Công tác xây dựng Nông thôn mới đang đi đúng lộ trình

BHG - Năm nay, tỉnh ta đặt mục tiêu có thêm ít nhất 9 xã hoàn thành xây dựng Nông thôn mới (XDNTM); phấn đấu đạt bình quân 8 tiêu chí/xã; giảm từ 7-10 xã đạt dưới 5 tiêu chí... Đây là quyết tâm chính trị rất lớn, những tiêu chí còn lại đều rất khó, cần rất nhiều nguồn lực nên đòi hỏi các địa phương phải tiếp tục có cách làm linh hoạt và cũng cần sự đầu tư trọng tâm, trọng điểm từ nguồn ngân sách Nhà nước.

Người dân xã Tả Ván (Quản Bạ) đóng góp ngày công làm đường giao thông nông thôn mới.

Theo kế hoạch, năm nay xã Thông Nguyên (Hoàng Su Phì) sẽ hoàn thành các tiêu chí đạt chuẩn Nông thôn mới. Sau nhiều năm nỗ lực triển khai XDNTM, địa phương này có 12/19 tiêu chí đạt yêu cầu. Nhưng, như chia sẻ của đồng chí Vần Kim Đưởng, Bí thư Đảng ủy xã, 7 tiêu chí chưa đạt gồm giao thông, văn hóa, môi trường, chợ nông thôn, điện, trường học và cơ sở vật chất văn hóa đều rất khó thực hiện. Trong đó, tiêu tiêu chí về hệ thống giao thông và điện được xác định khó khăn nhất, vượt ngoài khả năng huy động sức dân, đòi hỏi phải có sự hỗ trợ nguồn lực của tỉnh. Bí thư Đảng ủy xã Thông Nguyên cho biết thêm, thực hiện XDNTM, người dân địa phương đã triển khai theo đúng phương châm, những việc dễ làm trước, khó làm sau, không cần tiền làm trước, cần tiền làm sau, cần ít tiền làm trước, nhiều tiền làm sau. Đồng thời, các chủ thể XDNTM đã chủ động nhập cuộc, đóng góp công sức, hiến đất làm đường, xây dựng công trình phúc lợi. Tuy nhiên, Thông Nguyên vẫn còn nhiều khó khăn nên rất cần sự hỗ trợ của Nhà nước để sớm hoàn thành các tiêu chí còn lại.

Tiếp nối chuyện XDNTM, đồng chí Hoàng Hải Lý, Bí thư Huyện ủy Hoàng Su Phì khẳng định: Nằm ở phía Tây của tỉnh nên huyện có những khó khăn mang tính đặc thù như hệ thống hạ tầng cơ sở chưa phát triển, đời sống người dân còn nghèo, thiếu đất sản xuất, thiếu mặt bằng do địa hình chủ yếu đồi núi, làm cái gì cũng phải lựa, phải san ủi, cần rất nhiều tiền. XDNTM là chủ trương lớn, thu hút sự quan tâm, tham gia tích cực của cấp ủy, chính quyền và người dân nên ngoài những xã được chọn điểm, tất cả các địa phương khác cũng triển khai thực hiện. Ngay lúc khởi đầu, huyện xác định người dân bản địa còn hết sức khó khăn, nếu huy động quá sức, nguồn nội lực sẽ sớm bị cạn kiệt nên đã có chính sách hỗ trợ cụ thể. Tuy nhiên, việc đầu tư xây dựng hạ tầng cơ sở như đường giao thông, đường điện, các công trình phúc lợi theo tiêu chí luôn đòi hỏi nguồn vốn lớn, rất cần có sự hỗ trợ tích cực, có trọng điểm từ nguồn ngân sách.

Cái khó của Thông Nguyên, của huyện Hoàng Su Phì rất điển hình và là điểm chung của nhiều địa phương khác khi XDNTM. Theo Phó Chủ tịch UBND tỉnh Nguyễn Minh Tiến, trong số 19 tiêu chí XDNTM, tỉnh ta chỉ rõ các tiêu chí khó gồm hệ thống giao thông cần rất nhiều tiền mới làm được, xây dựng trường học, cơ sở vật chất văn hóa thiếu mặt bằng, tiêu chí nhà ở dân cư, môi trường do tập quán sinh hoạt và thiếu mặt bằng nên quy hoạch nghĩa trang tập trung rất khó... Đến nay, rất ít những xã hoàn thành được các tiêu chí này vì nó cần sự đầu tư lớn từ ngân sách và đòi hỏi phải có thời gian.

