Những giải pháp chống hạn cho cây trồng của huyện Xín Mần

HGĐT- Các lão nông tri điền người dân tộc Tày từ xa xưa đã có câu “Sấm tháng Giêng thóc chất đầy kho, sấm tháng 2 đi đào củ mài”.

Tranh thủ thời tiết thuận lợi, bà con nông dân khẩn trương cấy lúa xuân muộn.

Trước sự biến đổi thất thường của thời tiết, ngay từ đầu vụ sản xuất Đông - xuân năm nay bà con nông dân huyện Xín Mần đã được phòng nghiệp vụ của huyện khuyến cáo về tình hình hạn gay gắt sẽ xảy ra, vì thế cần chủ động rà soát những diện tích gieo trồng tại các chân ruộng, không đảm bảo chế độ tưới tiêu ăn chắc thì chuyển sang trồng các loại rau màu.

Đúng như dự báo, từ trung tuần tháng 1.2010 đến nay trên địa bàn huyện thời tiết diễn biến hết sức phức tạp, đặc biệt từ trung tuần tháng 2 đến thời điểm hiện tại, thời tiết trên địa bàn huyện liên tục chịu ảnh hưởng của hai đợt áp thấp nóng phía Tây, độ ẩm khí áp thấp, nắng nóng kéo dài, lượng bốc hơi lớn gây thiệt hại nặng nề cho sản xuất nông nghiệp. Theo số liệu thống kê, toàn bộ diện tích 1.223 hangô Đông - xuân của huyện đã được bà con xuống giống vào thời điểm cuối tháng 1 và đầu tháng 2 có nguy cơ mất trắng tới 85%, diện tích có khả năng cho thu hoạch chỉ đạt khoảng 212 ha. đối với cây ngô Xuân - hè của huyện, thời vụ gieo trồng từ 01 đến 20.3 bà con nông dân trong huyện đã gieo được 1.384 ha, trong đó có tới gần 100 ha không mọc, một phần còi cọc ít có khả năng phát triển. Đặc biệt, nhiều diện tích lúa Xuân của các xã phía Nam huyện đã cấy không có nước phục vụ việc làm cỏ, chăm sóc và bón phân lần hai; nhiều diện tích lúa và ngô của các xã phía Bắc huyện không làm đất được hoặc không có nước để cấy, mặc dù ngay từ đầu vụ huyện đã dồn lực chủ động tu sửa nạo vét hầu hết hệ thống kênh mương tiêu tốn trên 80 tấn xi măng, nên nhiều công trình thủy lợi trên địa bàn huyện đã phát huy hết công năng tưới tiêu chống hạn. Cũng theo số liệu thống kê, nông dân trong huyện đã gieo 43.911 kg mạ, tương đương với 1.071 ha; trong tổng số lúa đã cấy đạt 638 ha có tới 127 ha không có khả năng cho thu hoạch, nếu thời tiết tiếp tục khô hanh thì số diện tích này sẽ tiếp tục tăng. Theo dự báo, số diện tích có khả năng gieo cấy được trong tháng 3 là 316 ha còn lại trên 80 ha không có khả năng cấy. Ngoài ra, 1.550 ha đậu tương của huyện cũng chung nguy cơ mất trắng gần 90%, chỉ còn khoảng 247 ha có khả năng cho thu hoạch.

Xác định là một huyện chủ yếu thuần nông, ảnh hưởng của tình trạng hạn hán sẽ tác động rất lớn đến đời sống bà con các dân tộc trên địa bàn huyện; Anh Hà Xuân Bình, Chủ tịch UBND huyện trao đổi: Cha ông ta từ xưa đã có câu: “ Phi trí bất hưng, phi nông bất ổn, phi thương bất phú, phi công bất hoạt”, trước tình trạng hạn hán gay gắt diễn ra, Ban lãnh đạo huyện đã họp, tập trung thảo luận và đề ra các nhóm giải pháp khắc phục hạn hán, đẩy mạnh thâm canh lúa, ngô đảm bảo chỉ tiêu 34.000 tấn lương thực trên địa bàn huyện trong năm 2010. Giải pháp về thời vụ và cơ cấu đối với diện tích ngô, đậu tương được trồng trên các chân ruộng vụ mùa với diện tích khoảng 600 ha, sẽ áp dụng công thức Ngô ngắn ngày + Lúa mùa ngắn ngày, theo tính toán thời vụ gieo trồng ngô sẽ kết thúc trước ngày 15.4 nếu thời tiết có mưa và sẽ cho thu hoạch trước ngày 20.7; thời vụ gieo trồng lúa mùa sẽ khẩn trương làm đất ngay sau khi thu hoạch ngô và trước đó đã triển khai gieo mạ từ thời điểm 25 đến 30.6, tiến hành cấy xong trước 10.8 sẽ cho thu hoạch lúa vào thời điểm cuối tháng 11 đầu tháng 12. Giải pháp đối với diện tích ngô và đậu tương nương bãi sẽ áp dụng công thức ngô ngắn ngày + ngô hè thu, thời vụ gieo ngô Xuân - hè trước 20.4 hoặc sớm hơn khi thời tiết có mưa sẽ cho thu hoạch trước ngày 25.7 nếu trồng ngô lai. Thời vụ gieo trồng ngô Hè - thu phải triển khai trước 30.7 và thu hoạch trước 30.11. Đặt giả thiết, nếu thời tiết tiếp tục hạn hạn kéo dài, trời không mưa trong thời điểm tính toán, huyện Xín Mần chúng tôi cũng có giải pháp khắc phục thông qua việc sẽ triển khai cấy lúa mùa sớm, khi thu hoạch lúa mùa sớm sẽ đưa cây ngô và khoai lang cao sản vào trồng vụ Thu - đông. theo tính toán với giải pháp tăng vụ, tổng diện tích gieo trồng của huyện sẽ tăng thêm khoảng 902 ha, trong đó có 402 ha lúa cạn, 450 ha cây vụ Đông bao gồm 200 ha khoai lang cao sản và 250 ha ngô Thu - đông. Cùng với đó huyện sẽ thực hiện phương châm “Lấy mùa bù chiêm”, tích cực vận động bà con nông dân tăng cường các biện pháp thâm canh thông qua việc hỗ trợ bà con nông dân mỗi ha lúa 100 kg phân đạm và cho bà con vay vốn với mức vay 500.000 đồng/ha đầu tư cho thâm canh. Để triển khai công tác thâm canh trong sản xuất nông nghiệp trên địa bàn đạt hiệu quả cao, trong thời gian tới huyện sẽ nhanh chóng tổ chức tập huấn công tác thâm canh cho hơn 200 cán bộ khuyến nông huyện, xã và thôn bản. Đồng thời sẽ trích ngân sách huyện đầu tư hỗ trợ đội ngũ cán bộ khuyến nông nêu trên 200.000 đồng/người trong 02 tháng khi tham gia công tác chống hạn…

Với những giải pháp có tính khả thi nêu trên, nếu được bà con nông dân trên địa bàn huyện thực hiện triệt để, thì sức ép về vấn đề thiếu đói trên địa bàn vào những tháng giáp hạt sẽ hạn chế tối đa, tạo sự bình ổn về mọi mặt. Đó cũng là mục tiêu Đảng bộ, chính quyền và bà con nhân dân các dân tộc trên địa bàn huyện phấn đấuthực hiện trong suốt nhiệm kỳ qua.