Chuyển biến tích cực của kinh tế tập thể

HGĐT- Tỉnh ta còn nghèo, xuất phát điểm ở mức thấp, trình độ nhận thức của nhân dân chưa đồng đều... đó là những rào cản của quá trình phát triển kinh tế nói chung, kinh tế tập thể nói riêng. Trong những năm gần đây, cùng với sự quan tâm của Đảng, Nhà nước, Tỉnh ủy, HĐND, UBND tỉnh đã chú trọng xây dựng, có chính sách thúc đẩy nền kinh tế tập thể.

HTX Cơ khí Thăng Long (Bắc Quang) đầu tư sản xuất máy sao chè mi-ni phục vụ chế biến ở các vùng chè trọng điểm của tỉnh. Ảnh: Khoan, lắp vỏ máy sao chè mi-ni.

Trong đó có những chính sách ưu tiên về đào tạo, dạy nghề, cho vay vốn, hỗ trợ việc làm v.v... đã tạo cho kinh tế tập thể HTX ngày một phát triển cả về chất và lượng. Kinh tế HTX trên địa bàn tỉnh dần trở thành loại hình mang tính cộng đồng cao, không những có tác dụng thúc đẩy sản xuất, kinh doanh, mà còn có tác dụng gắn kết các mối quan hệ mang tính truyền thống trong cộng đồng dân cư để cùng phát triển bền vững, giúp nhau xóa đói, giảm nghèo và làm giàu. Giúp cho tình đoàn kết giữa các dân tộc trong địa bàn ngày một bền chắc hơn và đóng góp rất lớn cho sự phát triển kinh tế ở khắc các vùng, miền, thôn bản.

Đến nay, toàn tỉnh có 6.176 tổ hợp tác với gần 60.000 lao động tham gia theo 2 loại hình là: Tổ hợp tác không có góp vốn và có góp vốn làm ăn chung. Loại hình hợp tác “không góp vốn” chủ yếu hình thành, phát triển tại các thôn bản, vùng sâu, vùng xa. Tổ hợp tác này hoạt động chủ yếu là chuyển giao tiến bộ kỹ thuật, bàn cách làm ăn và giúp đỡ những lúc hoạn nạn khó khăn trong đời sống kinh tế. Tổ hợp tác góp vốn hình thành từ 8-10 người chung sức góp tiền bạc, tài lực để làm ăn, giúp nhau xóa đói, giảm nghèo. Theo đánh giá sơ bộ loại hình tổ hợp tác hoạt động trên tinh thần tự nguyện trong cộng đồng nơi vùng khó, vùng sâu, đã tạo ra hiệu quả động viên, giúp nhau cùng vượt khó để xây dựng đời sống “nông thôn mới”.

Loại hình kinh tế tập thể nữa là HTX và Liên hiệp HTX, đây là thành phần cơ bản ảnh hưởng lớn đến cả quá trình phát triển kinh tế tập thể trên địa bàn tỉnh. Hết tháng 11.2008, toàn tỉnh có 447 HTX, tăng 83 HTX so với cùng kỳ năm 2007 và hình thành 1 liên hiệp HTX vận tải với 7 thành viên tham gia. Số các HTX hình thành phát triển trong năm có 12 HTX thành lập mới ở thị xã Hà Giang; 10 ở Vị Xuyên, 11 ở Yên Minh; 12 ở Bắc Mê; 9 ở Xín Mần; 11 ở Mèo Vạc; 5 ở Đồng Văn; 3 ở Quang Bình và 4 HTX thành lập mới ở Hoàng Su Phì. Đáng điểm tên hơn trong quá trình phát triển của kinh tế tập thể là sự ra đời Liên hiệp các HTX Vận tải Trần Phú tại thị xã Hà Giang chuyên kinh doanh trên lĩnh vực vận tải khắp địabàn 11 huyện, thị, đang ra sức cạnh tranh vận tải hành khách, hàng hóa với các tổ chức vận tải khác ra ngoài tỉnh. Trong sự hình thành, phát triển các HTX thì loại hình HTX dịch vụ nông nghiệp chiếm 32,43%, bằng 145/447 HTX toàn tỉnh. Các HTX này ra đời, phát triển giúp cho công tác cung ứng vật tư, con, cây giống, làm thủy lợi nội đồng, quản lý kênh mương... giúp cho nông, lâm nghiệp đáp ứng tiến bộ kỹ thuật, thời vụ, tạo năng suất tốt, chất lượng sản phẩm làm ra ngày một nâng cao. Các huyện có nhiều HTX điển hình là: Yên Minh, Đồng Văn, Xín Mần. Loại hình HTX công nghiệp và tiểu thủ công nghiệp hết tháng 11 chiếm tới 38,47% số HTX trong toàn tỉnh. Đây là khối kinh tế chủ lực trong khối các HTX hoạt động đa dạng, nhiều loại hình, nhiều ngành nghề kinh doanh, chế biến, tạo nhiều việc làm, đem lại mức thu nhập khá ổn định cho xã viên, lương từ 800.000-1.500.000đ/người/tháng. Loại hình các HTX trên phát triển chủ yếu ở thị xã Hà Giang, Bắc Quang, Vị Xuyên là những nơi có điều kiện kinh tế, giao lưu hàng hóa, thương mại phát triển.