Tỉnh ta bắt tay vào XDNTM với xuất phát điểm thấp, nhưng từ cách làm linh hoạt, sáng tạo, phù hợp thực tế, cùng sự đồng lòng, quyết tâm của cấp ủy, chính quyền các cấp và người dân địa phương, hiện 176/176 xã đã hoàn thành quy hoạch, lập đề án xây dựng xã Nông thôn mới. Toàn tỉnh triển khai được 1.200 mô hình phát triển kinh tế, cứng hoá 1.517 km đường giao thông nông thôn, xây mới 690 nhà văn hoá, gần 14 nghìn công trình vệ sinh, trên 7 nghìn bể nước hộ gia đình, trên 30 km kênh mương, hỗ trợ trên 34 nghìn hộ dân thực hiện mô hình “nhà sạch vườn đẹp”. Người dân tự nguyện hiến 748 nghìn m2 đất, đóng góp trên 1 triệu ngày công XDNTM. Hiện tại, toàn tỉnh đạt 1.086 tiêu chí, bình quân mỗi xã đạt 6,2 tiêu chí; có 3 xã đạt 19/19 tiêu chí, được UBND tỉnh công nhận đạt chuẩn Nông thôn mới. Năm 2014, các huyện, thành phố thực hiện đạt 222 tiêu chí, bình quân mỗi xã tăng 1,3 tiêu chí so với năm 2013. Trong đó, có 3 xã đạt 15-18 tiêu chí, 16 xã đạt 10-14 tiêu chí, 99 xã đạt 5- 9 tiêu chí, 55 xã đạt dưới 5 tiêu chí. Năm vừa qua, tổng nguồn lực đầu tư XDNTM huy động được trên 565 tỷ đồng. Trong đó, vốn trái phiếu Chính phủ 131 tỷ đồng, nguồn tín dụng ưu đãi 23 tỷ đồng, vốn lồng ghép gần 233 tỷ đồng, huy động các doanh nghiệp, tổ chức cá nhân trên 42 tỷ đồng, đóng góp của người dân khoảng 96 tỷ đồng.

Tuy nhiên, quá trình XDNTM trước mắt còn rất nhiều khó khăn, bởi nguồn lực đầu tư cho các xã hạn chế, chủ yếu phụ thuộc vào ngân sách. Bên cạnh đó, một số quy định về tiêu chuẩn ngành liên quan đến xây dựng kết cấu hạ tầng thiết yếu như quy định tối thiểu diện tích trường học đạt chuẩn, khu liên hợp văn hóa thể thao, quy hoạch nghĩa trang tập trung... cũng rất khó thực hiện do thiếu mặt bằng, thiếu vốn. Mặc dù vậy, năm nay tỉnh ta quyết tâm phấn đấu có thêm ít nhất 9 xã được công nhận đạt chuẩn Nông thôn mới gồm Quang Minh, Vĩnh Phúc (Bắc Quang); Ngọc Đường (thành phố Hà Giang); Vĩ Thượng, Xuân Giang (Quang Bình); Thông Nguyên (Hoàng Su Phì); Đông Hà (Quản Bạ); Trung Thành (Vị Xuyên) và Mậu Duệ (Yên Minh). Các xã còn lại hoàn thành từ 1-2 tiêu chí, phấn đấu đạt bình quân 8 tiêu chí/xã; giảm từ 7-10 xã đạt dưới 5 tiêu chí, thu nhập bình quân tăng từ 14,8 lên 16,4 triệu đồng/người/năm; tỷ lệ hộ nghèo giảm xuống 19%; tỷ lệ người tham gia bảo hiểm y tế từ 95% trở lên.

Thực hiện mục tiêu này, tỉnh đã sớm có chỉ đạo các địa phương triển khai nghiêm túc Chỉ thị của Thủ tướng Chính phủ về thực hiện Chương trình mục tiêu Quốc gia XDNTM; thực hiện phong trào thi đua “Quyết tâm hoàn thành mục tiêu XDNTM giai đoạn I trong năm 2014-2015”; ưu tiên bố trí ngân sách địa phương và huy động, lồng ghép các nguồn lực thực hiện chương trình tối thiểu 20%, đảm bảo tất cả các xã được bố trí nguồn lực, trong đó ưu tiên các xã điểm, xã đặc biệt khó khăn và xã phấn đấu về đích sớm. Đối với nguồn vốn sự nghiệp, ưu tiên bố trí vốn hỗ trợ phát triển sản xuất, nâng cao thu nhập của người dân nông thôn, tập huấn nâng cao năng lực cán bộ triển khai chương trình các cấp, tuyên truyền và vận động XDNTM, bảo vệ môi trường nông thôn...      

        Bài, ảnh: Thiên Thanh