Nông dân có thêm lựa chọn giống lúa, lạc cho sản xuất năm 2009

HGĐT- Trong những năm gần đây, sản xuất nông - lâm nghiệp ở tỉnh ta có những bước phát triển mạnh mẽ. Năng suất cây trồng, sản lượng lương thực không ngừng tăng cao. Nhiều giống cây trồng được đưa vào gieo trồng đã giúp người dân xoá đói, giảm nghèo, vươn lên khá, giàu.

Tuy nhiên, qua một thời gian dài đưa vào sản xuất, một số loại giống đã thoái hoá. Trươc thực trạng đó, Trung tâm KHKT Giống cây trồng Đạo Đức đã nghiên cứu, thực hiện nhiều mô hình chuyển giao các loại giống cây trồng mới. Trong đó đã chọn được 2 giống cây trồng mới có tính khả thi cao thay thế cho các loại giống cũ, đó là giống lúa lai TH 3-3 và giống lạc L23.

Cấy lúa lai San ưu 63, Nhị ưu 838 do Trung Quốc sản xuất được đưa vào gieo trồng đại trà ở tỉnh ta từ những năm 1996. Đây là hai giống lúa lai có ưu thế về năng suất, sản lương cũng như hợp với điều kiện canh tác, đồng đất Hà Giang; góp phần rất lớn giúp tỉnh nâng cao năng suất, sản lượng, lúa hàng năm, giúp nông dân ổn định lương thực. Chính vì thế, từ khi đưa vào gieo trồng đến nay, đây vẫn là hai giống lúa chiếm tỷ lệ cao trong cơ cấu giống lúa của tỉnh. Song do thời gian đưa vào gieo trồng đã lâu, hai giống lúa trên đã dần thoái hoá, không còn giữ được những đặc tính ưu việt như ban đầu: Năng suất, sản lượng giảm dần, sức chống chịu sâu bệnh kém đi, mặt khác chất lượng gạo không ngon.

Từ thực tế trên, Trung tâm KHKT Giống cây trồng Đạo Đức, đơn vị được giao nhiệm vụ nghiên cứu, ứng dụng và chuyển giao giống cây trồng cho người dân, đã tiến hành trồng thử nghiệm và thực hiện mô hình chuyển giao một số loại giống mới thay thế giống cũ. Trong số các loại giống đã thử nghiệm, giống lúa lai TH 3-3 do Viện Nghiên cứu Sinh học Việt Nam sản xuất có tính ưu việt hơn cả; được trồng thử nghiệm từ năm 2005 và đạt kết quả rất khả quan. Dù vậy, do chưa được phổ biến rộng nên người dân vẫn chưa trồng đại trà, chỉ có số ít diện tích được trồng tại Vị Xuyên, Bắc Quang. Qua trồng thử nghiệm, Trung tâm xác định đây là loại giống tốt, cần chuyển giao để bà con đưa vào gieo trồng đại trà. Vụ mùa vừa qua, Trung tâm đã thực hiện mô hình chuyển giao KHKT thâm canh giống lúa lai TH 3-3 tại thôn Làng Cúng, Làng Nùng, xã Đạo Đức (Vị Xuyên). Có 77 hộ dân tham gia trên diện tích 8 ha. Kết quả, lúa lai TH 3-3 có một số đặc tính ưu việt: Chịu hạn khá, hợp với khí hậu, đất đai ở nhiều vùng thiếu nước; so với giống lúa lai Nhị ưu 838, giống TH 3-3 có số dảnh hữu hiệu/khóm nhiêu hơn 1,1 lần, thời gian đẻ nhánh nhanh hơn khoảng 10 ngày, nhiều hơn từ 50 đến 60 hạt/bông; năng suất bình quân của mô hình đạt 65 tạ/ha, cao hơn trên 20 tạ/ha so với Nhị ưu 838. Chi phí đầu tư giống lúa, phân bón, thuốc trừ sâu, công lao động gần 22 triệu đồng/ha, giá thành lúa bán vào thời điểm hiện tại là 6.000đ/kg, thì 1 ha lúa lai TH 3-3 cũng lãi trên 18 triệu đồng, trong khi đó giống lúa Nhị ưu 838 thu lãi chưa đầy 5 triệu đồng. Hơn thế, thời gian sinh trưởng của giống TH 3-3 ngắn hơn các loại giống lai khác từ 12 đến 16 ngày, rất phù hợp để bà con chuẩn bị làm đất trồng cây vụ 3, chất lượng gạo ngon hơn, phù hợp với điều kiện sản xuất hàng hoá của nhiều vùng trong tỉnh. Mặc dù vậy, giống lúa TH 3-3 khả năng chống chịu sâu bệnh không cao nên cần được theo dõi, phòng trừ sâu bệnh kịp thời.

