Hiệu quả từ đầu tư thâm canh lúa, ngô

HGĐT - Để thực hiện thắng lợi Nghị quyết Đại hội XIV Đảng bộ tỉnh nhiệm kỳ 2005-2010, những năm qua ngành Nông nghiệp và Phát triển nông thôn (No&PTNT) tỉnh đã tập trung ứng dụng các tiến bộ KHKT, công nghệ mới vào sản xuất để nâng cao năng suất, chất lượng cây trồng.

Đồng thời đẩy mạnh phát triển sản xuất nông, lâm nghiệp theo hướng hàng hóa bền vững. Thực hiện gắn kết chặt chẽ giữa “4 nhà” đảm bảo đầu ra cho các sản phẩm nông, lâm nghiệp, gắn sản xuất với chế biến và thị trường tiêu thụ.

Năm 2009, được sự quan tâm chỉ đạo chặt chẽ, sâu sát của Tỉnh ủy, HĐND, UBND tỉnh trực tiếp thông qua việc ban hành Kết luận số 196/KL-TU ngày 16/4/2009 của BTV Tỉnh ủy và Chỉ thị số 14/CT-UBND ngày 27/5/2009 của Chủ tịch UBND tỉnh về tăng cường đầu tư thâm canh tăng năng suất lúa, ngô, ngành No&PTNT đã phối hợp với các ngành liên quan ở tỉnh và UBND các huyện, thị xã triển khai rà soát, tuyển chọn lại đội ngũ khuyến nông cơ sở, đồng thời tổ chức tập huấn nâng cao năng lực, chất lượng cho toàn bộ đội ngũ khuyến nông cơ sở của tỉnh; đề xuất cơ chế quản lý, chính sách đối với khuyến nông cơ sở. Thường xuyên tăng cường cán bộ xuống các xã trọng điểm về lúa, ngô để chỉ đạo thâm canh. Hình thành và xây dựng những mô hình điển hình về sử dụng giống và thâm canh tăng năng suất lúa, ngô. Xây dựng các mô hình sản xuất thâm canh đạt năng suất cao, theo từng loại cây trồng đại diện cho các vùng, từ đó phổ biến, tuyên truyền nhân ra diện rộng.

Quản lý chuyên ngành chặt chẽ về khâu giống, khâu cung ứng giống, phân bón các loại cho các chương trình thâm canh đảm bảo kịp thời và hiệu quả. Chỉ đạo các huyện đưa các bộ giống có năng suất cao vào sản xuất. Tỉnh cũng đã ban hành chính sách hỗ trợ lãi suất vốn vay thâm canh lúa, ngô cho nông dân trong vụ mùa năm 2009. Ngân hàng CSXH và các tổ chức đoàn thể của tỉnh đã kịp thời triển khai cụ thể hóa các nội dung chỉ đạo của tỉnh, cung cấp đầy đủ vốn tín dụng cho các chi nhánh cơ sở, tập trung hướng dẫn cho các hội viên vay vốn thông qua chương trình vay vốn uỷ thác. Công tác tuyên truyền của các cơ quan thông tin đại chúng tỉnh cũng đã tạo sự chuyển biến tích cực tới cán bộ, đảng viên và toàn thể nhân dân trong việc thực hiện một chủ trương lớn của BTV Tỉnh ủy về đầu tư thâm canh.

11/11 huyện, thị trong tỉnh cũng đã triển khai nghiêm túc chủ trương của tỉnh, lựa chọn các xã trọng điểm xây dựng những cánh đồng thâm canh mẫu. Thành lập Ban chỉ đạo thâm canh tăng năng suất lúa ngô của địa phương mình. Phân công cụ thể từng thành viên trong ban chỉ đạo, phối hợp tốt với các đơn vị, cán bộ kỹ thuật của Sở Nông nghiệp & PTNT phụ trách điểm thâm canh, các cán bộ được tăng cường đồng loạt ra quân xuống các cơ sở cùng với chính quyền xã, thôn tuyên truyền, phát động thành phong trào thâm canh lúa, ngô rộng khắp và có chiều sâu, tuyên truyền chính sách hỗ trợ đầu tưthâm canh lúa, ngô của tỉnh tới bà con nông dân, chỉ đạo và hướng dẫn nông dân tích cực đầu tư giống mới, phân bón để thực hiện thâm canh lúa, ngô, xây dựng các cánh đồng điểm chỉ đạo thâm canh của huyện, thị. UBND các huyện, thị đã chỉ đạo chặt chẽ về kỹ thuật từ khâu giống, phân bón, chăm sóc, phòng trừ sâu bệnh hại kịp thời do đó đã khống chế được sâu bệnh, đảm bảo năng suất, sản lượng cây trồng.