Trong lĩnh vực xây dựng cơ bản, xây dựng hạ tầng cơ sở trước kia chỉ có doanh nghiệp đảm nhận, thì nay đã có 96 HTX đi vào hoạt động trong lĩnh vực xây lắp, tạo nên “cán cân” phát triển khá đồng đều về lĩnh vực xã hội và cũng đánh dấu bước phát triển cơ bản về “chất” trong loại hình kinh tế tập thể trên địa bàn tỉnh Hà Giang. Thống kê sơ bộ, năng lực loại hình HTX xây dựng đã tạo việc làm ổn định cho hàng ngàn xã viên, mức thu nhập bình quân gần 2 triệu đồng/xã viên/tháng. Tuy nhiên sức cạnh tranh còn hạn chế. Loại hình HTX dịch vụ tổng hợp đến nay chiếm 21,25%, bằng 95% HTX. Loại hình này phát triển khá hoàn thiện ở Hoàng Su Phì, trong 24 xã, thị trấn với 25 HTX; mô hình HTX dịch vụ tổng hợp ở Hoàng Su Phì được đánh giá phát triển khá tốt nhờ sự hỗ trợ của chính quyền, người tham gia chủ chốt chủ yếu là lực lượng khuyến nông cơ sở. Chính vì vậy mà các HTX đã hoàn thành tốt chức năng, nhiệm vụ của mình là “cầu nối” trong quá trình sản xuất nông nghiệp, tiêu thụ sản phẩm nông nghiệp ở một huyện thuần nông, huyện vùng cao, vùng sâu, xa. Loại hình này còn có nhiều HTX hoạt động ở lĩnh vực. Điện nông thôn, thủy lợi, đã giúp cho quá trình đưa điện, quản lý điện năng về vùng sâu, xa và đảm bảo nước tưới, nước sinh hoạt trong cộng đồng dân cư. Góp phần tích cực trong quá trình phát triển xã hội, nâng cao dân trí và đảm bảo dân sinh tại cơ sở.

Ngoài những loại hình kinh tế tập thể: Tổ hợp tác và HTX nêu trên, năm 2008, trên địa bàn tỉnh còn có 6 Quỹ tín dụng nhân dân hoạt động hiệu quả cao, hỗ trợ tích cực trong đời sống KT - XH.

Theo đánh giá chưa đầy đủ, qua 11 tháng của năm 2008, các Quỹ trên đã cho 6.866 lượt khách hàng vay vốn phát triển sản xuất. Số vốn các quỹ thành lập chiếm tỷ trọng cho vay lớn trong đời sống xã hội trên khu dân cư tới 44 tỷ đồng. Trên 60% vốn cho vay phát triển kinh tế. Và cũng trong năm có các loại hình HTX ẩm thực, HTX chế biến rượu, chế biến chè, kinh doanh nhà hàng, nhà nghỉ... Có thể nói, năm 2008, nền kinh tế tập thể trên địabàn tỉnh phát triển đa dạng, nhiều loại hình, nhiều lĩnh vực, đa ngành, đa nghề, tạo việc làm trong cộng đồng dân cư. Đóng góp tích cực vào mọi lĩnh vực kinh tế, xã hội. Tuy nhiên còn có những hạn chế rất cần được các cấp, các ngành tháo gỡ, giúp đỡ. Trong đó, hạn chế nhất chính là năng lực cán bộ quản lý. Hạn chế về tay nghề, về trình độ chuyên môn. Đi song hành là thiếu vốn, sức cạnh tranh còn yếu, còn thiếu.

Để khối kinh tế tập thể ngày một phát triển vững mạnh, thì nguồn lực cần phải đào tạo và đào tạo lại. Nâng cao công tác dạy nghề, kể cả nghề kế toán, tài chính. Nâng cao trình độ nhận thức, khảnăng tiếp cận thông tin để nắm bắt thị trường, định hướng cho phát triển mới không tụt hậu. Và rất cần một cơ chế bảo tín về tài chính mới giúp các HTX, tổ hợp tác có vốn đầu tư cho phát triển, nâng cao sức cạnh tranh trong giai đoạn bùng nổ thông tin và hội nhập kinh tế toàn cầu hiện nay. Bên cạnh đó cũng rất cần chính sách thuế hợp lý để nâng đỡ các HTX phát triển.