Trong những năm gần đây, cây lạc được nhiều huyện đưa vào gieo trồng bởi nó có giá trị kinh tế rất cao, thị trường tiêu thụ thuận lợi; trở thành cây kinh tế mũi nhọn, cây xoá đói, giảm nghèo, làm giàu của nhiều địa phương cũng như nhiều hộ dân. Nhằm chọn được giống lạc tốt, năng suất, chất lượng cao đưa vào bộ giống lạc của tỉnh, vụ mùa năm 2008, Trung tâm thực hiện thành công mô hình chuyển giao kỹ thuật giống lạc L23; được thực hiện tại thôn Bản Tàn, xã Trung Thành (Vị Xuyên) trên diện tích 3 ha. Kết quả mô hình giống lạc mới L23 và giống đối chứng làlạc đỏ địa phương cho thấy: Hai giống lạc có thời gian sinh trưởng từ 110 đến 120 ngày; Khả năng chống chịu sâu bệnh, chống đổ của giống lạc L23 khá; tỷ lệ nhân, tỷ lệ quả chắc/cây của giống lạc L23 cao hơn giống lạc đỏ địa phương; năng suất lạc L23 đạt trên 63 tạ/ha, cao hơn trên 10 tạ/ha so với giống lạc đỏ địa phương. Hạch toán theo giá thị trường, 1 ha lạc L23 thu lãi trên 17 triệu đồng, cao hơn khoảng 7 triệu đồng so với 1 ha giống lạc đỏ địa phương.

Anh Hoàng Quang Hùng, Giám đốc Trung tâm KHKT Giống cây trồng Đạo Đức, khẳng định: “ Với những ưu điểm của giống lúa lai TH 3-3, có thể khẳng định đây là giống lúa khả thi cao, có thể nhận rộng toàn tỉnh để thay thế một số loại giống lúa cũ đã thoái hoá như San ưu 63, Nhị ưu 838. Mặt khác, nguồn cung cấp cũng ổn định và thuận tiên hơn. Vừa qua, người dân xã Việt Lâm (Vị Xuyên) đã đăng ký trên 5 tấn lúa giống TH 3-3, tương đương gần 300 ha để gieo cấy trong năm 2009. Cũng trong năm 2009, nhằm đáp ứng nhu cầu giống lúa TH 3-3 cho bà con, Trung tâm đang xây dựng Dự án sản xuất hạt giống F1 lúa lai TH 3-3 trên diện tích 2 ha. Với giống lạc L23, với mức đầu tư trung bình, phù hợp với điều kiện sản xuất của người dân, năng suất, sản lượng cao hơn hẳn so với giống lạc địa phương, bà con đang trồng đại trà. Do đó, bà con nên đưa giống lạc L23 vào trồng đại trà để nâng cao sản lượng, thu nhập trên một đơn vị diện tích”.

Mong rằng, với tính ưu việt của mình, hai giống cây trồng mới này sẽ được bà con đưa vào gieo trồng đại trà.