Cán Tỷ trăn trở... “bài toán” giảm nghèo

HGĐT- Với trên 4.000 nhân khẩu, chủ yếu là đồng bào Mông, tập quán sản xuất bao đời nay của người dân xã Cán Tỷ (Quản Bạ) vẫn là trồng ngô, lúa. Tuy nhiên, diện tích đất sản xuất ít, đặc biệt là 4 thôn vùng cao chủ yếu là đồi núi, cộng với trình độ dân trí còn thấp, tập quán canh tác lạc hậu dẫn đến tình trạng nghèo khó vẫn còn đeo bám. Để xã thoát nghèo thì đây vừa là thách thức vừa là trăn trở từ nhiều năm nay của cấp ủy, chính quyền địa phương.

Được sự quan tâm của Nhà nước, “hồ treo” của thôn Sủa Cán Tỷ giúp người dân cónước sinh hoạt, bớt khó khăn trong cuộc sống.

Khó khăn còn nhiều:

Cán Tỷ được hỗ trợ nhiều chương trình, dự án đầu tư hạ tầng giao thông, thủy lợi, trường học, trạm xá, hỗ trợ KH-KT, vốn phát triển sản xuất... Nhờ sự hỗ trợ của Nhà nước, mấy năm nay sản xuất của xã tương đối ổn định. Diện tích lúa toàn của xã có 77 ha, năng suất đạt 50 tạ/ha, ngô 464 ha, năng suất 45 tạ/ha, đậu tương 256 ha, còn lại là rau, màu. Toàn xã có 1.367 con bò, trên 2000 con lợn và gần 1 vạn con gia cầm. Dù vậy, cuộc sống người dân vẫn còn nhiều khó khăn. Năm 2012, tỷ lệ hộ nghèo của xã chiếm tới 60,14%, có 4 thôn trong diện đặc biệt khó khăn, vào mùa khô thiếu nước sinh hoạt, sản xuất... Tìm lời giải cho bài toán xóa đói, giảm nghèo của xã thật nan giải. Diện tích đất sản xuất không nhiều, nguồn sống chủ yếu của người dân trông vào sản xuất nông- lâm nghiệp và chăn nuôi nhưng lại phụ thuộc nhiều vào thiên nhiên, sản phẩm đầu ra luôn bấp bênh, tính toán chi phí hiệu quả không cao, nông dân không có vốn để đầu tư tái sản xuất. Về hạ tầng còn nhiều yếu kém do nguồn vốn đầu tư còn hạn chế. Mặt khác, 4 thôn vùng cao Lùng Vái, Sủa Cán Tỷ, Sảng Cán Tỷ, Pờ Chúa Lủng địa hình chia cắt, độ dốc lớn, mùa mưa đi lại rất khó khăn, nông sản, hàng hóa từ đó cũng khó thông thương... Tỷ lệ tăng dân số ở xã còn cao khiến kéo theo công tác xóa đói giảm nghèo vẫn còn nhiều trở ngại...

Ngoài những yếu tố khách quan do điều kiện tự nhiên cũng phải kể đến tính thụ động trong cách nghĩ, cách làm của người dân. Việc chuyển đổi cơ cấu cây trồng, vật nuôi còn nhiều hạn chế, việc đưa những cây trồng có năng suất, chất lượng cao vào sản xuất còn bị động. Người dân lại có tập quán chăn nuôi trâu, bò thả rông, chưa chú ý tiêm phòng, chăm sóc khi trời rét, dẫn đến đàn trâu bò giảm, hiệu quả không cao. Các giống cây trồng chính là lúa, ngô đều đã thoái hóa, các hộ không chủ động đầu tư, chủ yếu dựa vào nguồn hỗ trợ của Nhà nước.

Những hướng đi thoát nghèo:

Để nâng cao đời sống của đồng bào cũng như tìm hướng thoát nghèo, Bí thư Đảng ủy xã Cán Tỷ Nguyễn Văn Thìn trăn trở: “Mặc dù điều kiện để sản xuất nông nghiệp gặp nhiều khó khăn, song Đảng uỷ, UBND xã vẫn xác định hướng đi trước mắt là đẩy mạnh sản xuất nông nghiệp, vận động nhân dân tích cực chuyển dịch cơ cấu cây trồng, vật nuôi, đưa những cây, con có giá trị kinh tế cao vào sản xuất, đặc biệt là vận động nhân dân thực hiện đúng chính sách kế hoạch hóa gia đình”.

Qua tìm hiểu và nhìn nhận thực tế, hiện nay xã cần tư vấn, giới thiệu việc làm và tạo điều kiện cho con em vay vốn đi xuất khẩu lao động nước ngoài. Bên cạnh đó, để giảm hộ nghèo nhanh, bền vững, xã cũng cần nhiều vốn vay ưu đãi để sản xuất; xây dựng mô hình kinh tế như khảo nghiệm trồng chuối tiêu xen gừng, trồng khảo nghiệm cây củ đậu xen ngô. Một số mô hình đi vào hoạt động đã đem lại hiệu quả kinh tế cao như: Mô hình chăn nuôi bò vỗ béo, trong đó có khoảng 45 hộ thường xuyên trao đổi, mua bán bò vỗ béo với số lượng lớn, mang lại nguồn thu nhập cao, đạt 60 - 75 triệu đồng/năm. Điển hình như gia đình anh Sùng Mí Say, ở thôn Giàng Chu Phìn thường xuyên nuôi vỗ béo 16 – 18 con bò. Anh Say cho biết: “Trong 10 năm trở lại đây, mỗi năm gia đình thu nhập từ 75 - 80 triệu đồng nhờ nuôi vỗ béo bò thịt”. Ngoài anh Say, ở Cán Tỷ còn có nhiều gia đình thoát nghèo, làm giàu nhờ nghề nuôi vỗ béo bò thịt. Từ hiệu quả thiết thực của mô hình này, chính quyền xã đang tập trung khuyến khích người dân tiếp tục đầu tư, phát triển và nhân rộng, để giúp người dân xoá đói, giảm nghèo một cách bền vững.

Mục tiêu của xã trong năm nay là giảm tỷ lệ số hộ nghèo xuống còn 45%, chặng đường phát triển KT - XH của Cán Tỷ là khá gian nan. Chính quyền xã đang chỉ đạo quyết liệt các cấp, ngành cùng nhân dân đẩy mạnh chuyển dịch cơ cấu cây trồng, vật nuôi cho giá trị kinh tế cao. Đặc biệt là khâu áp dụng KHKT để tăng năng suất, hiệu quả các loại cây trồng vật nuôi. Phấn đấu vươn lên bằng chính nội lực là hướng đi đúng, tuy nhiên vấn đề cốt lõi vẫn là phải thay đổi nhận thức của người dân trong việc khai thác những thế mạnh, nguồn lực của địa phương hướng đến sản xuất ra các sản phẩm hàng hóa, mang tính đặc thù, có như vậy, cuộc sống của mỗi người dân mới ấm no, thoát nghèo bền vững.