Kết quả bước đầu trong việc thực hiện mô hình thâm canh tăng năng suất lúa mùa ở Tùng Bá

HGĐT- Năm 2009 là một năm có khá nhiều khó khăn trong sản xuất nông, lâm nghiệp nói chung, sản xuất lúa nói riêng trong toàn tỉnh. Mặc dù vậy, hầu hết các địa phương đều có năng suất, sản lượng lương thực tăng hơn so với những năm trước. Có thể khẳng định, việc năng suất của các cây lương thực tăng lên là do thực hiện thâm canh các loại giống mới, áp dụng tiến bộ khoa học vào sản xuất. Tiêu biểu cho việc tăng năng suất, tăng sản lượng ở tỉnh ta là mô hình thâm canh tăng năng suất lúa vụ mùa tại xã Tùng Bá (Vị Xuyên) do Trung tâm Khuyến nông tỉnh và cấp ủy, chính quyền, bà con nông dân xã Tùng Bá thực hiện.

Tùng Bá là một xã thuần nông, có diện tích trồng lúa khá lớn so với các xã khác trong huyện. Đồng ruộngbằng phẳng, liền vùng, liền thửa; đường giao thông nông thôn cơ bản được bê tông hóa, thuận tiện cho việc đi lại, đầu tư, chăm sóc và thu hoạch. Tuy nhiên, người dân có trình độ nhận thức không đồng đều, tính tự giác chưa cao; tư tưởng trông chờ, ỷ lại vào sự đầu tư, hỗ trợ của Nhà nước còn rất lớn. Việc áp dụng tiến bộ kỹ thuật vào thâm canh còn hạn chế; chăm sóc, phòng trừ sâu bệnh chưa đúng quy trình kỹ thuật, chưa phát huy được hiệu quả của giống, phân bón, thuốc bảo vệ thực vật... Sau nhiều năm canh tác lúa lai, thâm canh kém đã làm cho đất thoái hóa, bạc màu, nghèo dinh dưỡng đã dẫn đến năng suất thấp, chỉ đạt 4,4 tấn/ha.

Như vậy, việc thực hiện mô hình thâm canh tăng năng suất lúa ở Tùng Bá có cả thuận lợi và những khó khăn. Để thực hiện được mô hình đạt kết quả, yêu cầu cán bộ kỹ thuật của Trung tâm Khuyến nông tỉnh cũng như chính quyền và nhân dân xã Tùng Bá phải có những cố gắng, nỗ lực thực sự để vượt qua khó khăn, phát huy thuận lợitrong việc thực hiện mô hình. Trước khi tổ chức thực hiện công tác thâm canh tăng năng suất vụ Mùa 2009, Trung tâm Khuyến nông đã phối hợp với UBND xã Tùng Bá xây dựng phương án, cách tổ chức triển khai. Kiên quyết chỉ đạo trong vụ Mùa 2009, toàn xã sử dụng 70% diện tích cấy lúa lai, 30% cấy lúa thuần; áp dụng triệt để các biện pháp kỹ thuật trong thâm canh. Sử dụng giống lúa lai mới như Vân Quang 14, Cương ưu, TH 3-3... và giống lúa thuần loại nguyên chủng. Tăng cường các loại phân bón hữu cơ, chú trọng từng khâu kỹ thuật trong thâm canh tăng năng suất lúa từ khâu ngâm ủ hạt giống, gieo mạ, cấy, chăm sóc, thu hoạch... theo hướng dẫn của cán bộ khuyến nông. Trong quá trình thực hiện, xã và Trung tâm đã ký kết chương trình phối hợp và giao nhiệm vụ cụ thể cho các phòng, ban và từng cán bộ chuyên môn phối hợp thống nhất thực hiện. Tổ chức 2 lớp tập huấn cho cán bộ chủ chốt xã, các Trưởng thôn, bản và cán bộ khuyến nông cơ sở về kỹ thuật trồng và thâm canh lúa lai, cách viết báo cáo cho khuyến nông, thú y thôn bản để giúp xã và khuyến nông cơ sở nắm vững những công việc cần triển khai thực hiện trong vụ Mùa. Vụ Mùa năm 2009, toàn xã Tùng Bá có 476,8 ha diện tích đất trồng lúa, Trung tâm và UBND xã đã thống nhất chọn thôn Tát Cà và Nà Thé với diện tích 10 ha làm điểm chỉ đạo, hướng dẫn thâm canh. Trong quá trình thực hiện, cán bộ kỹ thuật đã thường xuyên xuống đồng hướng dẫn nông dân các công việc theo lịch thời vụ đã xây dựng như: Hướng dẫn thu hoạch lúa Xuân, làm đất, gieo mạ, điều tiết nước ruộng. Trong thời kỳ chăm sóc và phòng trừ sâu cuốn lá, đục thân, cán bộ kỹ thuật đã tư vấn tại từng cánh đồng, chỉ rõ tình hình sinh trưởng của cây lúa để tư vấn phân bón, tư vấn thời điểm phun thuốc trừ sâu... Với tinh thần quyết tâm chỉ đạo kiên quyết trong áp dụng kỹ thuật thâm canh và phòng trừ sâu bệnh triệt để, đúng cách nên kết quả đã đạt được mục tiêu đề ra. Nhiều cánh đồng, thửa ruộng của các hộ trong xã đạt năng suất 6 tấn/ha, so với vụ Xuân, năng suất vụ Mùa tăng rõ rệt từ 500 - 1.000 kg/ha. Riêng 10 ha tại thôn Tát Cà và Nà Thé là điểm thực hiện mô hình tăng bình quân trên 1.000 kg/ha.

Có thể nói, qua mô hình thâm canh tăng năng suất lúa vụ Mùa năm 2009 tại xã Tùng Bá, nhận thức của người dân về việc đầu tư thâm canh là tất yếu, năng suất lúa gắn liền với đầu tư và kỹ thuật. Đây là mô hình không được hỗ trợ về kinh phí của Nhà nước mà người dân tự tìm nguồn kinh phí để thực hiện, chỉ được hỗ trợ về kỹ thuật, chính điều này đã mang lại kiến thức cho bà con nông dân trong việc thâm canh tăng năng suất. Kết quả trên cũng là kết do có sự quan tâm kịp thời của các cấp, các ngành và sự năng động, trách nhiệm của chính quyền xã, sự tâm huyết của cán bộ kỹ thuật Trung tâm Khuyến nông, củng cố được lòng tin của nhân dân vào sự nghiệp xóa đói, giảm nghèo của Đảng và Chính phủ; khẳng định công tác xã hội hóa khuyến nông và quan trọng và phù hợp với đường lối, chủ trương công nghiệp hóa, hiện dại hóa nông nghiệp nông thôn. Thông qua mô hình, đội ngũ khuyến nông, đặc biệt là khuyến nông thôn bản đã từng bước trưởng thành qua quá trình triển khai thực hiện. Với chủ trương chung của tỉnh cùng với sự hỗ trợ triệt để về kỹ thuật của Trung tâm Khuyến nông và những kiến thức, nhận thức thu nhận được từ mô hình, chắc chắn rằng bàn con nông dân xã Tùng Bá sẽ tiếp tục thu được những vụ mùa bội thu trong những năm tới.