Trồng ngô “rải vụ” bài học ở Xín Mần

HGĐT- Đã trải qua 3 mùa ngô trồng “rải vụ” liên tiếp giành thắng lợi ở Xín Mần, hiệu quả kinh tế rất đáng ghi nhận. Đâu là bài học kinh nghiệm được đúc rút để nhân rộng không chỉ riêng ở Xín Mần?

Đồng bào xã Cốc Rế thu hoạch ngô Đông được trồng cuối tháng 9, thu trong tháng Chạp, năng suất bình quân đạt 28,7 tạ/ha.

Đến xem thực tế đồng bào các xã: Tả Nhìu, Cốc Rế, Bản Ngò, Nấm Dẩn, Bản Díu, Thèn Phàng... thu hoạch ngô Đông vào những ngày tháng Chạp giá rét đã không khỏi ngỡ ngàng vì chất lượng bắp cho hạt rất chắc, rất mẩy, không hề thua kém bất cứ loại ngô trồng chính vụ ở vùng thấp nào trong tỉnh. Đồng bào các xã cho biết, ngô vụ Đông năm nay không thua kém ngô vụ Hè - thu là mấy. Theo đánh giá năng suất của Phòng NN & PTNT huyện Xín Mần: Năng suất bình quân ngô Đông thu hoạch tháng Chạp (âm lịch) đạt 28,7 tạ/ha. Năng suất trên chỉ kém gần 3 tạ/ha so với ngô vụ Thu trồng cuối tháng 7 đầu tháng 8 (31 tạ/ha). Để có được kết quả các vụ ngô Đông thắng lợi liên tiếp trong nhiều năm, cán bộ Phòng NN & PTNT huỵện đã dày công theo dõi, bám sát tình hình diễn biến của thời tiết, khí hậu tại địa bàn huyện trong nhiều năm để tìm ra quy luật biến động. Từ đó, đưa ra các giải pháp áp dụng vào thực tiễn. Một mặt, dựa vào tính năng sinh trưởng phát triển của các giống ngô đem trồng thực tế để lựa giống, lựa liều lượng phân bón, cách chăm bón, phù hợp... Dựa trên cơ sở làm thử, làm điểm các mô hình trong nhiều năm để đúc rút bài học kinh nghiệm, đề ra lịch trồng ngô “rải vụ” trong năm. Sau nhiều năm áp dụng thử nghiệm đã để lại bài học quý cho ngành nông nghiệp Xín Mần về cách áp dụng trồng ngô “rải vu”. Tính từ năm 2010 có tổng diện tích ngô cả năm gần 4.800 ha, đến năm 2013, đã nâng diện tích ngô trồng cả năm lên 5.896 ha, tăng trên 1.100 ha như hiện nay. Bài học đó được đúc rút có 3 nội dung cơ bản trọng tâm đó là: Thời vụ - giống – chăm bón. Cụ thể là: Trồng ngô vụ Xuân tốt nhất thường vào đầu tháng 2 đến trung tuần tháng 2 hàng năm (tuỳ theo thời lịch nhuận, hoặc không). Như vậy, vụ ngô Xuân năm 2013, Xín Mần đã trồng trên 2.500 ha (cả ngô ruộng và ngô nương đồi). Vụ tiếp theo được trồng từ đầu tháng 3 đến trung tuần tháng 4 với diện tích trên 2.300 ha. Vụ kế tiếp được trồng từ 25.7 đến trung tuần tháng 8 là 774 ha. Vụ cuối, được trồng từ cuối tháng 8 và kết thúc vào ngày 20.9 với diện tích 416 ha. Cơ cấu giống áp dụng chủ yếu là dòng NK 4300, DK 9901 và LVN 885. Qua quá trình áp dụng bộ giống ngô trên cho thấy: Dòng ngô lai NK được trồng sau nhiều năm thường có thời gian sinh trưởng từ 110 đến 115 ngày ở vụ Xuân - hè và 115 đến 125 ngày đối với vụ Thu, vụ Đông rất ổn định. Đây là dòng ngô có tính chống chịu hạn, chịu rét cao, ăn phàm, cây cứng, ít sâu bệnh, cho năng suất cao, chất lượng hạt tốt, đáp ứng tiêu dùng. Mật độ đước áp dụng trồng cây cách cây khoảng 25 – 30 cm. Hàng cách Hàng từ 65 đến 70 cm, tương đương từ 65.000 đến 70.000 cây/ha. Lượng phân bón được áp dụng: Phân chuồng tại chỗ khoảng 7 đến 8 tấn/ha. Phân Lân 600 kg, Đạm 230- 250kg, Ka li khoảng 159 – 170 kg/ha. Tổng đầu tư tính đủ khoảng 7,2 triệu đồng/ha. Lãi bình quân mỗi ha ngô cả năm trên 10 triệu đồng/ha. Nói thêm rằng: Việc áp dụng trồng ngô “rải vụ” năm 2013 đã tạo thuận lợi cho Xín Mần tăng diện tích ngô hàng hoá từ 550 ha/năm 2012 lên 1.170 ha/2013 với sản lượng trên 3.500 tấn sản phẩm hàng hoá tập trung. Việc liên tiếp áp dụng trồng ngô “rải vụ” tại Xín Mần trong mấy năm liền thành công đã giúp đồng bào trong huyện tận dụng được diện tích đất đai, sức lao động, tăng thu nhập cho nhà nông. Đặc biệt hơn, ngô vụ Đông vừa mới thu hoach đầu tháng Chạp mới đây còn tạo ra nguồn thức ăn dự trữ lá ngô đáng kể cho đàn gia súc mùa đông rét, tạo ra nguồn chất đốt cho đồng bào (thân cây ngô sau thu hoạch), góp phần tích cực vào công tác xoá đói, giảm nghèo một cách bền vững, nâng độ vòng quay canh tác trên diện tích đất nông nghiệp. Cao hơn nữa, trồng ngô “rải vu” trong nhiều năm qua đã làm thay đổi tư duy sản xuất của đồng bào trong việc áp dụng các tiến bộ khoa học kỹ thuật vào sản xuất, tạo ra sản phẩm hàng hoá nông nghiệp địa phương.

Từ thực tiễn áp dụng phương thức trồng ngô “rải vụ” ở Xín Mần rất cần các cơ quan chức năng tổ chức nghiên cứu, đúc rút kinh nghiệm để có thể áp dụng nhân rộng.