Vụ mùa năm 2009, toàn tỉnh đã tập trung sử dụng các giống ngô lai, lúa lai mới, giống chất lượng cao, có tiềm năng năng suất thay thế dần các giống lúa cũ như Shan ưu 63, Nhị ưu 838. Toàn bộ diện tích của các huyện vùng thấp và những diện tích có điều kiện thâm canh được chỉ đạo gieo trồng bằng giống lai, giống thuần có năng suất, chất lượng cao. Đảm bảo diện tích thâm canh vụ mùa năm 2009 đạt trên 70% được gieo trồng bằng giống lúa lai, ngô lai. Trong đó vùng thấp có điều kiện diện tích thâm canh đạt trên 90%, vùng cao diện tích thâm canh đạt trên 60%.Lượng giống lúa, ngô đã chuẩn bị và cung ứng cho gieo trồng trong vụ mùa 2009 là 212.324,62 tấn, gồm: lúa 145.429,62 tấn và ngô 66.895,0 tấn. Bên cạnh sự chuẩn bị tốt về giống, các huyện, thị đã xây dựng định mức thâm canh và quy trình kỹ thuật cho từng loại cây trồng, phù hợp với từng vùng để tập trung đầu tư phân bón, đưa năng suất lúa bình quân đạt từ 5 tấn/ha, ngô đạt trên 3 tấn/ha. Thực hiện chính sách hỗ trợ 100% lãi suất tiền vay Ngân hàng để khuyến khích nhân dân đầu tư mua phân bón thâm canh. Vụ mùa năm 2009, đã có 9 huyện triển khai và hướng dẫn, tạo điều kiện cho 3.335 hộ vay vốn mua phân bón, với tổng số tiền là 7.100,67 triệu đồng (riêng thị xã Hà Giang và huyện Mèo Vạc đã triển khai nhưng người dân đã tự vay bằng các chương trình khác từ trước để đầu tư thâm canh).

Kết quả xây dựng cánh đồng thâm canh mẫu, diện tích lúa, ngô đã gieo trồng trong vụ mùa 34.433 ha, trong đó diện tích thâm canh là 29.627ha ( lúa thâm canh 23.331 ha, ngô thâm canh 6.296 ha) đạt 86% diện tích. Với sự tập trung chỉ đạo và cơ chế chính sách vay vốn thâm canh,năng suất lúa mùa bình quân đạt 49 tạ/ha (tăng 1,8 tạ/ha so với năm 2008). Năng suất ngô bình quân đạt 26,4 tạ/ha (tăng 2,4 tạ/ha so với năm 2008). Đến nay toàn tỉnh đã xây dựng được 290 cánh đồng thâm canh với diện tích 23.331 ha, trong đó có 127 cánh đồng mẫu (102 cánh đồng mẫu lúa thâm canh, 25 cánh đồng mẫu ngô lai thâm canh) được chỉ đạo là cánh đồng điểm thâm canh đạt năng suất hiệu quả cao. Năng suất bình quân chung của các mô hình lúa lai thâm canh mẫu là 56,1 tạ/ha.

Năng suất của cánh đồng bón phân tương đối đủ phân và cân đối, năng suất đạt 66,5 - 75 tạ/ha (đối với mô hình lúa lai), mô hình lúa thuần năng suất đạt 45 - 52 tạ/ha. Các huyện như Bắc Quang, Quang Bình, Hoàng Su Phì, Vị Xuyên, mức độ đầu tư phân tương đối đảm bảo, cân đối, nên năng suất đạt cao. Việc tăng cường chỉ đạo và đầu tư tăng thêm phân bón theo quy trình kỹ thuật để thâm canh các cánh đồng mẫu lúa, ngô đã làm tăng hiệu quả kinh tế rõ rệt. Điển hình như Cánh đồng mẫu thâm canh lúa lai Vân Quang 14 tại huyện Quang Bình: Mức đầu tư cho cánh đồng thâm canh chung là 9.591.000 đồng, năng suất đạt 45 ta/ha. Mức đầu tư cho cánh đồng thâm canh mẫu là 13.946.000, đồng, năng suất đạt 67 tạ/ ha. Số tiền đầu tư ở cánh đồng mẫu thâm canh tăng thêm là 4.355.000 đồng. Như vậy 1 ha lúa khi chi phí thêm 4.355.000 đồng thì lợi nhuận thu được thêm8.140.000đồng, lãi thêm sẽ là 3.785.000 đồng/ha. Hay như cánh đồng mẫu thâm canh ngô Bioseed 9698 tại xã Quyết tiến (Quản Bạ) mức đầu tư cho cánh đồng thâm canh ngô lai đại trà là 12.302.500 đồng,năng suất đạt 33,5 ta/ha. Mức đầu tư cho cánh đồng thâm canh mẫu là 15.426.500 đồng, năng suất đạt50 tạ/ ha. Số tiền đầu tư ở cánh đồng mẫu thâm canh tăng thêm là 3.124.000 đồng. Như vậy 1 ha ngô khi chi phí thêm 3.124.000 đồng thì lợi nhuận thu được 6.930.000đồng, lãi thêm sẽ 3.806.000 đồng/ha.

