm. Song, hoạt động SX của xưởng hứa hẹn triển vọng phát triển trong tương lai gần, khi từng bước tạo nên nguồn năng lượng xanh – Than ép từ mùn cưa. Đúng như tên gọi, than mùn cưa được tạo thành từ nguyên liệu mùn cưa, có sẵn tại các xưởng mộc hay phụ phẩm (gỗ đầu mẩu, ván ép hỏng, ...) của các cơ sở băm dăm, gỗ ván bóc. Với phụ phẩm này, cơ sở SX thực hiện thêm công đoạn nghiền để tạo thành mùn cưa, tiếp đến thực hiện ép khuôn và sấy. Sau nhiều ngày sấy, làm nguội tự nhiên, mùn cưa tạo thành than ép có hình vuông 4 cạnh và lỗ nhỏ ở giữa. Đặc biệt, than không sinh ra khói hay mùi khi sử dụng và lửa cháy đều từ trong ra ngoài. Chị Lê Thị Hồng Nhung, chủ quản lý xưởng than chia sẻ: Mặc dù đang trong quá trình SX thử nghiệm nhưng khách hàng là người Hàn Quốc đã đến tận xưởng “mục sở thị” quy trình SX than sạch để đặt đơn hàng trong thời gian tới. Có thể khẳng định, các xưởng than đi vào hoạt động không chỉ tạo việc làm cho trên 30 lao động địa phương, các xã lân cận với thu nhập từ 4 – 4,5 triệu đồng/người/tháng mà còn góp phần thúc đẩy kinh tế địa phương phát triển. Bởi hiện nay, trong tổng diện tích trên 3,9 nghìn ha đất tự nhiên thì xã Kim Ngọc có đến 2.564,7 ha đất có rừng (trong đó, trên 2.000 ha là rừng SX). Theo đó, khoảng 10 cơ sở SX đồ mộc, ván bóc, băm dăm,... trên địa bàn xã hình thành để tiêu thụ, chế biến sản phẩm từ gỗ ngay tại địa phương. Không những vậy, các cơ sở SX kinh doanh than xuất khẩu phát triển đã giúp nhiều hộ dân tiêu thụ gỗ vườn, phụ phẩm từ SX gỗ để tăng thu nhập. Trong đó, gỗ tươi được thu mua tại vườn với giá 1.000 đồng/kg – Bí thư Đảng ủy xã Kim Ngọc, Mai Trọng Luận chia sẻ.

Từ thân, cành cây gỗ tươi trong vườn đến mùn cưa – những mặt hàng, phụ phẩm vốn kém giá trị trở nên quý giá khi thành than cao cấp xuất khẩu. Hướng phát triển kinh tế này mới hình thành tại xã Kim Ngọc và thực sự mới so với nhiều địa phương khác trên địa bàn tỉnh. Do vậy, rất cần sự quan tâm tư vấn, định hướng, giám sát của các cấp ủy Đảng, chính quyền địa phương và ngành chức năng để hoạt động SX than xuất khẩu khẳng định vị thế trên thị trường. Qua đó, không chỉ mang lại giá trị kinh tế cao cho cơ sở SX mà còn góp phần quan trọng thúc đẩy KT-XH tại địa phương thêm phát triển.

THU PHƯƠNG