Nơi ấp ủ những “hạt giống” cao nguyên

(Xuân Giáp Ngọ)- Nhiều năm qua, bà con nông dân 4 huyện vùng Cao nguyên đá đã sử dụng rất nhiều sản phẩm giống cây trồng, vật nuôi của Trung tâm Giống cây trồng và Gia súc Phó Bảng do mang lại hiệu quả kinh tế cao và luônđược cán bộ Trung tâm hướng dẫn tận tình về kỹ thuật trồng, chăm sóc và thu hoạch. Với nhiều nỗ lực vượt lên khó khăn, cán bộ, công nhân của trung tâm đã làm việc với trách nhiệm cao nhất để xứng đáng với niềm tin của nhân dân 4 huyện; tiếp tục nghiên cứu khảo nghiệm đưa ra những giống cây con ưu việt, phù hợp với thổ nhưỡng, khí hậu, mang lại năng suất cao.

Nếu có dịp đến Phó Bảng vào mùa Xuân, mùa của các loài hoa đua nở ta sẽ thấy trên diện tích 4,8 ha đất của trung tâm cả một rừng hoa. Phía sau cánh đồng hoa hồng đang chúm nụ đón Xuân là sắc thắm của một rừng đào phai, đào Bích, đào Vân Nam xen lẫn với màu trắng tinh khiết của hoa lê, hoa mận. Trong vườn, từng dãy hoa ly, hoa atiso, hoa lưu ly, hoa tiểu muội, hoa báo xuân... đua nhau khoe hương, khoe sắc với lãng đãng mây trời, lơ phơ gió núi giữa thị trấn trầm mặc, cổ kính này. Để có cảnh đẹp thần tiên ấy, công sức, trí lực của 27 cán bộ, công nhân của Trung tâm bỏ ra không nhỏ.

Bê con ra đời bằng phương pháp thụ tinh nhân tạo.

Trong một ngày đầu Xuân, Giám đốc Trung tâm Giang Lộc Thăng dẫn chúng tôi đi giữa miên man sắc màu các loài hoa để kiểm tra 30.000 cây tam thất trên diện tích 570 mét vuông được dựng nhà màng bảo vệ kỹ lưỡng. Thật mừng khi thấy vườn cây sinh trưởng tốt. Mới trồng 1 năm mà đã xuất hiện củ từ 1 – 1,5 cm. Cạnh đó là vườn bảo tồn dược liệu với diện tích 1.000 mét vuông, Trung tâm đã phối hợp với Công ty TNHH Nam dược và Viện Dược liệu xây dựng mô hình vườn bảo tồn cây dược liệu quí hiếm, ở đây có tổng số trên 40 loài cây dược liệu quý được bảo tồn lưu gữi nguồn gen giống phục vụ cho nhân giống lâu dài. Ngoài thực hiện dự án, mô hình khảo nghiệm, sản xuất, Trung tâm đã đảm nhiệm tốt các chương trình duy trì sau đề tài như bảo tồn và phát triển 311 cây ăn quả đầu dòng như đào Vân Nam, lê Đài Loan, hồng không hạt, mận Tam hoa; bảo tồn các dòng chè Shan. Riêngtrong năm 2013, Trung tâm đã xây dựng triển khai thực hiện thành công mô hình trồng xác định khung thời vụ ngô vụ 2 tại huyện Đồng Văn và Mèo Vạc; mô hình sản xuất khoai tây giống trái vụ; khảo nghiệm một số giống đậu tương mới tại huyện Mèo Vạc. Tập huấn chuyển giao kỹ thuật thụ tinh nhân tạo bò với các huyện: Đồng Văn; Yên Minh; Quản Bạ; Mèo Vạc. Hoàn thiện quy trình kỹ thuật nhân giống vô tính và phát triển sản xuất một số giống hoa hồng tại Đồng Văn... Thực hiện chỉ đạo của tỉnh, Trung tâm đã chủ động gieo ươm, sản xuất giống các loại cây ăn quả để phục vụ nhu cầu của các huyện, trồng rừng phân tán, trồng rừng cảnh quan. Trong năm đã sản xuất được trên 35.000 cây giống các loại trong đó: Đào cảnh quan là 10.000 cây; mận Tam hoa 15.000 cây; lê Đài Loan 10.000. Đã xuất vườn cho các huyện Quản Bạ; Đồng Văn; Yên Minh được 22.000 cây giống các loại.Với Chương trình bảo tồn và phát triển chăn nuôi bò, lợn, ngay từ đầu năm, Trung tâm tổ chức điều tra và thu mua 12 con lợn nái đen địa phương (lợn đen Lũng Pù) về nuôi bảo tồn và phát triển đến nay đã có 41con. Tổng số đàn bò có 11 con, trong đó có 2 bò đực giống, 3 con bêvà 7 con bò cái sinh sản.

Ngoài ra, Trung tâm đã phốihợp với với các đơn vị như: Trung tâm CAQ ôn đới Sa Pa thuộc Viện KHKT - NN miền núi Phía Bắc triển khai trồng mô hình trồng khảo nghiệm các loại cây ăn quả ôn đới tại thị trấn Phó Bảng. Phối hợp với Viện rau quả Hà Nội trồng mô hình giống đào chín sớm tại thôn Phố Trồ thị trấn Phó Bảng. Phối hợp với Trung tâm dạy nghề Đồng Văn mở lớp dạy nghề chuyển giao KHKT cho nhân dân được 25 lớp. Trong đó 3 lớp trồng hoa hồng, 16 lớp chăn nuôi thú y, 6 lớp dạy nghề nuôi o­ng. Phối hợp với công TNHH Syngenta trồng khảo nghiệm 2 giống ngô lai mới là NK 54, Nk 7328 tại Sủng Là. Phối hợp với Trường Đại học Lâm nghiệp Hà Nội thực hiện đề tài trồng cây Hoàng Liên ô rô dưới tán rừng, hiện nay đã thiết kế mô hình và trồng xong tại Phó Bảng, đồng thời sản xuất được 3.000 cây giống cho đề tài.Phối hợp với Viện sinh thái và tài nguyên rừng thực hiện hiện chương trình phát triển giống cây Hồ Đào tại Hà Giang. Phối hợp với Trường Đại học Nông, lâm Thái Nguyên thực hiện đề tài bảo tồn và phát triển giống bò Mông vùng cao...

Với việc hoàn thành tốt chức năng, nhiệm vụ do tỉnh và ngành Nông nghiệp – PTNT giao phó, mong rằng Trung tâm sẽ tiếp tục giữ được uy tín, giữ vững niềm tin mà bà con nhân dân các dân tộc 4 huyện vùng cao núi đá phía Bắc của tỉnh đã trao gửi.