 Trao đổi với chúng tôi về kết quả đạt được trong việc đầu tư thâm canh tăng năng suất lúa, ngô vụ mùa năm 2009. Ts Nguyễn Văn Bào, Giám đốc Sở No&PTNT tỉnh cho biết: Qua một vụ mùa tổ chức thực hiện Kết luận của BTV Tỉnh uỷ và Chỉ thị của Chủ tịch UBND tỉnh về tăng cường thâm canh tăng năng suất lúa, ngô ở tỉnh ta, đây là một chủ trương đúng đắn và hiệu quả, mang tính toàn diện, làm cơ sở để cả tỉnh triển khai thực hiện đột phá về năng suất, sản lượng lúa ngô. Trên cơ sở kết quả triển khai, năng suất, sản lượng của những cánh đồng mẫu có giá trị kinh tế (sau khi trừ mọi chi phí) cao hơn hẳn so với các diện tích thâm canh chưa quyết liệt trước đây đã cho thấy tiềm năng năng suất của tỉnh ta còn lớn, nếu tỉnh tập trung quyết liệt cho việc chỉ đạo thâm canh. Việc triển khai thực hiện đã làm thay đổi và chuyển biến một bước rất lớn trong công tác lãnh chỉ đạo của tỉnh đối với sản xuất nông nghiệp, đối với việc nhận thức tăng giá trị kinh tế/đơn vị diện tích canh tác. Từ đó đã làm thay đổi, chuyển biến mạnh mẽ nhận thức của từng người dân đối với việc tiếp thu tiến bộ KHKT. Đồng thời cũng thể hiện rõ vai trò và sự nỗ lực cố gắng các cấp, các ngành, các tổ chức đoàn thể trong tổ chức thực hiện, đặc biệt là ngành No& PTNT tỉnh.

Tuy nhiên, bên cạnh những kết quả đã đạt được trong việc thâm canh tăng năng suất lúa, ngô ở vụ mùa năm 2009 vẫn còn có một số hạn chế như: Mức đầu tư thâm canh của các cánh đồng mẫu đã được nâng lên nhưng còn thấp. ở một số huyện, thị nhiều cánh đồng mẫu chưa đạt so với yêu cầu đề ra. Việc chỉ đạo chậm so với tiến độ, có nơi, có chỗ còn thực hiện mang tính hình thức, chưa thực sự là mô hình điểm để các thôn, các xã học tập. Công tác cho vay vốn thâm canh theo chỉ đạo của tỉnh còn nhiều khó khăn, thủ tục chậm dẫn đến tính kịp thời cho sản xuất chưa cao. Một bộ phận người dân chưa thực sự chú ý đầu tư cho thâm canh còn trông chờ, ỷ lại vào sự hỗ trợ của Nhà nước. Công tác quy hoạch, phân vùng sản xuất của từng thôn, xã, của một số huyện chưa tạo thành vùng sản xuất tập trung cao, hạn chế trong hàng hoá...

Những kết quả đã đạt được trong vụ mùa năm 2009 đã khẳng định tính đúng đắn và hiệu quả, mang tính toàn diện của việc tập trung đầu tư thâm canh tăng năng suất lúa, ngô. Đây là hướng đi đúng trong phát triển kinh tế nông nghiệp ở Hà Giang và là bước đệm vững chắc để năm 2010 tỉnh ta tiếp tục tập trung mạnh mẽ, quyết liệt vào công tác chuyển đổi cơ cấu cây trồng, vật nuôi, đẩy mạnh thâm canh để nâng cao năng suất, chất lượng, hiệu quả sản xuất nông nghiệp và khả năng cạnh tranh của sản phẩm hàng hóa, nhằm tạo sự đột biến tích cực trong năng suất, sản lượng cây lương thực; tạo vùng sản xuất tập trung, thị trường hàng hoá tập trung đối với lúa, ngô trong năm 2010 và những năm tiếp theo; đặc biệt có ý nghĩa hơn khi cuộc sống của nhân dân các dân tộc tỉnh ta cuộc sống vẫn phụ thuộc chủ yếu vào sản xuất nông nghiệp.